بررسی آموزه های اخلاقی در شاهنامه

فهرست مطالب
                                                                                                                  
مقدمه                                                                                                            1
فصل اول :کلیات تحقیق
1-1بیان مسأله                                                                                                  5
1-2اهمّیّت و ضرورت تحقیق                                                                                  5
1-3اهداف تحقیق                                                                                              6
1-4 فرضیه‌های تحقیق                                                                                        7
فصل دوم:پیشینۀ تحقیق
پیشینۀ تحقیق                                                                                                  9
فصل سوم: روش تحقیق
3-1-روش تحقیق                                                                                              11
3-2-تحقیق توصیفی تحلیلی                                                                                  11
3-3-نوع مطالعه، روشها و ابزارهای گردآوری اطّلاعات                                                      12
3-4-اسناد عمده ی مورد استفاده در این تحقیق                                                            12
3-5-محدودیّت ها و موانع                                                                                     12
فصل چهارم :یافته ها و داده های تحقیق
4-1-اخلاق و مکارم اخلاقی                                                                                   14
4-1-1-رابطه اخلاق و هنر                                                                                    15
4-2-ادبیّات حماسی                                                                                            16
4-2-1-در ادبیّات ملل دو نوع منظومه ی حماسی می توان یافت                                         16
4-2-2 -نبرد نیکی با بدی در حماسه و اسطوره                                                             18
4-2-3-اخلاق فردی و جمعی از منظر حماسه سرای ایران                                                          24
4-2-4-پندگفتن بوزر جمهر یا بزرگمهر نمودار و تبلور آموزه‌های اخلاقی                                25
4-2-5-سخن سرآمد نیکیهاست                                                                              31
4-3- حماسه و آموزه های اخلاقی                                                                           34
4-3-1- خدای آفریننده، آفریننده کرات آسمانی                                                           35
4-3-2-خدای آرام کننده زمین                                                                               36
4-3-3- افروزنده ی آتش از خاک                                                                            36
4-3-4-نگارگر و نگارنده                                                                                        37
4-3-5-خداوند جهان را از عدم خلق کرد                                                                    37
4-3-6-خدای جهان، آن جهاندار و مدبّر                                                                     38
4-3-7-خدای جان و روزی  دهنده و بخشنده                                                              39
4-3-8-خداوندی که همه چیز تحت فرمان اوست                                                          39
4-3-9-خدای ازلی و ابدی                                                                                    39
4-3-10-خدای دادگر                                                                                          40
4-3-11-خدای یاور و فریادرس                                                                               40
4-3-12-خدای صاحب هیمنه و پیروزی                                                                    41
4-3-13-برکشیدۀ خدا، افکندنی نیست                                                                      41
4-3-14-هر که را، بر کشیدن: عزّت و والایی دادن                                                                   42
4-4-آموزه ی تسلیم در برابر خداوند و خشنودی او                                                                  42
4-4-1-تفویض نمودن کار بدو                                                                                 42     
4-4-2-پناه بلندی و پستی اوست                                                                                      44
4-4-3- تنها راه رستگاری، گراییدن و توکّل بر یزدان است                                                44
4-4-4-تنها، نیایش و نماز به درگاه او                                                                        44
4-4-5-دعا رمز بندگی و پیروزی                                                                             45
4-4-6-در قرآن، دعای از روی تضرّع و زاری، ستوده شده است                                           46
4-4-7-خداوند پناه جویندگان به درگاهش را به راه راست رهنمون می‌شود                                      47
4-4-8-نبوت و ولایت در شاهنامه                                                                                      48
4-4-9-سیره ی معلمان اخلاق در آموزه‌های سلوک و رفتارهای اخلاقی                                 49
4-4-10-تفویض نمودن کار به خداوند                                                                       50     
4-4-11-تنها از او درخواستن                                                                                 51     
4-4-12-بازگشت به درگاه خدا و پوزش خواستن                                                           52
4-4-13-رستگاری و سرانجام نیک                                                                           53
4-4-14- کردار شایسته، بهترین توشه و یار و یاور است                                                   54
4-4-15-پناه بردن در قحطی و شداید به یزدان                                                             54
4-4-16-عدل و دادگری                                                                                       55
4-4-17-عبادات، بویژه نماز و روزه، سلامت، نعمت و مهرورزی آور است                                 59
4-4-18-حماسه سرای ملّی در جای دیگر درباره ی نماز و نیایش چنین گوید                          61
4-4-19- آفریدگان مظهر آفرینش آفریننده اند                                                             67
4-4-20-بی نام و یاد او، همه چیز ناقص و اَبتر است                                                       68
4-5-دیدگاه‌های فردوسی درباره شایست ها                                                                  69
4-5-1- جایگاه خرد                                                                                            69
4-5-2-خردمندی آرایش و زیب جان است                                                                  72
4-5-3-اندیشه، نتیجه و رهاورد خردمندی و خرد ور زیست                                                         73
4-5-4-خرد ورزان به خدا نزدیک ترند                                                                       73
4-5-5-خردورز، فروتن است                                                                                  74
4-5-6- جان با نبود خرد، نباشد بهتر است                                                                  74
4-5-7-آموزۀ دانش و دانایی                                                                                   76
4-5-8-داستانهای فلسفی و آموزه های تربیتی آنها                                                                   83
4-6-تجلّی آموزه های حِکمی و اخلاقی در گفتار و سخن قهرمانان                                        84
4-6-1-گفت و شنود قهرمانان                                                                                 86
4-6-2-سخن گفتن با پروردگار                                                                               86
4-7-گفتار حِکمی به عنوان ابزار عینی ذهنیّات                                                             87
4-7-1-نیایش با خداوند به عنوان یک نهاد حماسی                                                        87
4-7-2-توجّه به جهان ماورای طبیعت (غیب)                                                               88
4-7-3-ردّ پای پندار در داستانها                                                                              88
4-7-4-پاکی و پیراستگی از هرزه درایی و ناپسندگویی                                                     88
4-8- میانه روی در گرایش به خردورزی و احساس و عاطفه                                                         89
4-8-1-به گزینی واژگان و ترکیبات در آموزه‌های حِکمی و اخلاقی شاهنامه                                      100
4-8-2-به اندیشی، به گزینی و بلاغت و مقطع و موقعی شناسی در شاهنامه                                      107
4-8-3-بی‌نیازی و غنای روح فردوسی                                                                        110
4-9- مقام زن از دیدگاه حکیم فرزانه و آموزه های سفارش شده ی او                                    111
4-10-آیین دوست یابی و معاشرت در آموزه های حِکمی شاهنامه                                        116
4-11-بی اعتباری دنیا از منظر حکیم حماسه سرا                                                                   121
4-12-جبر و اختیار در شاهنامه و گزینه های حِکمی فردوسی                                            124
4-12-1-شاهنامه، فروغ جاودانه ی شعر کهن                                                               127
4-12-2-استبداد ستیزی و مبارزه با ستمگران                                                              131
4-13-تفسیر زندگی و راز و رمزهای حکمت عملی در شاهنامه                                           132
4-13-1-بشردوستی و شفقت به همنوع                                                                     134
4-13-2-وطن دوستی و میهن گرایی نمونه بارز اخلاقی و راستین                                       136
4-13-3-باورهای فراطبیعی و آسمانی و تجلّی آن‌ها در آموزه های حِکمی و اخلاقی                             138
4-13-4-کیخسرو مظهر نیایش                                                                               141
4-13-5-جهان‌بینی توحیدی فردوسی                                                                       142
فصل پنجم ) نتیجه‌گیری)
 
5-1-نتیجه گیری                                                                                               155
5-2-منابع و مأخذ                                                                                              157
Let's block ads! (Why?)