گاهی اوقات نیاز است از نوع روند موجود در داده ها آگاه گردیم، یا ممکن است بخواهیم روند را از مجموعه دادهها قبل از استفاده از کریگینگ حذف کنیم. ابزار روند میتواند برای شناسایی روندهای عام در مجموعه دادهی ورودی به ما کمک کند. [۱]
[۱] – ابزار تحلیل روند، دورنمای سه بعدی از دادهها را فراهم میآورد. موقعیتهای نمونهبرداری شده در صفحهی x و y رسم میشوند. بالای هر نقطهی نمونهبرداری شده، مقدارش با ارتفاع میلهی عمودی در بعد Z ارائه میشود. خصیصهی منحصر به فرد تحلیل روند آن است که مقادیر پس از آن بر صفحهی Z و X و صفحه Z و Y به عنوان نمودارهای پراکندگی تصویر میشوند.
این حالت میتواند به عنوان یکی از دیدگاهها و چشماندازهای جنبی بواسطهی دادههای سه بعدی مورد توجه واقع شود. چندجمله ایها سپس در میان نمودارهای پراکندگی موجود بر روی صفحات تصویر شده، برازش میشوند. یکی از خصایص تحلیل روند این است که ما میتوانیم دادهها را برای تفکیک روندهای جهتی در میان مقادیر بچرخانیم. دستهای دیگر از خصوصیات در تحلیل روند وجود دارد که به ما اجازهی چرخش و تغییر دورنمای همهی تصویر، تغییر اندازه و رنگ نقاط و خطوط، حذف صفحات و نقاط، و انتخاب مرتبهی چندجملهای را میدهد که این چندجملهایها برای نمودارهای پراکندگی برازش میشوند.
جستجوی روندهای عام
سطح میتواند به کمک ترکیبی از دو مولفهی اصلی ایجاد شده باشد: یک روند عام ثابت و یک تغییر نزدیک برد تصادفی. گاهی از اوقات از روند عام به عنوان ساختار میانگین ثابت یاد شده است. تغییر نزدیک برد تصادفی (گاهی اوقات به عنوان خطای تصادفی به آن اشاره شده است) میتواند در دو بخش مدل شود: خودهمبستگی مکانی و اثر قطعهای.
اگر به این نتیجه رسیدیم که در دادهها روند وجود دارد، آنگاه باید تصمیم بگیریم که آن را چگونه مدل کنیم. بستگی به هدف ما دارد که خواه از روشهای جبری و یا خواه از روشهای زمینآمار برای ایجاد سطح استفاده نمائیم. اگر بخواهیم فقط روند عام را مدل کنیم و سطح همواری را ایجاد نمائیم، ممکن است از روشهای میانیابی چندجملهایهای محلی و عام برای تولید سطح استفاده نمائیم. اگرچه، ممکن است بخواهیم برای داخل کردن و ترکیب آن در روش زمینآمار آنرا حذف کنیم، و آنگاه مولفهی باقیمانده یعنی تغییر کوتاه برد تصادفی را مدل کنیم. علت اصلی برای حذف روند در زمینآمار، اقناع کردن فرض ایستائی است.
اگر روند در روشهای زمینآمار حذف شود، ما تغییر کوتاه برد تصادفی را در باقیماندهها مدل خواهیم کرد. روند بطور خودکار بعداً اضافه خواهد شد، بطوریکه پیشبینیهای معقولی را بدست خواهیم آورد.
اگر دادههایمان را به دو بخش، روند به علاوهی تغییر کوتاه برد، تجزیه نمائیم، فرض میکنیم که روند ثابت و تغییر دامنه کوتاه، تصادفی است. در اینجا تصادفی بودن به معنای قابل پیشبینی بودن نیست، اما تا اندازهای که آن با قوانین احتمالی کنترل میشود، شامل وابستگی به مقادیر همسایگی است و این حالت را میتوان خود همبستگی نامید.
سطح نهایی، مجموعهای از سطوح ثابت و تصادفی است. بعبارت دیگر، ملاحظه میشود که دو لایه به هم ترکیب میشوند: یکی که هرگز تغییر نمیکند، در صورتیکه دیگری بصورت تصادفی تغییر میکند.
مثلاً فرض کنید که یک تودهی زیستی را مورد مطالعه قرار میدهیم. اگر بازگشتی در زمان داشته باشیم، مثلاً ۱۰۰۰ سال و دوباره زمان حاضر را شروع کنیم، بخش روند عام سطح زیست تودهای، تغییر نخواهد کرد. اگرچه، تغییر کوتاه برد بخش زیست تودهای تغییر خواهد کرد. روند عام غیر قابل تغییر ناشی از اثرات ثابت همچون توپوگرافی میتواند باشد. تغییر کوتاه برد به علت خصوصیات پارامتری کوچکتر میتواند ایجاد شوند که این خصوصیات پارامتری کوچکتر را به واسطهی زمان میتوان دید، مثلاً، بارندگی بنابراین فرض میشود که آنها احتمالاً خودهمبستهاند.
اگر بتوانیم روند را شناسایی و سنجش نمائیم، درک عمیقتری نسبت به دادهها بدست خواهیم آورد و در این صورت تصمیمات بهتری را میتوانیم ایجاد نمائیم. اگر روند را حذف نمائیم، توانایی مدلسازی تغییر برد کوتاه را با دقت بیشتری بدست خواهیم آورد چرا که روند عام، تحلیل مکانی دادهها را تحت تاثیر قرار نمیدهد
آزمون روند عام بواسطه ی آنالیز روند
ابزار روند، نقاط را تا بالای موقعیت مورد مطالعه و تا ارتفاع مقادیر پارامتر مورد علاقهمان در یک نمودار سهبعدی از ناحیهی مورد مطالعه بالا میبرند. نقاط سپس در دو جهت (با پیشفرض، شمال و شرق) بر روی صفحاتی که عمود بر صفحهی نقشهاند، تصویر میشوند. منحنی چند جملهای در هر تصویر شدن، برازش میشود. تمام سطح نقشه در هر جهتی میتواند بچرخد، که جهت به نمایندگی از صفحات تصویر شده تغییر میکند. اگر منحنی برازش شده در میان نقاط تصویر شده، یکنواخت و مسطح باشد، هیچ روندی وجود ندارد.
برای شناسایی روند عام در دادهها، باید منحنی برازش شده در صفحهی تصویر شده، ثابت نباشد. اگر ما یک روند در دادهها داشته باشیم، ممکن است بخواهیم سطحی را بوسیلهی یکی از روشهای میانیابی جبری ایجاد نمائیم ( بطور مثال، با استفاده از چندجملهایهای عام و محلی)، یا ممکن است بخواهیم روند را قبل از مدلسازی نیمپراشنگار/همپراش در روش کریگینگ حذف نمائیم.
در نوار ابزار Geostatistical Analyst از منوی موجود بر روی Explore Data کلیک کنید و از لیست گزینه Trend Analysisرا انتخاب کنید.
در پنجره Trend Analysis از کادر Layer لایه Station ایستگاه های هواشناسی حوضه دریاچه نمک را انتخاب کنید. از کادر Attribute یکی از فیلدهایی که می خواهید روند را بر اساس آن بسنجید انتخاب نمائید تا نمودار روند ترسیم گردد.
از کادر Number Of Grid Lines می توانید تعداد خطوط راهنمای سه جهت اصلی را تنظیم کنید.
از کادر Graph Options می توان گزینه هایی از جمله شبکه، روند، خطوط راهنما و محورها را تنظیم کرد.
