سخاوتمندی سعودی ها به اسلام آباد برای فرار از بحران یمن

به گزارش اقتصادنیوز؛ به همین دلیل فردای همان روز نخست وزیر پاکستان از تلویزیون ملی کشورش اعلام کرد که پاکستان برای پایان دادن به نزاع یمن، بین طرفهای درگیر میانجیگری می‌کند، غافل از اینکه شاید مجبور باشد هزینه هایی را نیز در این راه بپردازد.

تا این لحظه هنوز مشخص نیست پاکستان در ازای دریافت این مبلغ سخاوتمندانه چه وعده ای داده است، اما هر چه باشد پیشنهاد داوری در مسئله یمن یک پیشنهاد پاکستانی نبود بلکه سعودی ها این راه را پیش روی پاکستانی ها قرار دادند.

البته مرگ خاشقچی نیز عامل مهمی برای تسریع سفر عمران خان به ریاض بود تا ریاض از این آب گل آلوده به بهترین نحو ماهی بگیرد.

بر کسی پوشیده نیست که یمن قربانی تجاوز سعودی ها است و پس به سختی می توان پذیرفت که این پیشنهاد سخاوتمندانه سعودی ها و درخواست آنها از پاکستان برای پاردمیانی در بحران یمن بی تردید بدون هزینه بوده باشد.

سعودی ها به عنوان هم پیمان پاکستان، قبلا نیز چند بار کمک هایی به پاکستان کرده بودند اما بذل و بخشش 6 میلیارد دلاری این بار آنها قطعا معنی های زیادی برای هر دو طرف قضیه خواهد داشت و برای بسیاری سوالات زیادی برجای گذاشته است.

گویی این کمک مالی شش میلیارد دلاری قرار است در قالب واریز یک ودیعه 3 میلیارد دلاری در بانک‌های پاکستان و فروش نفتی سه میلیارد دلاری دیگر، جایزه نادیده گرفتن این ملاحظات بین المللی از سوی دولت پاکستان باشد.

برخی معتقدند که این مبلغ باجی برای پاکستانی ها است بدان سبب که در اوج رسوایی سیاسی ریاض بر سر قتل خاشقچی، تنها کشوری بود که به با وجود امتناع بسیاری از کشورها برای شرکت در کنفرانس سرمایه گذاری در این کشور (داووس صحرا) به سبب همین رسوایی، به همراه اردن و لبنان در بالاترین سطح در این کنفرانس شرکت کرده است.

بی تردید قبل از شرکت عمران خان در این کنفرانس، مذاکرات اولیه ای نیز صورت گرفته بود به ویژه در حالی که دومین سفر نخست وزیر جدید پاکستان در کمتر از یک ماه با ریاض محسوب می شود.

دخالت ائتلاف تحت رهبری سعودی ها در یمن سالانه 50 میلیارد دلار هزینه برای ریاض در پی داشته و یک بحران امنیتی منطقه ای و یکی از فاجعه بار ترین بحران های انسانی جهان را به وجود آورده است.

در این بین آمریکا و دیگر کشورهای غربی از این بحران سازی سعودی ها تلویحا حمایت کرده و یا به علل خاص به آن با دیده اغماض می نگرند.

اگرچه بحران خاشقچی این بار موجب شده است تا بحران یمن نیز برای مدتی از جلوی چشم ها کنار زده شود، اما امروزه زمزمه هایی نیز سر گرفته است مبنی بر اینکه دولت آمریکا از همپیمان خود یعنی عربستان خواسته است از خاک یمن خارج شود.

بنابراین اگرچه محمد بن سلمان، شاهزاده سعودی مدعی انجام اصلاحاتی در کشورش شد، اما ادامه تجاوز کشورش به یمن و بحران خاشقچی موجب شد تا حاکمیتش در معرض یک طوفان جدی نیز قرار گیرد.

در اینجا است که می توان به اهمیت پیشنهاد سخاوتمندانه سعودی ها به عربستان برای رهایی یافتن از بی اعتباری جهانی و سالانه بیش از 50 میلیارد دلار هزینه جنگ در یمن پی برد.

اگرچه فواد چودری، وزیر اطلاعات پاکستان مدعی شد که ایده میانجیگری پاکستان، نخستین بار در سفر قبلی عمران خان به عربستان پس از انتخاب شدنش به نخست‌وزیری مطرح شد، اما شواهد نشان می دهد که عربستان برای برون رفت از گرداب اولیه جنگ یمن و رسوایی جدید خاشقچی این بار دست کمک به سوی پاکستان دراز کرده است.

نخست وزیر پاکستان در حالی ادعا کرده است که به دنبال متحد کردن جهان اسلام است و برای پایان دادن به جنگ یمن، میانجیگری می‌کند که بحران یمن پیشتر با تشکیل ائتلاف سعودی و انجام عملیات طوفان صحرا، یک جنگ میان یمن و عربستان نیست بلکه کشورهایی چون امارات متده عربی، بحرین، مصر و کشورهای دیگر نیز قرار دارند و ماهیت بحران منطقه ای به خود گرفته است.

پاکستان یکی از اعضای ائتلاف نظامی 'نیروهای اسلامی' است که تاکنون تعریف مشخصی از آن نشده است و البته رهبری این ائتلاف را نیز ژنرال راحیل شریف، فرمانده پیشین ارتش پاکستان به عهده دارد؛ شاید همین امر نیز عامل مهمی برای بازاریابی سعودی ها در پاکستان باشد.

پس باید گفت که حمایت پاکستان از عربستان سعودی و در این ائتلاف برای ریاض اهمیت خاص دارد چرا که اسلام آباد در بحبوحه تضاد ریاض با تهران، تنها کشور مسلمان دارای توان نظامی هسته ای است.

اگرچه شاید برخی تصور کنند پاکستان در هیچ تقابل نظامی در خاور میانه شرکت نکند، اما پیشتر به سعودی ها قول داده بود در صورت نیاز از آنها حمایت خواهد کرد.

از طرف دیگر این بسته پیشنهاد کمک مالی عربستان می تواند کمک بزرگی به اسلام آباد باشد تا از بحران مالی تاریخی خود به سلامتی عبور کند، ان در حالی است که همین بسته موجب می شود پای پاکستان به بسیاری از مناقشات خاورمیانه باز شود.

اگرچه دولت پاکستان این بسته پیشنهادی سعودی ها را پذیرفته است اما پارلمان پاکستان هم باید در باره آن تصمیم بگیرد.

با این وجود باید دید آیا پارلمان پاکستان اجازه خواهد داد پای این کشور به یک بحران منطقه ای باز شود که عوارض و عواقب سیاسی و اقتصادی زیادی هم در منطقه و هم در جهان برای اسلام آباد خواهد داشت.

به ویژه اینکه این بحران در یک مقطع زمانی حساسی چون ادامه تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران اتفاق می افتد، پس پاکستان باید تصمیم بگیرد که در این شرایط همراه ایران خواهد بود با عربستان سعودی که همپیمان منطقه ای آمریکا نیز به حساب می آید و اینکه اسلام آباد حاضر است چه هزینه ای را نیز در این میان تقبل و تحمل کند.

پس جنگ یمن یک جنگ مرزی میان یمن با عربستان و یا یمن نیست که عمران خان بخواهد بین دو کشور میانجی گری کند، بلکه یک بحران منطقه ای و بلکه جهانی است که با بحران خاشقچی ابعاد جدید نیز به خود گرفته است.

لذا عمران خان باید بین حفظ منافع اقتصادی و درکنار آن، حفظ نوعی بی طرفی سنتی یکی را انتخاب کند و خود را از سیاست های تفرقه افکنانه جهان عرب و در راس آن عربستان سعودی به دور نگه دارد و بداند که این جنگ، نه یک جنگ دوجانبه، بلکه یک بحران منطقه ای است که توسط خود سعودی ها گسترده تر شده است.