درس زلزله شناسی ۱ که یکی از مهم ترین دروس اختصاصی مربوط به کارشناسی ارشد رشته ژئو فیزیک (گرایش زلزله شناسی) است. اهمیت این درس در رشته ژئوفیزیک به قدری است که از سال ۱۳۹۴ به بعد در آزمون های دکترای ژئوفیزیک مورد سنجش و ارزیابی قرار می گیرد. در این درس دانشجویان با مفاهیم اولیه زلزله شناسی و تعیین پارامترهای مبنایی آن مانند: مختصات مکان، زمان وقوع و بزرگی زمین لرزه و همچنین تشخیص فازهای متداول روی لرزه نگاشت آشنا می شوند. بر خلاف سایر دروس کارشناسی ارشد زلزله شناسی، برای درس زلزله شناسی ۱ منبع مشخصی تعریف نشده است.
در نتیجه به خاطر تنوع منابعی که از طرف وزارت علوم برای این درس معرفی شده و اکثر آن ها به فارسی هم ترجمه نشده است، متاسفانه دانشجویان دانشگاه های مختلف با مشکلات متعددی در درک و حل سوالات این بخش در امتحانات پایان ترم و کنکور دکترای ژئوفیزیک مواجه می شوند. لذا وجود یک بسته آموزشی استاندارد برای بالا بردن سطح کیفی و علمی این درس، بسیار الزامی و حیاتی است.
در این فرادرس، در حین آموزش از چندین منبع مختلف استفاده می گردد و مفاهیم درسی به گونه ای تدریس می شود که دانشجویان دیگر نیازی به مراجعه به منبع دیگری جهت یادگیری نخواهند داشت. با توجه به اینکه یکی از اهداف این آموزش، آشنایی هر چه بیشتر دانشجویان با سبک سوالات پایان ترم و سوالات کنکور دکتری ژئوفیزیک است، لذا در هر بخش تعداد زیادی از این نوع سوالات حل می گردد.
فهرست سرفصل ها و رئوس مطالب مطرح شده در این مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:
- درس یکم: مقدمه ای بر زلزله شناسی
- مروری بر تاریخچه و سیر تکاملی زلزله شناسی
- اهداف زلزله شناسی
- انجمن ها و مراکز بین المللی زلزله شناسی
- ساختار درون زمین
- زمین ساخت صفحه ای و انواع مرز صفحات زمین ساختی
- لرزه خیزی کره زمین با تاکید بر لرزه خیزی ایران
- درس دوم: مقدمه ای بر تئوری کشسان و منشا زمین لرزه ها
- کلیات تنش و کرنش
- قانون هوک
- ضرایب کشسانی و روابط بین آن ها
- تئوری بازگشت کشسان
- منشا و انواع زمین لرزه ها
- پیش لرزه و پس لرزه
- درس سوم: مقدمه ای بر تئوری پرتو
- قانون اسنل (Snell’s Law)
- پارامتر پرتو و انحنا
- پرتو با تغییرات سرعت
- مسیر و زمان سیر پرتو لرزه ای
- ارتباط پارامترهای مختلف پرتو
- برای خانواده از پرتوها
- زمان سیر پرتو در یک کره
- منحنی های زمان-مسافت
- ناپیوستگی در منحنی زمان – مسافت و ارتباط آن با زون سایه
- جذب امواج لرزه ای
- انرژی لرزه ای
- درس چهارم: ایستگاه ها و شبکه لرزه نگاری
- لرزه نگاشت ها و قرائت فازهای مختلف
- تعیین پارامترهای زمانی و مکانی زمین لرزه
- ساز و کار کانونی زمین لرزه ها
مفید برای رشته های
- مهندسی عمران
- زمین شناسی