نمايش گرافيکي دادهها و روشهاي تحليلي مورد استفاده در مطالعات را مدلسازي کارتوگرافيک گويند. هدف از اين کار کمک به محقق براي سازماندهي و ساختارسازي روشهاي مورد نياز و همچنين شناسايي تمامي دادههاي مورد نياز براي مطالعه است. همچنين بعنوان منبعي از مدارک و مرجعي براي تحليلها استفاده ميشود.
در اين فصل به صورت گسترده از مدلسازي کارتوگرافيک استفاده ميشود. برخي مدلها به صورت آماده وجود دارد و برخي از مدلها را بايد بسازيد. در اين فصل عادت ميکنيد که در کارهاي خود از مدلسازي کارتوگرافيک استفاده کنيد.
براي ايجاد يک مدل کارتوگرافيک، در ابتدا مهمترين کاربرد را در نتيجه نهايي مشخص ميشود، و با بازگشت به عقب به صورت گام به گام بر روي دادههاي موجود مدل اجرا ميشود. روش کار با تعريف نتيجه نهايي آغاز ميشود.
نتيجه (محصول) چه ارزشي خواهد داشت؟
اين ارزشها چه چيزي را نشان خواهند داد؟
در ادامه اين سوال مطرح ميشود که براي توليد محصول نهايي (نتيجه نهايي) چه دادههايي مورد نياز است، سپس اين دادههاي ورودي تعريف شده و چگونگي کسب يا استخراج اين دادههاي مشخص ميگردد. مثال زير فرايند کار را تشريح ميکند.
فرض کنيد ميخواهيم يک محصول نهايي ايجاد کنيم که نشان دهندهي مناطق با شيب بيشتر از ۲۰ درجه باشد.
چه نوع دادهاي براي تهيه اين تصوير مورد نياز است؟
براي ساخت يک تصوير با شيبهاي بيشتر از ۲۰ درجه، در ابتدا نياز به يک تصوير (داده) است که تمامي شيبها را داشته باشد.
آيا تصويري که تمامي شيبها را دارد در پايگاه داده ما وجود دارد؟
اگر نيست، يک گام به عقب باز مي گرديم و سوالات بيشتري ميپرسيم.
چه نوع دادهاي براي ساخت نقشه شيب مورد نياز است؟
يک تصوير (داده) ارتفاعي براي ساخت نقشه شيب ميتواند استفاده شود.
آيا در پايگاه داده ما تصوير (داده) ارتفاعي موجود هست؟
اگر نيست،
از چه نوع دادهاي ميتوان تهيه کرد؟
اين فرايند ادامه پيدا ميکند تا به داده موجود برسيم.
دادهها ممکن است به صورت رقومي در پايگاه داده موجود باشد، يا ممکن است به صورت کاغذي يا جدول باشد که نياز به رقومي سازي است. اگر دادههاي مورد نياز موجود نباشد، ممکن است نياز به توسعه روش ديگري براي استفاده از ديگر دادهها باشد يا ترکيب ديگر دادهها باشد.
هنگامي که يک مدل کارتوگرافيک داشته باشيد که کار ميکرد، ممکن است بخواهيد ماژولها را اجرا کرده و دادههاي خروجي را توسعه دهيد. Macro Modeler ممکن است براي ساخت و اجراي مدلها استفاده شود. با اين حال، هنگامي که در Macro Modeler يک مدل ساخته ميشود، بايد بدانيد که کدام يک از ماژولها براي ساخت نتيجه و لايههاي نهايي استفاده ميشود. در عمل، مدل بايد به گونهاي ساخته شود که براي ايجاد نتيجه نهايي از دادههاي موجود استفاده شود. بنابراين، در اين تمرينات، ما مدلهاي کارتوگرافيک مفهومي را مانند دياگرامها ميسازيم. پس از آنکه توالي مراحل که بايد اجرا شود مشخص شد، مدلها را در Macro Modeler ميسازيم. ساخت مدل در Macro Modeler ارزشمند است زيرا ميتوان اشتباهات را تصحيح کرد يا پارامترها را تغيير داد، سپس بدون اينکه ماژولها را به صورت دستي جداگانه اجرا شود مدل را به صورت کامل مجدد اجرا ميشود.
مدلهاي کارتوگرافيک با خروجي نهايي در سمت راست مدل ساخته ميشود، و دادهها و عناصر دستوري با رنگهاي مشابه ايجاد ميشود. با اينحال به منظور تسهيل استفاده از تمرينات آموزشي، در صورتي که نتيجه به صورت سياه و سفيد پرينت شد، هر نوع داده براي نمايشهاي مختلف با اشکال متفاوت ايجاد ميشود. (Macro Modeler مستطيلها را براي تمامي دادههاي ورودي استفاده ميکند و اختلاف نوع فايل بر اساس رنگ مشخص ميشود). نوع فايلهاي داده در اين تمرين آموزشي در شکل زير نمايش داده شده است. فايلهاي تصويري رستري با مستطيل، فايلهاي برداري با مثلث، فايلهاي ارزشي با بيضي، و داده هاي جدول با شکل شبيه به کاغذ که يک گوشه آن تا شده نشان داده ميشود. نام فايلها در شکل نشان داده ميشود.
ماژولها با متوازيالاضلاع نشان داده ميشود، و نام ماژول به صورت ضخيم در مرکز قرار گرفته است. وروديها و خروجيها با پيکان به يکديگر متصل ميشوند. در صورتي که يک عمليات نياز به دو ورودي داشته باشد، پيکانها از دو فايل ورودي متصل شده و با يک پيکان به نماد ماژول وصل ميگردد.
شکل زير مدل کارتوگرافيک ساخته شده براي اجراي مثال بالا را نشان ميدهد. شروع مدل با يک داده رستري است که Elevation ناميده ميشود، ماژول Slope براي ساخت داده خروجي رستري شيب استفاده شده است. اين تصاوير ارزش شيبها با مدل Reclass براي ساخت يک تصوير نهايي استفاده ميشود، ماژول نهايي نشان دهنده تمامي شيبهاي بيش از ۲۰ درجه است.
شکل زير مدلي را نشان ميدهد که دو تصوير رستري مساحت و جمعيت را شامل ميشود، ماژول Overlay براي ساخت تصوير خروجي تراکم جمعيت استفاده شده است.
