ایران درصورت قرارگرفتن در لیست سیاه نمی‌تواند با کشورهای دیگر مشارکت اقتصادی داشته باشد

پرونده باز FATF
کیمیا نجفی
پس از گذشت ماه‌ها هنوز سرنوشت FATF این ماجرای پردردسر و پرجنجال مشخص نشده و همچنان با سرنوشتی مبهم دست‌وپنجه نرم می‌کند. البته که در برابر طیف عمده اقتصاددانان موافق، این پرونده مخالفانی هم از میان اقتصاددانان دارد و آنها با قوت بر سر نظر خود هستند. در این میان تنها باید منتظر ماند و دید که پایان این کش‌وقوس‌ها چه خواهد بود؟
« FATF» داستانی ناتمام که از همان ابتدای راه مخالفان و موافقان بی‌شماری را در مقابل هم قرار داد. مخالفانی که معتقدند اوضاع مبادلات مالی دیگر بدتر از این نخواهد شد و FATF فقط برای کشور هزینه خواهد داشت. عده‌ای دیگر از مخالفان نیز بر این باور هستند که تصویب FATF راه دور زدن تحریم‌ها را خواهد بست و اوضاع دشوارتر از حال حاضر خواهد شد. اما درمقابل موافقان بر این باورند که اگر به این قرارداد بین‌المللی وارد نشویم، هر بانکی می‌تواند به این بهانه با ما کار نکند و اقتصاد ما در بن‌بست قرار خواهد گرفت. در این راستا اخیرا عبدالرضا هاشم‌زایی، عضو فراکسیون امید در مجلس، در گفت‌و‌گو با برنا درخصوص طولانی شدن روند تصویب FATF در مجمع تشخیص گفته است: «با توجه به مسائل به وجود آمده پس از تحریم‌ها و خروج آمریکا‌یی‌ از برجام و بدعهدی آنها و مشکلاتی که در تحریم برای ایران به وجود آورد، در این بحبوبه FATF تحت‌الشعا این مسائل قرار گرفت. دلیل تحریم‌های آمریکا مشخص است؛ آمریکا اقتصاد قالب دارد و به سیستم‌‌های مالی دنیا فشار می‌آورد و آن سیستم‌ها، به خاطر منافع‌شان با سیستم مالی-بانکی ایران کار نمی‌کنند».
عضو فراکسیون امید بیان کرد: «یک سناریویی پشت تصویب نشدن FATF وجود دارد. آمریکا به دنبال هر بهانه‌‌ای است که علیه ایران اجماع جهانی درست کند که یکی از آن همان بهانه‌ها، همان FATF است. مسئولان سیاسی کشورها بارها اعلام کردند که درصورت قرار گرفتن ایران در لیست سیاه، کشورها نمی‌توانند با ایران مشارکت اقتصادی داشته باشند. مجمع اگر واقعا دغدغه‌اش معیشت مردم است و اگر این مسئله سیاسی نیست، FATF را تصویب کند. ایران خود قربانی تروریست است پس چرا باید به علت عدم پیوستن به FATF برای ما مشکل درست شود. معتقدم که عدم پرداختن به FATF برای کشور هزینه دارد. اگر عضو FATF نشویم، حتی کشورهای دوست مثل چین و روسیه هم با ایران کار مالی انجام نمی‌دهند. شرکت‌های بزرگ چین به خاطر تحریم‌های آمریکا با ما کار نمی‌کنند ولی اگر FATF تصویب نشود، دیگر تقریبا کره زمین با ما کار نمی‌کند». کشمکش‌ها همچنان ادامه دارد و تا کنون هم نتیجه‌ای حاصل نشده است. اما اینکه آینده اقتصاد تا چه میزان به تصویب FATF بستگی دارد، پرسشی است که تنها صاحب‌نظران می‌توانند پاسخ آن را بدهند. در این راستا ابراهیم نکو، دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس و کارشناس مسائل اقتصادی درخصوص تصویب FATF به «ابتکار» گفت: دو اتفاق در مسائل اقتصادی ما دارای اهمیت است، یکی بحث تحریم‌ها بوده که آمریکا و هم‌پیمانانش نهایت تحریم‌ها را بر کشور اعمال می‌کند و بحث دیگر تصویب برخی از قوانین در مجلس بوده که می‌توانند تاثیرگذار باشد. از جمله این قوانین می‌توان به بحث FATF و قوانین مرتبط با آن اشاره کرد. از آنجا آنجایی که آمریکا و کشورهای گوش‌ به فرمانش نهایت فشارهای خودشان را بر ایران وارد می‌کنند و همچنان بر ابعاد آن نیز اضافه می‌شود، باید بررسی کنیم تا ببینیم هزینه و فایده تصویب FATF و قوانین مرتبط با آن چه خواهد بود. به عبارتی دیگر باید بررسی کنیم که آیا تصویب آن برای ما هزینه‌ای در پی خواهد داشت و یا اینکه سود و فایده آن می‌تواند تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی وارده بر ما را تا حدودی کم‌ اثر‌تر کند.
وی با اشاره به نکات مثبت پیوستن به FATF ادامه داد: تصویب FATF از چند حیث می‌تواند برای ما ثمربخش باشد. در اولین قدم باید بگویم که برخی از کشورها طبق قوانین مرتبط با FATF با دید بدی به آنها نگاه می‌شود، ما با پیوستن به آن قوانین می‌توانیم ثابت کنیم که از برخی مسائل دور هستیم و آن مسائل را در کشور خود نداریم.
وی در ادامه افزود: به عنوان مثال مسائلی همچون پولشویی و فسادهای اقتصادی بین‌المللی را در نظر بگیرید. با تصویب FATF ثابت خواهیم کرد که ما در مبارزه با پولشویی و مسائلی از این قبیل پیشتاز بوده و در بسیاری از موارد هم‌گام با کشورهای مدعی حرکت کرده‌ایم. بنابراین تصویب FATF ثابت خواهد کرد که ما از اجرای اینگونه قوانین ترسی نداریم. به هرحال تصویب این قانون از مدت‌ها پیش مطرح بوده و من گمان می‌کنم که تصویب آن بر ما آثار منفی نخواهد داشت. اینکه عده‌ای گمان می‌کنند درصورت تصویب این قانون ما در برخی از فعالیت‌ها محدود خواهیم شد تصور صحیحی نبوده و نباید نگرانی دراین‌باره داشته باشیم. در این قانون مسائلی مطرح بوده که ایران بسیار بیشتر از کشورهای مدعی راغب است که به آنها بپردازد، به عبارتی دیگر ما تمایل بیشتری برای مبارزه با برخی از پدیده‌های ناپسند بین‌المللی داریم.
نکو اظهار کرد: اینکه تصور شود با پیوستن به FATF بسیاری از منافع خود را در اختیار غربی‌ها خواهیم گذاشت صحیح نیست و من گمان می‌کنم که این تفکر یک استراتژی غلط است. امروزه به دنبال تحریم‌های گسترده مردم مقاومت‌هایی را از خود نشان داده‌اند و توانسته‌اند از گردنه‌های پر پیچ و خم مشکلات عبور کنند و تصویب این قانون می‌تواند بر معیشت افراد تاثیرگذار باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان گفت: تصویب FATF می‌تواند برای مراودات اقتصادی و مالی مفید باشد و ارتباط ما با کشورهای دیگر را راحت‌تر کند. این در حالی است که عدم تصویب می‌تواند برای ما مشکل‌ساز شود. در پایان باید بگویم که در‌صورت تصویب FATF ما برنده مجادلات خواهیم بود و گره مشکلات اقتصادی را باز خواهیم کرد.
« FATF» داستانی ناتمام که از همان ابتدای راه مخالفان و موافقان بی‌شماری را در مقابل هم قرار داد. مخالفانی که معتقدند اوضاع مبادلات مالی دیگر بدتر از این نخواهد شد و FATF فقط برای کشور هزینه خواهد داشت. عده‌ای دیگر از مخالفان نیز بر این باور هستند که تصویب FATF راه دور زدن تحریم‌ها را خواهد بست و اوضاع دشوارتر از حال حاضر خواهد شد. اما درمقابل موافقان بر این باورند که اگر به این قرارداد بین‌المللی وارد نشویم، هر بانکی می‌تواند به این بهانه با ما کار نکند و اقتصاد ما در بن‌بست قرار خواهد گرفت. در این راستا اخیرا عبدالرضا هاشم‌زایی، عضو فراکسیون امید در مجلس، در گفت‌و‌گو با برنا درخصوص طولانی شدن روند تصویب FATF در مجمع تشخیص گفته است: «با توجه به مسائل به وجود آمده پس از تحریم‌ها و خروج آمریکا‌یی‌ از برجام و بدعهدی آنها و مشکلاتی که در تحریم برای ایران به وجود آورد، در این بحبوبه FATF تحت‌الشعا این مسائل قرار گرفت. دلیل تحریم‌های آمریکا مشخص است؛ آمریکا اقتصاد قالب دارد و به سیستم‌‌های مالی دنیا فشار می‌آورد و آن سیستم‌ها، به خاطر منافع‌شان با سیستم مالی-بانکی ایران کار نمی‌کنند».
عضو فراکسیون امید بیان کرد: «یک سناریویی پشت تصویب نشدن FATF وجود دارد. آمریکا به دنبال هر بهانه‌‌ای است که علیه ایران اجماع جهانی درست کند که یکی از آن همان بهانه‌ها، همان FATF است. مسئولان سیاسی کشورها بارها اعلام کردند که درصورت قرار گرفتن ایران در لیست سیاه، کشورها نمی‌توانند با ایران مشارکت اقتصادی داشته باشند. مجمع اگر واقعا دغدغه‌اش معیشت مردم است و اگر این مسئله سیاسی نیست، FATF را تصویب کند. ایران خود قربانی تروریست است پس چرا باید به علت عدم پیوستن به FATF برای ما مشکل درست شود. معتقدم که عدم پرداختن به FATF برای کشور هزینه دارد. اگر عضو FATF نشویم، حتی کشورهای دوست مثل چین و روسیه هم با ایران کار مالی انجام نمی‌دهند. شرکت‌های بزرگ چین به خاطر تحریم‌های آمریکا با ما کار نمی‌کنند ولی اگر FATF تصویب نشود، دیگر تقریبا کره زمین با ما کار نمی‌کند». کشمکش‌ها همچنان ادامه دارد و تا کنون هم نتیجه‌ای حاصل نشده است. اما اینکه آینده اقتصاد تا چه میزان به تصویب FATF بستگی دارد، پرسشی است که تنها صاحب‌نظران می‌توانند پاسخ آن را بدهند. در این راستا ابراهیم نکو، دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس و کارشناس مسائل اقتصادی درخصوص تصویب FATF به «ابتکار» گفت: دو اتفاق در مسائل اقتصادی ما دارای اهمیت است، یکی بحث تحریم‌ها بوده که آمریکا و هم‌پیمانانش نهایت تحریم‌ها را بر کشور اعمال می‌کند و بحث دیگر تصویب برخی از قوانین در مجلس بوده که می‌توانند تاثیرگذار باشد. از جمله این قوانین می‌توان به بحث FATF و قوانین مرتبط با آن اشاره کرد. از آنجا آنجایی که آمریکا و کشورهای گوش‌ به فرمانش نهایت فشارهای خودشان را بر ایران وارد می‌کنند و همچنان بر ابعاد آن نیز اضافه می‌شود، باید بررسی کنیم تا ببینیم هزینه و فایده تصویب FATF و قوانین مرتبط با آن چه خواهد بود. به عبارتی دیگر باید بررسی کنیم که آیا تصویب آن برای ما هزینه‌ای در پی خواهد داشت و یا اینکه سود و فایده آن می‌تواند تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی وارده بر ما را تا حدودی کم‌ اثر‌تر کند.
وی با اشاره به نکات مثبت پیوستن به FATF ادامه داد: تصویب FATF از چند حیث می‌تواند برای ما ثمربخش باشد. در اولین قدم باید بگویم که برخی از کشورها طبق قوانین مرتبط با FATF با دید بدی به آنها نگاه می‌شود، ما با پیوستن به آن قوانین می‌توانیم ثابت کنیم که از برخی مسائل دور هستیم و آن مسائل را در کشور خود نداریم.
وی در ادامه افزود: به عنوان مثال مسائلی همچون پولشویی و فسادهای اقتصادی بین‌المللی را در نظر بگیرید. با تصویب FATF ثابت خواهیم کرد که ما در مبارزه با پولشویی و مسائلی از این قبیل پیشتاز بوده و در بسیاری از موارد هم‌گام با کشورهای مدعی حرکت کرده‌ایم. بنابراین تصویب FATF ثابت خواهد کرد که ما از اجرای اینگونه قوانین ترسی نداریم. به هرحال تصویب این قانون از مدت‌ها پیش مطرح بوده و من گمان می‌کنم که تصویب آن بر ما آثار منفی نخواهد داشت. اینکه عده‌ای گمان می‌کنند درصورت تصویب این قانون ما در برخی از فعالیت‌ها محدود خواهیم شد تصور صحیحی نبوده و نباید نگرانی دراین‌باره داشته باشیم. در این قانون مسائلی مطرح بوده که ایران بسیار بیشتر از کشورهای مدعی راغب است که به آنها بپردازد، به عبارتی دیگر ما تمایل بیشتری برای مبارزه با برخی از پدیده‌های ناپسند بین‌المللی داریم.
نکو اظهار کرد: اینکه تصور شود با پیوستن به FATF بسیاری از منافع خود را در اختیار غربی‌ها خواهیم گذاشت صحیح نیست و من گمان می‌کنم که این تفکر یک استراتژی غلط است. امروزه به دنبال تحریم‌های گسترده مردم مقاومت‌هایی را از خود نشان داده‌اند و توانسته‌اند از گردنه‌های پر پیچ و خم مشکلات عبور کنند و تصویب این قانون می‌تواند بر معیشت افراد تاثیرگذار باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان گفت: تصویب FATF می‌تواند برای مراودات اقتصادی و مالی مفید باشد و ارتباط ما با کشورهای دیگر را راحت‌تر کند. این در حالی است که عدم تصویب می‌تواند برای ما مشکل‌ساز شود. در پایان باید بگویم که در‌صورت تصویب FATF ما برنده مجادلات خواهیم بود و گره مشکلات اقتصادی را باز خواهیم کرد. مطالب برگزیده...