سوره 65و تفسیر وفضیلت آن
سوره 65و تفسیر وفضیلت آن
سوره 65:
سورة الطَّلاق
مولف ومفسر: آذر سلگی
بسم الله الرحمن الرحیم
یَآ یُهَا ألنَّبیُّ إذَآ طَلَّقتُمُ ألنّسَآءَ فَطَلقُوهُنَّ لعدَّتهِنَّ وَأَحصُوا ألعدَّةَ و أتَّقواآلله رَبَّکُم لَا تُخرجُوهُنَّ مِن بُیوتهنَّ
وَلَُا یَخرُجنَ إلَّآ أَن یَأتینَ بفَحشةٍ مُّبینّةٍ وَتلکَ حُدُوُد ُ الله و مَن یَتَعدَّ حُدُودالله فَقَد ظَلَم نَفسَهُ لَا تَدری لَعَلَّ
اللهَ یُحدثُ بَعدَ ذلکَ أَمرًا (1) فَإذَآ بَلَغنَ أَجَلَهُنَّ فَأَ مسکُوهُنَّ بمعَروُفٍ أَفَآرِقُوهُنَّ بمَعروفٍ وَأَشهدُواذَوَی
عَدلٍ مّنکُم وَأقیمُوا ألشَّهدَةَ لله ذَلکُم یُوعَظُ بةِ مَن کَانَ یُومنُ بِالله وَألیَومِ ألاخرِ وَمن یَتَّق اللهَ یَجعل لَّهُ
مَخرجٍا (2)وَ یَرزَُقهُ مِن حَیثُ لَُآ یَحتَسبُ وَمَن یَتَوکَّل عَلیَ الله فَهُو حَسبُهُ إنَّ اللهَ بَلغُ أمرِهِ قَد جَعَلَ الله
لکُلِّ شَئ قَدرًا (3) وَألَّی بَئسنَ مِنَ ألمَحیضِ مِن نسَآئکُم إنِ أرتَبتُم فَعِدَّتُهُنَ ثَلَثَةُ أَشهُر وَألَّی لَم یَحضنَ
وَآُولَـُتُ ألاحمَآلِ أَجَلُهُنَّ أَن یَضَعنَ حَملَهُنَّ وَمَن یَتَّق الله یَجعَل لَّهُ مِن أَمرهِ یُسرًآ (4) ذَلکَ أَمرُالله أَنزَلَهُ
إلیَکُم وَ مَن یَتَّق اللهَ یُکَفَّر عَنهُ سَیَّئاتهِ وَیُعظم لَهُ أَجرًا (5) أسکنُوهُنَّ من حَیثُ سَکَنتُم من وُجدِکُم ولَا
تُضَآرُّوهُنَّ لِتُضیقُوا عَلَیهنَّ وَ إن کُنَّ إُولَتِ حَملٍ فأَنفقُوا عَلَیهنَّ حتَّی یَضعنَ حَملَهُنَّ فإن أَرضَعنَ لَکُم
فَاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَأَتَمروُ أبَینَکُم بمَعروُفٍ وَإن تَعَآسَرتُم فَسَتُرضعُ لَهُ أُخرَی (6) لیُنفِق ذُو سَعَةٍ مِن
سَعَـته وَمَن قُدرَعلیه رزقُهُ فَلیُنفق مِمَّا ءَ اتَئهُ اللهُ لَا یُکَّلفُ اللهُ نَفساً إلَّا مَآءَ اتَئها سَیَجعَلُ اللهُ بَعدَ عُسرٍ
یُسراً (7) وَکَأیّن مّن قَریَةٍ عَتَت عَن أَمرِ رَبّهَآ ورُسُلهِ فَحَاسَبنَئهَا حِسَاباً شَدیدًا وَعَذَّبنَها عَذَاباً نُّکرًا (8)
فَذَآقت وَ بَالَ أَمرهَا وَکَانَ عَقبةُ أَمرهَا خُسراً (9) أَعدَّاللهُ لَهُم عَذَاباً شَدیدَاً فَا تَّقوااللهَ یَأُولی ألالَبَبِ ألَّذ ین
ءامَنُوا قَد أَنزَُلَ اللهُ إلَیکُم ذِکرًا (10) رَّسولَآ یَتلُوا عَلیکُم ءَایَتِ اللهِ مُبینَتٍ لیُخرجَ ألذَّ ینَ ءَامَنُوا وعملُوا
ألصَّلحَتِ منَ ألظُّلُمتِ إلَی ألنُّور وَمَن یُومِن بألله وَیَعمَل صَلحًا یُدخلهُ جَنَّتٍ تَجری مِن تَحتهَا ألاَ نَهرُ خَلدینَ
فیهَا أَبَدًا أقَد أَحسَنَ اللهُ لَهُ رِزقًاً(11) الله ألَّذی خَلَقَ سَبعَ سَمَوتٍ وَمِنَ ألاَرضِ مِثلَُهُنَّ یَتَنزَّلُ ألاَمرُ بَینَهُنَّ
لِتَعلَموُا أَنَّ اللهَ عَلیَ کُلِ شَئ قَدیرُ ُ وَأَنَّ اللهَ قَد أَحاطَ بِکُلِّ شَئ ٍعِلمَا (12)
تفسیر سوره 65:
محتوای این سوره به دو بخش عمده تقسیم می شود بخش اول هفت آیه نخستین سوره است که پیرامون طلاق و مسائل مربوط به آن سخن می گوید و بخش دوم که در حقیقت انگیزه اجرای بخش
اول است از عظمت الله وعظمت مقام رسول او و پاداش صالحان ومجازات بد کاران بحث می کند و
مجموعه منسجمی را برای ضمانت اجرای این مساله مهم اجتماعی ارائه می دهد ضمنا این سوره
نام دیگری نیز دارد و آن سوره نساء قصری ( بر وزن و معنی صغری) در مقابل سوره معروف
نساء است که نساء کبری می باشد
1- شرایط طلاق و جدایی: در نخستین آیه روی سخن را به پیامبر اسلام به عنوان پیشوای بزرگ
مسلمانان کرده سپس یک حکم عمومی را با صیغه جمع بیان می کند می فرماید ای پیامبر هر
زمان خواستید زنان را طلا ق دهید در زمان عده آنها را طلاق گویید یعنی صیغه طلاق در زمانی
اجرا شود که زن از عادت ماهیانه پاک شده و با همسرش نزدیکی نکرده باشد واین نخستین
شرط طلاق است . سپس به دومین حکم که مساله نگهداشتن حساب عده است پرداخته می فرماید
و حساب عده را نگه داردی دقیقا ملاحظه کنید که سه بار زن ایام پاکی خود را به پایان رساند و
عادت ماهیانه ببیند هنگامی که سومین دوران پاکی پایان یافت و وارد عادت ماهیانه سوم شد ایام
عده سرآمده و پایان یافته است قابل توجه این که مخاطب به نگهداری حساب عده مردان هستند
این به خاطر آن است که مساله حق نفقه ومسکن بر عهده آنها ست وهم چنین حق رجوع نیز از
آن آنان است وگرنه زنان نیز موظفند که برای روشن شدن تکلیف شان حساب عده را دقیقا نگه
دارند بعد از این دستور همه مردم را به تقوا وپر هیز کاری دعوت کرده می فرماید واز الله ایی که
رب شماست بپر هیزید واو رب ومربی شماست ودستوراتش ضامن سعادت شما می باشد بنا بر این فرمان ها ی اورا بکار بندید و از عصیان ونافرمانیش بپرهیزید بعد به سومین وچهارمین حکم
که یکی مربوط به شوهران و دیگری مربوط به زنان است پرداخته می فرماید نه شما آنها را از
خانه هایشان بیرون کنید ونه آن ها در دوران عده بیرون روند گرچه بسیاری از بی خبران این حکم اسلامی را به هنگام طلاق اصلا اجرا نمی کنند وبه محض جاری شدن صیغه طلاق هم مرد
به خود اجازه می دهد که زن را بیرون کند وهم زن خود را آزاد می پندارد که از خانه شوهر خارج
شود وبه خانه بستگان باز گردد ولی این حکم اسلامی فلسفه بسیار مهمی دارد زیرا علاوه بر حفظ
احترام زن غالبا زمینه را برای بازگشت شوهر از طلاق و تحکیم پیوند زناشویی فراهم می سازد
پشت پا زدن به این حکم مهم اسلامی که در متن قران آمده است سبب می شود بسیاری از طلاق ها
به جدایی دائم منتهی شود در حالی که اگر این حکم اجرا می شد غالبا به آشتی و باز گشت مجدد
منتهی می گشت ولی از آنجا که گاهی شرایط فراهم می شود که نگهداری زن بعد از طلاق در خانه
طاقت فرساست به دنبال آن پنجمین حکم رابه صورت استثناء اضافه کرده می گوید مگر این که
کارزشت آشکاری انجام دهند مثلا آنقدر ناسازگاری بد خلقی و بد زبانی با همسر وکسان او کند که
ادامه حضور او در منزل باعث مشکلات بیشتر گردد به دنبال بیان این احکام به عنوان تاکید می
افزاید اینها حدود و مرزهای الهی است وهر کس از حدود الهی تجاوز کند به خویشتن ستم کرده
چرا که این قوانین و مقررات الهی ضامن مصالح خود مکلفین است . در پایان آیه ضمن اشاره
لطیفی به فلسفه عده وعدم خروج زنان از خانه و اقامتگاه اصلی می فرماید تو نمی دانی شاید الله
بعد از این وضع تازه و وسیله اصلاحی فراهم کند با گذشتن زمان طوفان خشم و غضب که غالبا موجب تصمیم های ناگهانی در امر طلاق و جدایی می شود فرو می نشیند و حضور دائمی زن در
خانه در کنار فرزندانی در کار است واظهار محبت هریک نسبت به دیگری زمینه ساز رجوع می
گردد . زن مطلقه در دوران عده اش می تواند سرمه در چشم نماید ومو های خود را رنگین و خود
را معطر کند و هر لباسی که مورد علاقه اوست بپوشد زیرا الله می فرماید شاید الله بعد از این
ماجرا وضع تازه ای فراهم سازد وممکن است از همین راه زن بار دیگر قلب مرد را تسخیر کرده
مرد رجوع کند
طلاق منفور ترین حلالها
اصل مساله طلاق یک ضرورت است اما ضرورتی که باید به حداقل ممکن تقلیل یابد وتا آنجا که
راهی برای ادامه زوجیت است کسی سراغ آن نرود به همین دلیل شدیدا از طلاق مذمت گردید
چیزی ازامور حلال در پیشگاه الله مبغوض تر از طلاق نیست چرا که طلاق مشکلات زیادی برای
خانواده ها و زنان مردان و مخصوصا فرزندان به وجود می آورد
2- یا سازش یا جدایی الله پسندانه . در ادامه بحث های مربوط به طلاق در این آیه به چند حکم
دیگر اشاره می کند نخست می فرماید و چون عده آنها سر آمد آنها را بطرز شایسته ای نگه دارید
یا بطرز شایسته ای از آنان جدا شوید منظور از بلغن اجلهن ( رسیدن به پایان مدت) رسیدن به
اواخر مدت است وگرنه رجوع کردن بعد از پایان عده جایز نیست مگر این که نگهداری آنها از
طریق عقد جدید صورت گیرد همان گونه که زندگی مشترک باید روی اصول صحیحی و طرز
انسانی و شایسته باشد جدایی نیز باید خالی از هر گونه جار وجنجال و دعوی ونزاع وبد گویی و
ناسزا واجحاف و تضییع حقوق بوده باشد چرا که ممکن است در آینده این زن ومرد بار دیگر به
فکر تجدید زندگی مشترک بیفتد ولی بد رفتاری های هنگام جدایی چنان جو فکری آنها را تیره وتار
ساخته که راه بازگشت را به روی آنها می بندد از سوی دیگر بالاخره هر دو مسلمان هستند و
متعلق به یک جامعه و جدایی توام با مخاصمه و امور ناشایسته نه تنها در خود آنها اثر می گذارد
که در فامیل دوطرف هم اثرات زیان باری دارد و گاه زمینه همکاری های آنها را در آینده بکلی بر
باد می دهد سپس به دومین حکم اشاره کرده می افزاید و هنگام طلاق و جدایی دو مرد عادل از
خودتان را گواه بگیرید اگر در آینده اختلافی روی دهد هیچ یک از طرفین نتوانند واقعیت ها را
انکار کنند ودر سومین دستور وظیفه شهر را چنین بیان می کند و شهادت را برای الله بر پا دارید
3- و او را از جایی که گمان ندارد روزی می دهد و هر کس در الله توکل کند و کار خود را به او واگذارد الله کفایت امرش را می کند الله فرمان خود را به انجام می رساند و الله برای هر چیزی
اندازه ای قرار داده است به این ترتیب به زنان ومردان وشهود هشدار می دهد که از مشکلات
حق نهراسید و مجری عدالت باشند وگشایش کار های بسته را از الله بخواهند چرا که الله تضمین
کرده که مشکل پر هیز کاران را بگشاید . آیا ت فوق از امید بخش ترین آیات قران است که تلاوت
آن دل را صفا و جان را نور وضیا می بخشد پرده های یای و نومید را می درد و به تمام افراد
پرهیز کار با تقوا وعده نجات و حل مشکلات می دهد . الله پر هیزکاران را از شبهات دنیا وحالات
سخت مرگ وشدائد روز قیامت رهایی می بخشد
4- احکام زنان مطلقه و حقوق آنها از جمله احکامی که از آیات گذشت ه استفاده شد لزوم نگهداشتن عده بعد ازطلاق است واز آنجا که در سوره بقره حکم زنانی که عادت ماهیانه می بینند در مساله
عده روشن شده است که باید سه بار پاکی را پشت سر گذاشته عادت ماهیانه ببینند و هنگامی که
برای بار سوم وارد عادت ماهانه شدند عده آنها پایان یافته ولی در این میان افراد دیگری هستند
که به عللی عادت ماهانه نمی بینند و یا بار دارند آیه مورد بحث حکم این افراد را روشن ساخته
و بحث عده را تکمیل می کند نخست می فرماید و از زنانتان آنان که از عادت ماهانه مایوسند اگر
دروضع آنها از نظر بار داری شک کنید عده آنها سه ماه است وهم چنین آنها که عادت ماهانه
ندیده اند آنها نیز باید سه ماه تمام عده نگهدارند سپس به سومین گروه اشاره کرده می افزاید و عده زنان بار دار این است که بار خود را بر زمین بگذارند به این ترتیب حکم سه گروه دیگر از
زنان در آیه فوق مشخص شده است دو گروه باید سه ماه عده نگهدارند و گروه سوم یعنی زنان
بار دار با وضع حمل عده آنان پایان می گیرد خواه یکساعت بعد ازطلاق وضع حمل کنند یا مثلا
هشت ماه منظور از جمله ان ارتبتم هر گاه شک وتردید کنید احتمال و شک در وجود حمل است
به این معنی که اگر بعد از سن یایسگی که 50 سالگی در زنان عادی و شصت سالگی در زنان
قریشی احتمال وجود حمل در زنی برود باید عده نگهدارد این معنی هر چندکمتر اتفاق می افتد
ولی گاه اتفاق افتاده ایت و بالاخره در پایان آیه مجددا روی مساله تقوا تکیه کرده می فرماید
و هرکس تقوای الهی پیشه کند الله کار را بر او آسان می سازد هم در این جهان وهم در جهان
دیگر مشکلات اورا چه در رابطه با مساله جدایی وطلاق و احکام آن وچه در رابطه با مسائل دیگر
به لطفش حل می کند
5- در این آیه باز برای تاکید بیشتر روی احکامی که در زمینه طلاق و عده درآیات قبل آمده می افزاید
این فرمان الله است که بر شما نازل کرده است و هر کس تقوای الهی پیشه کند و از مخالفت فرمان
او بپرهیزد الله گناهانش را می بخشد و پاداش او را بزرگ می دارد
6- این آیه توضیح بیشتری د ر باره حقوق زن بعد از جدایی می دهد هم از نظر مسکن ونفقه و هم از
جهات دییگر . نخست در باره چگونگی مسکن زنان مطلقه می فرماید آنها را هر جا خودتان
سکونت دارید ودر توانایی شماست سکونت دهید سپس به حکم دیگری پرداخته می گوید به آنها
زیان نرسانید تا کار را برآنان تنگ کنید و مجبور به ترک منزل شوید مبادا کینه توزی ها و عداوت
و نفرت شما را از راه حق و عدالت منحرف سازد و آنها را از حقوق مسلم خود در مسکن و نفقه
محروم کنید و آن چنان در فشار قرار گیرند که همه چیز را رها کرده فرار کنند در سومین حکم در
مورد زنان بار دار می گوید واگر بار دار باشند نققه آنها را بپردازید تا وضع حمل کنند زیرا مادام
که وضع حمل نکرده اند در حال عده هستند ونفقه ومسکن بر همسر واجب است و در چهارمین
حکم در مورد حقوق زنان شیرده می فرماید واگر برای شما فرزند را شیر می دهند پاداش آنها را
بپردازید اجرتی متناسب با مقدار وزمان شیر دادن بر حسب عرف وعادت و از آنجا که بسیار می شود نوزادان و کودکان مال المصالحه اختلافات دو همسر بعد از جدایی واقع می شوند و در پنجمین حکم یک دسترو قاطع در این زمینه صادر کرده میفر ماید در باره سرنوشت فرزندان کار را با مشاروه شایسته انجام دهید مبادا اختلافات دو همسر ضربه بر منافع کودکان وارد سازد از نظر جسمی وظاهری گرفتار خسران شوند ویا ازنظر عاطفی از محبت و شفقت لازم محروم بمانند
پدر ومادرموظفند الله را در نظر گیرند و منافع نوزاد بی دفاع را فدای اختلافات و اغراض خویش
نکنند و از انجام که گاهی توافق لازم میان دو همسر بعد از طلاق برای حفظ مصالح فرزند ومساله
شیر دادن حاصل نمی شود در ششمین حکم می فرماید واگر هر کدام بر دیگری سخت گرفتید و به
توافق نرسیدید زن دیگری شیر دادن آن بچه را بر عهده می گیرد تا کشمکش ها ادامه نیابد
اشاره ای به این که اگر اختلاف ها به طول انجامید خود را معطل نکنید و کودک را به دیگری
بسپارید
7- این آیه هفتمین و آخرین حکم در این زمینه بیان کرده می افزاید آنان که امکانات وسیعی دارند از
امکانات وسیع خود انفاق کنند وآنها که تنگ دستند از آنچه که الله به آنها داده انفاق نمایند الله
هیچ کس را جز به مقدار توانایی که به او داده تکلیف نمی کند دستور انفاق به اندازه توانایی هم
مربوط به زنانی است که بعد از جدایی شیر دادن کودکان را بر عهده می گیرند و هم مربوط به ایام
عده است که درآیات قبل بطور اجمال اشاره شده بود به هر حال آنها که توانایی کافی دارند باید
مضایقه و سختگیری نکنند و آن ها که تمکن مالی ندارند بیش از توانایی خود مامور نیستند و
زنان نمی توانند ایرادی به آنها داشته باشند ودر پایان آیه برای اینک هتنگی معیشت سبب خارج
شدن از جاده حق و عدالت نگردد وهیچ یک زبان به شکایت نگشاید می فرماید الله به زودی بعد
از سخمتی ها آسانی قرار می دهد بعنی غم مخورید ببتابی نکنید دنیا به یک حال نمی ماند مباد ا
مشکلات مقطعی و زود گذر رشته صبر وشکیبایی شما را پاره کند
8- سرانجام دردناک سرکشان . شیوه قران این است که در بسیاری از موارد بعد از ذکر یک سلسه
از دستورات عملی اشاره به وضع امت های پیشین می کند تا مسلمانان نتیجه اطاعت وعصیان
را در سرگذشت آنها با چشم ببینند ومساله شکل حسی به خود گیرد لذا در این سوره نیز بعد از
ذکر وظایف مردان وزنان در موقع طلاق و جدایی به سراغ همین معنی رفته و به عاصیان و گردن
کشان هشدار می دهد نخست می فرماید چه بسیار شهر و آبادی ها که اهل آن از فرمان الله و رسولانش سر پیچی کردند و ما به شدت به حسابشان رسیدیم و به مجازات کم نظیری گرفتار ساختیم
9- سپس در این آیه می افزاید آنها آثار سوء کار خود را چشیدند و عاقبت کارشان خسران بود چه
زبانی از این بد تر که سرمایه های الله داد را از کف دادند ودر این بازار تجارت دنیا نه تنها متاعی
نخریدند بلکه سر انجام با عذاب الهی نابود شدند
10- سپس به عذاب اخروی آنها اشاره کرده می فرماید الله عذاب سختی برای آنها آماده ساخته عذابی
در د ناک شدید و وحشت انگیز خوار کننده ورسواگر و همیشگی در دوزخ برای آنها از هم اکنون
فراهم است حال که چنین است پس از مخالفت فرمان الله بپرهیزید ای خردمندانی که ایمان آورده اید فکر واندیشه از یکسو و ایمان وآیات الهی از سوی دیگر به شما هشدار می دهد که سرنوشت
اقوام متمرد و طغیانگر را ببینند و ازآن عبرت بگیرید مبادا در صف آنها واقع شویدسپس مومنان
اندیشمند را مخاطب ساخته می افزاید الله چیزی که مایه تذکر است بر شما نازل کرده است
11- رسولی به سوی شما فرستاده که آیات روشن الله را بر شما تلاوت می کند تا کسانی را که ایمان
آورده و کار های شایسته انجام داده اند از تاریکی ها به سوی نور خارج سازد و هدف نهایی از
ارسال این رسول و انزال این کتاب آسمانی این است که با تلاوت آیات الهی آنها را از ظلمت های
کفر و جهل وگناه و فساد اخلاق بیرون آورده به سوی نور ایمان و توحید و تقوا رهنمون گردد
در پایان آیه به اجر وپاداش کسانی که ایمان وعمل صالح دارند اشاره کرده می افزاید و هرکس
به الله ایمان آورده و اعمال صالح انجام دهد او را در باغ هایی از بهشت وارد می سازد که از
زیر درختانش نهر ها جاری است جاودانه در آن می مانند و الله روزی نیکویی برای او قرار
داده است تعبیر رزقا مفهوم وسیعی دارد که هر گونه موهبت الهی را در آخرت وحتی در دنیا
نیز در بر می گیرد چرا که افراد مومن وپرهیزکار در این دنیا نیز زندگی پاکتر و آرام تر و
لذت بخش تری دارند.
12- هدف از آفرینش عالم معرفت است این آیه که آخرین آیه سوره طلاق است اشاره پر معنی و روشنی به عظمت قدرت الله در آفرینش آسمان ها و زمین ونیز هدف نهایی این آفرینش دارد
الله همان کسی است که هفت آسمان را آفرید و از زمین نیز همانند آنها را . یعنی همان گونه
که آسمان ها هفتگانه اند زمین ها نیز هفتگانه می باشند و این تنها آیه ای از قران است که
اشاره به زمین های هفتگانه می کند طبق سوره صافات : ما آسمان نزدیک یعنی اول را با
کواکب وستارگان زینت بخشیدیم روشن می شود که آنچه ما می بینیم و علم ودانش بشر به
آن احاطه دارد همه مربوط به آسمان اول است و ماورای این ثوابت وسیارات شش عالم
دیگر وجود دارد که از دسترس علم ما بیرون است.
امام زمین های هفت گانه ممکن است اشاره به طبقات مختلف کره زمین باشد زیرا امروز ثابت
شده که زمین از قشر های گوناگونی تشکیل یافته و یااشاره به اقلیم های هفت گانه روی زمین
باشد چرا که هم در گذشته وهم امروز کره زمین را به هفت منطقه تقسیم می کردند سپس به
مساله تدبیر این عالم بزرگ به فرمان الله اشاره کرده می افزاید فرمان او در میان آنها پیوسته
فرود می آید و در پایان به هدف این آفرینش عظیم اشاره کرده می گوید اینها همه به خاطر آن
است تا بدانید الله بر هر چیز تواناست و این که علم الله به همه چیز احاطه دارد .
انسان باید بداند او بر تمام اسرار وجودش احاطه دارد و از همه اعمالش با خبر است ونیز بداند
وعده هایش در زمینه معاد ورستاخیز در زمینه پاداش و کیفر و در زمینه وعده پیروزی مومنان
تخلف ناپذیر است . پایان
فضیلت سوره 65:
این سوره 13 آیه دارد با تلاوت این سوره به همراه تحریم از ترس قیامت در پناه باشد و از آتش
دوزخ ایمن شود . جهت محبت یا اداء قرض 21 بار این سوره را بخواند وجهت وسعت رزق
3 با ر خوانده شود برای پرهیزکار بیرون شدن از شبهات دنیا و بیهوشی های مرگ و شداید روز
قیامت آیه من یتق الله ..... خوانده شود . اگر آب این آیه را در جمع بی تقوی بپاشد قتال وجدال
به پا شود .