«نجات» از نقطه مناسبی آغاز می‌شود؛ جایی که هم شخصیت‌ها معرفی می‌شود و هم احساس دارد. اما در ادامه مسیر خود را گم می‌کند. در باقی مستند، ارجاع دیگری به «علی» نیست و اصلا مشخص نیست فیلم چه مسیری طی می‌کند. به نظر می‌رسد صرفاً تصاویری از جنگ کنار هم قرار گرفته؛ انگار با دوربین به منطقه جنگی رفته بودند و هرچه می‌توانستند فیلم گرفته‌اند و کنار هم چیده‌اند.
در اوایل مستند، پاسکاری خوبی بین راوی و «سید» وجود دارد، اما هارمونی آن‌ها از اواسط مستند از بین می‌رود. در ادامه حتی حضور شخصی راوی نیز به کلی حذف شده و دوربین تنها به یک ناظر صرف بدل می‌شود. با این حال وجود برخی تصاویر بکر و دیده‌نشده از جنگ با داعشی‌ها در عراق، از نکات مثبت «نجات» است؛ مانند نجات یک خانواده از زیر آوار، غذا خوردن در جبهه و حتی بازی رایانه‌ای رزمنده‌ها در شب عملیات. به علاوه تصاویری که از میانه نبرد تهیه شده، گرم، هیجان‌انگیز و جذاب است.
«نجات» به جز ۳-۴ دقیقه اول، از ریتم مناسبی برخوردار نیست. مثلاً بیشتر بخش پنچرگیری قابل حذف است و نبرد با داعشی‌ها در خندق هم بسیار طولانی شده. فیلمساز می‌توانست با کات‌های بیشتر، به فیلم ریتم بدهد.
راوی مستند از نقاط ضعف بزرگ آن است. صحبت‌های راوی تقریباً هیچ چیزی برای عرضه ندارد؛ نه از نگارش خلاقانه‌ای برخوردار است و نه اطلاعات خاصی می‌دهد. حتی معلوم نیست چه زمان نوشتاری و چه زمان محاوره‌ای صحبت می‌کند. بسیاری از لحظات فیلم، مخصوصاً در شناخت مختصات محل درگیری یا حتی استراحت نیروهای عراقی، نیاز به توضیح راوی دارد ولی از اطلاعات خبری نیست.
در نهایت پایان‌بندی «نجات» به سرهم‌بندی‌شده‌ترین شکل ممکن اتفاق می‌افتد. بخشی از آنچه می‌تواند درام بیافریند، در آخر مستند با نوشته‌هایی روی تصویر رفع‌ورجوع می‌شود.
شخصیت‌هایی که مخاطب با آن‌ها آشنا شده، زخمی یا شهید شده‌اند، اما مستندساز به نوشتن یک خط درباره مجروحیت آن‌ها اکتفا می‌کند. این اشخاص قابلیت برانگیختن حس همذات‌پنداری مخاطب را دارند، ولی استفاده درخوری از سرنوشت آن‌ها در فیلم نشده است.
این قسمت، مهم‌ترین ظرفیت هدررفته فیلم است؛ اگرچه به نظر می‌رسد مجموعه لحظات این فیلم مستند، تلاش‌هایی است که در مرحله تصویربرداری انجام شده ولی تدوین ضعیف و بی‌حوصله، همه آن زحمات را به باد داده است. تلاشی که مستندساز برای تدوین و مراحل پس از تولید انجام نداده، فیلم مستند «نجات» را از یک مستند به در سطح یک گزارش خبری تلویزیونی تقلیل داده است.
نویسنده: مصطفی قاسمیان
کپی برداری و نقل این مطلب تنها با ذکر نام بلاگ سینمامارکت جایز می باشد.