مشخصات مقاله
عنوان نشریه: باغ نظر : بهار ۱۳۹۴ , دوره ۱۲ , شماره ۳۲ ; از صفحه ۶۳ تا صفحه ۷۶ .
عنوان مقاله: تحليل مناسبت محيطي GIS پايه براي حفاظت از نواحي طبيعي باارزش در چارچوب برنامه ريزي محيطي نمونه موردي: شهر رشت
نویسندگان: طهري فضيلت*
* دانشکده معماري و شهرسازي، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ايران
چکیده:شهر رشت و محيط پيرامون آن با انواع مشکلات مرتبط با افت مرتبه محيط طبيعي دربرگيرنده تخريب زمين هاي کشاورزي و جنگلي واقع در محيط پيرامون شهر، نابودي اکوسيستم هاي طبيعي باارزشي چون رودخانه ها و تالاب ها، انتشار آلاينده هاي محيطي و انباشت آن ها در زيستگاه هاي طبيعي و رشد افقي و گسترش کالبدي شهر به سوي نواحي طبيعي باارزش روياروست. در پاسخ به ناکارآمدي رويکردها و رهيافت هاي سنتي برنامه ريزي شهري در رويارويي با انواع مشکلات افت مرتبه محيط طبيعي، به کارگيري رهيافت جديد «برنامه ريزي محيطي» و لزوم برنامه ريزي به جهت حفاظت از محيط و نگهداشت منابع طبيعي مورد نظر و تاکيد بسياري از صاحبنظران برنامه ريزي قرار گرفته است. يکي از مهم ترين زمينه هاي عمل برنامه ريزي محيطي تشخيص نواحي است که از نظر محيطي منحصر به فرد يا در وضعيت بحراني اند. از مهم ترين فنون مورد استفاده توسط برنامه ريزان محيطي براي شناسايي نواحي طبيعي باارزش و نواحي که از نظر بوم شناختي حساس هستند، «فن تحليل مناسبت محيطي» است. هدف از اين مقاله معرفي رهيافتي است که براي پرداختن به موضوع تحليل مناسبت محيطي براي شناسايي نواحي طبيعي باارزش و مناسب ترين نواحي براي حفاظت محيطي، «فنون تصميم گيري چندمعياري» و به طور خاص «روش ترکيب خطي وزني» را با فناوري GIS يکپارچه مي کند. مطالعه حاضر بر اين فرضيه مقدم استوار است که تحليل مناسبت حفاظت محيطي مي تواند به عنوان پايه و اساسي براي تصميم گيري و تدوين سياست ها در چارچوب رهيافت برنامه ريزي محيطي به کار رود. براي دستيابي به اين هدف ابتدا با استفاده از روش هاي تحقيق ميداني و اسنادي، مشکلات مرتبط با افت مرتبه محيط طبيعي شهر رشت و محيط پيرامون آن شناسايي مي شوند. سپس بر پايه روش تحقيق توصيفي و با طراحي و تکميل پرسشنامه، نظرات شهروندان درباره اهميت و وخامت مشکلات مرتبط با تخريب محيط طبيعي بررسي و تحليل و در نهايت با به کارگيري فن تحليل مناسبت محيطي جي آي اس- پايه، نواحي داراي مناسبت بالا براي حفاظت محيطي و نواحي مناسب توسعه شهري تعيين مي شوند. نتايج پژوهش مزيت تلفيق فنون تصميم گيري چندمعياري و GIS را در شناسايي نواحي طبيعي باارزش و سپس تدوين سياست هاي محيطي کارا در چارچوب رهيافت برنامه ريزي محيطي براي هدايت گسترش کالبدي شهر و جلوگيري از افزايش و انباشته شدن مشکلات مرتبط با تخريب محيط طبيعي شهر رشت و محيط پيرامون آن نشان مي دهد. برآمد رهيافت توسعه يافته مي تواند به عنوان پايه اي براي برنامه ريزان و تصميم گيرندگاني مورد استفاده قرار گيرد که با توسعه شهرها و محيط پيرامون آن ها در نواحي سروکار دارند که از نظر بوم شناختي بسيار حساس هستند.
كليد واژه: برنامه ريزي محيطي، تحليل مناسبت محيطي GIS پايه، تحليل تصميم گيري چندمعياري، نواحي طبيعي باارزش، شهر رشت و محيط پيرامون آن
دانلود فایل مقاله
