کتاب پنج نقطه قوت برتر خود را بشناسید | استعدادیاب کلیفتون (تست گالوپ)

وقتی از استعدادیابی و پرورش استعدادها حرف می‌زنیم، بلافاصله این سوال مطرح می‌شود که: «پرورش استعداد به چه معناست؟ باید نقاط ضعف خود را بهبود دهم یا برای تقویت نقاط قوت فعلی خود وقت بگذارم؟»

اگر بخواهیم به زبان درس و مدرسه و نمره صحبت کنیم، می‌توان این سوال را چنین مطرح کرد: «اگر نمره‌ی ریاضی یک دانش‌آموز ۱۲ و نمره‌ی ادبیات او ۱۸ باشد، بهتر است برای بهبود وضعیت ریاضی او تلاش کنیم یا این‌که بکوشیم نمره‌ی ادبیات او را به ۲۰ برسانیم؟»

پاسخ دونالد کلیفتون (Donald Clifton) روانشناس آمریکایی به پرسش بالا این است که باید برای تقویت نقاط قوت تلاش کنید.

کلیفتون یکی از نخستین کسانی بود که در حوزه‌ی توسعه فردی روی مفهوم نقطه قوت (به انگلیسی: Strength) تأکید کرد و سعی کرد نشان دهد که تقویت نقاط قوت مهم‌تر از تلاش برای بهبود نقاط ضعف است.

به همین علت غالباً دونالد کلیفتون را پدر روانشناسی نقاط قوت میدانند (انجمن روانشناسی آمریکا در سال ۲۰۰۳ این عنوان را برای او به کار برد).

البته کلیفتون انگیزه‌ی دیگری هم برای چند دهه مطالعه در این زمینه داشت. او شرکتی SRI (مخفف.Selection Research Inc) تأسیس کرده بود که می‌کوشید به نیرویابی شرکت‌ها کمک کند و زمینه‌ای فراهم کند تا کسب و کارها بتوانند افراد بهتری را استخدام کنند.

طبیعی است که کسب و کارها به نقاط قوت افراد نگاه می‌کنند و برای نقاط قوت، پول می‌دهند و این نگرشی است که در مطالعات کلیفتون هم منعکس شده است.

تست گالوپ

شاید شنیده باشید که پرسشنامه استعدادیاب کلیفتون گاهی به نام تست گالوپ شناخته می‌شود.

علت این است که در سال ۱۹۸۸ موسسه‌ی SRI شرکت گالوپ را خرید و به مالکیت خود درآورد. بنا بر این، طی سه دهه‌ی اخیر، نام گالوپ و نام کلیفتون به هم گره خورده‌اند و به جای یکدیگر به کار می‌روند.

خریداری گالوپ توسط SRI باعث شد که شرکت کلیفتون بیشتر جدی گرفته شود. پرسشنامه های استعدادیابی او سریع‌تر پاسخ می‌گرفت و او توانست مدل خود را در پرورش استعدادها، بیشتر و بهتر توسعه دهد. در حدی که گفته می‌شود شرکت گالوپ مطالعات مربوط به مدل استعدادیابی کلیفتون را روی بیش از دو میلیون نفر انجام داده است.

کتاب پنج نقطه قوت خود را بشناسید | کشف توانمندی ها

موسسه‌ی گالوپ دو کتاب درباره‌ی مدل یافتن نقطه‌ی قوت کلیفتون منتشر کرده است. کتاب اول با عنوان Now, Discover Your Strengths در سال ۲۰۰۱ منتشر شده و با عنوان کشف توانمندی ها به فارسی ترجمه شده است.

کتاب دوم با عنوان StrengthFinder در سال ۲۰۰۷ منتشر شده و با عنوان پنج نقطه برتر خود را بشناسید به فارسی نیز ترجمه شده است.

حدود نیمی از حجم دو کتاب مشترک است و اگر آن‌ها را کنار هم بگذارید، نهایتاً چیزی در حد یک‌ونیم کتاب به دست خواهید آورد. در مورد ترجمه‌ها هم می‌توان گفت که بعید است هیچ یک از دو ترجمه، بتوانند رضایت یک خواننده‌ با سطح انتظار متوسط را تأمین کنند (البته بخش زیادی از مشکل، ضعیف بودن متن نسخه‌های اصلی است).

اما به هر حال، برای کسی که به پرورش استعدادها توجه دارد و می‌خواهد مدل‌های شناخته‌شده‌ی این حوزه را بشناسد لازم است با محتوای این کتاب‌ها آشنا باشد.

۳۴ استعداد انسان و تبدیل استعداد به توانمندی

پاسخ به این پرسش که «من چه استعدادهایی دارم؟» ساده نیست.

برای پاسخ دادن به این سوال، لازم است ما فهرستی از استعدادها داشته باشیم و بر اساس آن‌ها برآورد کنیم که کدام استعداد در ما پررنگ‌تر و کدام‌یک کمرنگ‌تر هستند.

در درس‌های مقدماتی استعدادیابی، با مدل ۱۲ استعداد جانسون اوکانر آشنا شدیم.

اما واضح بود که این مدل به تنهایی نمی‌تواند همه‌ی استعدادها را پوشش دهد. خصوصاً این‌که تعداد قابل‌توجهی از این دوازده مورد، به استعدادهای فیزیکی و توانایی‌های ساده‌ی ادراکی (تشخیص رنگ، صدا، حرکت انگشتان و …) اختصاص داشت.

کلیفتون در مدل استعدادیابی خود، بیشتر به جنبه‌های ذهنی و رفتاری توجه داشته و از این جهت، می‌توان آن را مکملی بر مدل اوکانر دانست.

او به جای اصطلاح استعداد (به انگلیسی: Aptitude) ترجیح می‌دهد از نقطه‌ی قوت یا توانمندی (Strength) استفاده کند و گاهی هم اصطلاح تمِ توانمندی (Strength Theme) را به کار می‌برد.

وقتی از تعبیر تِم استفاده می‌شود منظور این است که هر یک از این نقاط قوت، ریشه در استعدادهای متعددی دارند و ترکیب این استعدادها در کنار هم یک تم را ساخته است.

او گاهی هم از مفهوم تم استعداد استفاده می‌کند. به این معنا که مثلاً پرورش دادن دیگران را یک تم استعداد می‌داند و بر این باور است که هر یک از این تم‌ها، نیازمند مجموعه‌ای از استعدادها و توانمندی‌ها هستند تا بتوانند در یک فرد بروز کنند.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مفاهیم پرورش استعدادها به شما پیشنهاد می‌کند: