اما گفتهاند که: شک، اولین گام برای رسیدن به یقین است.
یک انسان عاقل، قدر این «شک»هایی که به علوم میکند را میداند. او شک را بهانهای برای یادگیری علوم میداند. اما یک انسان کودن، به محض اینکه شک کرد فکر میکند شک او یقین است و با دانش ناقص خود شروع به شکپراکنی و اظهارنظرهای غیرکارشناسی میکند.
به هر حال، اگر شما هم شکهایی درباره تاریخ دارید، طبق معمول پیشنهاد من طی کردن یک رشته دانشگاهی است. (همچنان معتقدم مطالعه آزاد یعنی تلف کردن وقت! شما باید به هر موضوعی که علاقه دارید، رشته دانشگاهی آن را و طبق سرفصلهای برگزیده یک دانشگاه معتبر مطالعه کنید نه اینکه اولین کتابی که جلو چشمتان آمد را تهیه و شروع به مطالعه کنید...)
در مورد ابهامات و شکهای مقدسی که درباره قرآن و احادیث دارید، پیشنهاد من طی کردن همین رشتهای است که من در حال طی کردن آن هستم (رشته علوم قرآن و حدیث در دانشگاه پیام نور). کتابهای این سه ترم گذشته، فوقالعاده بودند. آفرین به کسانی که این کتب و این سرفصلهای عالی را به عنوان مرجع دروس انتخاب کردند. من خلاصهای از کتابهای ترمهای قبل را در پستهای قبل قرار دادهام و در این پست هم میخواهم دو کتاب دیگر را معرفی و خلاصه کوتاهی از آنها قرار دهم:
- کتاب آیین قرائت و کتابت قرآن کریم در سیره نبوی
این کتاب، به بسیاری از ابهامات شما درباره نزول، جمعآوری، قرائت، کتابت، نامگذاری و... به نحوی بسیار پژوهشگرایانه پاسخ میدهد. تقریباً تمام جملات کتاب به یک منبع خوب و مورد وثوق ارجاع داده شده است و انسان با دیدن تعداد مراجع کتاب تعجب میکند که این نویسنده چطور فرصت کرده این همه کتاب را بررسی کند و مثلاً از هر کدام خیلی بهموقع یک جمله یا پاراگراف را نقل کند!؟
اینکه بدانی که مثلاً «جابر بن عبد الله» (از صحابه پیامبر) عیناً گفته است که «پیامبر آیات را اینطور خواند که بنویسم: «فذکر انما انت مذکر» «لست علیهم بمصیطر» بالصاد «الا من تولی وکفر» (یعنی عملاً پیامبر تأکید کرد که مسیطر را با ص بنویسم) و یا اینکه چندین روایت داریم که یک کاتب میگوید پیامبر قرآن را «حرف به حرف» بر من میخواند و من مینوشتم، خیالت راحت میشود که پیامبر روی تکتک حروف نظارت داشته است...
به هر حال، خواندن این کتاب را به همه کسانی که هر نوع ابهامی در جمعآوری قرآن دارند به شدت پیشنهاد میکنم. (کتابی است که چکیده همه کتابهایی است که تا به حال ما در این رشته خواندهایم)
یک خلاصه کوتاه و مخصوص شب امتحان از این کتاب تهیه کردهام که از طریق لینک زیر قابل دانلود است:
http://yourl.ir/quran_writing_style
- کتاب بیان در علوم و مسائل کلی قرآن
این کتاب نیز که نوشته آیتالله خوئی است، با بیانی عالی، یک به یک اشکالاتی که در بحث اعجاز و تحریف قرآن افراد مختلف وارد کردهاند را آورده و با استدلالهایی استادانه پاسخ آنها را داده است. مثلاً برای من خیلی جالب بود که یک مسیحی سعی کرده چند سوره شبیه به قرآن از خودش بیاورد و آن مبارزهطلبی قرآن که میگوید «فأتوا بسورةٍ مثله» (اگر فکر میکنید قرآن معجزه نیست، یک سوره شبیه آن بیاورید) را زیر سؤال ببرد! مثلاً یک سوره شبیه سوره «حمد» آورده که جالب است! و آیت الله خوئی هم خیلی جالبتر جوابش را میدهد!
خلاصه بگویم: اگر میخواهید یک اشراف کامل روی مباحث مرتبط با قرآن داشته باشید، این کتاب ۸۰۰ صفحهای را به طور کامل مطالعه کنید. خودش چند درس از دروس ما است.
یک خلاصه کوتاه که برای مرور در شب امتحان تهیه کردهام را میتوانید از طریق لینک زیر دانلود کنید:
http://yourl.ir/bayan_in_quran
موفق باشید؛ حمید رضا نیرومند