نبض بورس در دستان تازه‌واردان؟!

کیمیا نجفی
بورس این ‌روزها حال عجیبی دارد؛ معاملات و دادوستدها در هفته گذشته به خوبی این حال عجیب بازار را نشان می‌دهد. حالا دیگر از رشد چشمگیر این بازار مانند ماه‌های اخیر خبری نیست و برخلاف آن روزها فعالان دائما با شوک روبه‌رو می‌شوند.
به گزارش «ابتکار»، بورس مدتی است که دیگر بر مدار صعودی حرکتی ندارد و کارشناسان درخصوص چرایی این مسئله نظرات متفاوتی را مطرح می‌کنند. تعدادی از کارشناسان مقصر اصلی افت شاخص بورس را سهام‌داران تازه وارد و عده‌ای دیگر رشد پرشتاب شاخص بورس و نیاز به اصلاح را عنوان می‌کنند. این تحلیلگران معتقدند که هیجانی عمل کردن همین تازه‌واردان به بازار یکی از اصلی‌ترین عواملی است که بر بازار اثرگذار بوده و روند کار را تغییر می‌دهد. اما بازار سرمایه در هفته‌ای که گذشت، سهام‌داران تازه وارد را با شوک معاملاتی همراه کرد و منجر به خروج برخی از این افراد از بازار سرمایه شد. این درحالی است که عده‌ای معتقدند که هیجانی عمل کردن تازه‌واردان آنقدر هم توانایی تغییر دادن مسیر بازار را ندارد. در این میان هستند کارشناسان دیگری که معتقدند مشکلات فعلی بازار تنها یک راه‌حل دارد آن‌هم ورود نقدینگی‌ جدید به این بازار است. البته که ورود سرمایه به بازار می‌تواند مسیر حرکت را تغییر دهد، اما باید دید که سرمایه‌گذاران با توجه به وضعیت کنونی بازار تمایلی برای ورود به بازار دارند یا خیر، چراکه از نظر سرمایه‌گذاران و فعالان وارد کردن سرمایه درون بازار در چنین شرایطی ریسک بالایی دارد و آنها ترجیح می‌دهند که سرمایه‌ خود را از این ریسک در امان نگه دارند. بورس تهران رشد بسیار شتابانی را در شش ماه نخست سال تجربه کرد و حالا ورق برگشته و سهام‌داران در صف‌های فروش قرار گرفته‌اند و وقتی از کارشناسان دلیل این اتفاق را جویا می‌شویم، آنها می‌گویند که ترس از ریزش بیشتر، فعالان بازار چه قدیمی و چه جدید را مجبور به چنین واکنشی می‌کند. بنابر گفته تحلیلگران، افت و خیز بازار در روزهای اخیر سهام‌داران خود را با نگرانی روبه‌رو کرده و نتیجه آن تغییر روند بازار شده و ایجاد ترس از سوی سهامداران و افزایش صف فروش، موقعیت بدی را در بازار به وجود خواهد آورد. در این میان وقتی از راه‌حل‌‌ها برای جلوگیری از مشکلات موجود صحبت می‌شود، صاحب‌نظران می‌گویند افرادی که تصمیم به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را دارند نباید با دید کوتاه‌مدت به این بازار ورود کنند، زیرا به محض اینکه شاخص بورس وارد فاز کاهشی و یا اصلاح می‌شود سرمایه‌گذاران تازه‌وارد سعی در ایجاد و تقویت صف فروش دارند و برای زیان‌ده نشدن سعی می‌کنند که از بازار خارج شوند. اما باید توجه داشته باشیم که ترس و نگرانی تنها یکی از عواملی است که می‌تواند بر بازار سرمایه اثر بگذارد و اگر نگاه جامع‌تری داشته باشیم در می‌یابیم که عوامل متعددی باعث تغییر روند حرکتی بازار در روزهای اخیر شده است. برخی از صاحب‌نظران زدوبند کردن‌ها را دلیل آشفتگی حال این ‌روزهای بازار می‌دانند. به گفته‌ آنها بورس این‌روزها دارای عدم شفافیت زیادی است و بالا و پایین‌ رفتن سهام‌ برخی اوقات حاصل یک‌سری زدوبندها بوده و اشخاص غیررسمی ممکن است تبانی‌هایی را با یکدیگر داشته باشند و روند کار در بازار را تغییر دهند. همین عامل باعث می‌شود که چند وقت یک بار بازار سرمایه‌های مردم را زمین بزند و در نهایت مردم را نسبت به سرمایه‌گذاری در بورس وحشت‌زده می‌کند و آنها ترجیح می‌دهند که در بازارهای دیگر سرمایه‌گذاری کنند. با توجه به این مسئله تنها یک عده‌ی خاص می‌توانند بر روی سرمایه‌ خود کنترل داشته باشند و درصورت زیان کمتر متضرر شوند.
هراس از تکرار دوباره
تجربه ریزش شدید بورس در سال 92، نگاه نگران فعالان را به سوی شاخص کل بورس دوخته است. در آن سال سقوط شدید بورس باعث شد فروش به حدی برسد که سازمان بورس مجبور شود برای فروشنده‌ها محدودیت‌هایی را اعمال کند تا هر کد سهام‌داری اجازه نداشته باشد روزی بیشتر از ۵۰ هزار سهم بفروشد. در آن شرایط بسیاری از سهام‌داران سرمایه‌های خود را در ریزش بازار از دست دادند و با ضررهای هنگفتی روبه‌رو شدند. حالا دوباره آن ترس و دلهره در دل سهام‌داران به وجود آمده است. ولید هلالات کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با فرارو با بیان اینکه برخی از فعالان حرفه‌ای و قدیمی بازار ترس از این دارند که اتفاقات انتهای سال ۹۲ و همچنین مهر ماه سال ۹۷ روی دهد، گفت: «در این دو سال نیز بورس تهران روند خوبی را پشت سرگذاشت و رکود‌های بسیاری را نیز شکست، اما با توجه به شرایطی که در آن زمان وجود داشت، در انتها سهام‌داران با ضرر‌های هنگفتی روبه‌رو شدند.»
هلالات ادامه داد: «اما بررسی شرایط از لحاظ بنیادی گویای تفاوت بسیار در امروز با این دو مقطع در سال‌های گذشته است. در این رابطه نکته مهم حجم و اندازه بازار است که الان این قضیه با سال ۹۲ که هیچ، حتی با سال گذشته نیز به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست و شرایط بازار نسبت به سالیان قبل از خود با تفاوت اساسی روبه‌رو است.»
هلالات با اشاره به اینکه در شرایط فعلی فشار فروش در تمامی نماد‌ها زیاد است، گفت: «بسیاری از سهام‌داران در حال حاضر در سود‌های بالایی هستند، اما با توجه به عملکرد بازار آن‌ها انتظار تحقق سود‌های ۱۰۰ درصدی را داشتند و الان با وضعیتی که پیش آمده، بسیاری از سهام‌داران ترجیح می‌دهند، از سهام‌داری خارج شوند، تا دوباره قیمت‌ها جذاب شوند، همین عامل فشار فروش را چند برابر می‌کند و روند نزولی بازار را نیز تسریع می‌کند.»
این کارشناس بازار سهام اضافه کرد: «در شرایط فعلی قیمت بسیاری از سهم‌ها چه شرکت‌های بزرگ و از لحاظ بنیادی قوی و چه شرکت‌ها کوچک با توجه به نزول قیمت‌ها در روز‌های اخیر ارزنده و مناسب خرید هستند، اما با توجه به ترسی که به صورت عمومی و کلی در بازار وجود دارد، کسی زیاد برای خرید اقدام نمی‌کند و بسیاری از اهالی بازار منتظر ریزش‌های بیشتری هستند، تا در قیمت‌های پایین‌تری دست به خرید بزنند.»
افرادی که پس از بازار خودرو، مسکن، سکه و ارز به دنبال محلی امن برای سرمایه‌گذاری بودند راه بازار بورس را در پیش گرفتند، اما در میان راه شوک‌های وارده بر این بازار ترس را به دل‌شان انداخت و حالا نگران از دست رفتن سرمایه خود هستند. همین مسئله باعث شد تا یکی پس از دیگری میدان را خالی کنند. اما آنطور که برخی از کارشناسان و تحلیلگران می‌گویند نوسانات بازار سهام گذرا خواهد بود و سهام‌داران نباید تحت تاثیر اخبار و اتفاقات قرار بگیرند و با نگاهی بلندمدت باید از هیجانات فاصله بگیرند. با توجه به این مسائل باید منتظر ماند و دید که بازار چه سمت و سویی را در روزهای آتی برای حرکت خود در پیش می‌گیرد. آیا به مدار صعودی باز می‌گردد و یا مانند روزهای اخیر شوک به سهام‌داران خود را انتخاب می‌کند؟ مطالب برگزیده...