بررسي و تحليل نظام پراکنش فضايي سکونتگاه هاي روستايي با تاکيد بر عوامل محيطي و با استفاده از GIS مطالعه موردي: دهستان درح شهرستان سربيشه

مشخصات مقاله










عنوان نشریه:   مسكن و محيط روستا :   تابستان ۱۳۹۴ , دوره  ۳۴ , شماره  ۱۵۰ ; از صفحه ۱۲۱ تا صفحه ۱۳۵ .





عنوان مقاله:  بررسي و تحليل نظام پراکنش فضايي سکونتگاه هاي روستايي با تاکيد بر عوامل محيطي و با استفاده از GIS مطالعه موردي: دهستان درح شهرستان سربيشه








نویسندگان:  مرادي محمود*, علي زاده حميد





 * گروه علمي جغرافيا، دانشگاه پيام نور، ايران





چکیده:سکونتگاه هاي روستايي در ايران با توجه به تنوع عوامل محيطي-اکولوژيکي از يک سو و تاثير نيروهاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي از سوي ديگر، برپا شده اند و طي سال هاي متمادي پراکنش فضايي خاصي پيدا کرده اند. در اين ارتباط عوامل طبيعي از عناصر تاثيرگذار در الگوي استقرار و پراکنش سکونتگاه هاي روستايي بوده و در عين حال نقش مهمي نيز در ساماندهي فضايي نظام سکونتگاهي دارد. ساماندهي فضايي نظام سکونتگاهي در مفهوم آمايش سرزمين رابطه تنگاتنگي با الگوهاي فضايي- کالبدي سکونتگاه هاي روستايي دارد. لذا روشن است که يکي از عوامل دستيابي به توسعه متعادل در نواحي روستايي، رسيدن به الگوي مناسب فضايي در نظام سکونتگاهي به طور کلي و سکونتگاه هاي روستايي به صورت ويژه مي باشد. اين پژوهش سعي در شناسايي پهنه هاي مناسب و نامناسب استقرار سکونتگاه هاي روستايي با توجه به مخاطرات محيطي، تشخيص ميزان پايداري و ناپايداري اين سکونتگاه ها جهت دستيابي به برنامه اي مناسب در پراکنش فضايي روستاهاي بخش درح شهرستان سربيشه دارد.
پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردي و روش تحقيق آن توصيفي- تحليلي مي باشد. اطلاعات مورد نياز تحقيق نيز به شيوه اسنادي و مطالعات ميداني جمع آوري گرديده است. پس از شناسايي عوامل طبيعي موثر در شکل گيري و پراکنش سکونتگاه هاي روستايي، با توجه به داده هاي مکاني، آماري و توصيفي، ظرفيت ها ومحدوديت هاي موجود پراکنش در منطقه و نقشه پهنه بندي مکان هاي بهينه استقرار سکونتگاه هاي روستايي تهيه و در نهايت راهبردها و راهکارهاي مناسب ساماندهي فضايي ارائه گرديده است. کليه مراحل تجزيه و تحليل اطلاعات و خروجي نهايي آن با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) صورت گرفته است.
نتايج تحقيق حاکي از آن است که عوامل طبيعي تاثير بسيار مهمي بر استقرار وپراکنش سکونتگاه ها، در محدوده مورد مطالعه دارد. همچنين بر اساس داده هاي موجود، روستاها از نظر خطر پذيري به چهار گروه تقسيم شده اند که در راستاي برنامه ريزي مناسب جهت دستيابي به توسعه پايدار و بر اساس نوع استقرار هر روستا، موثر مي باشد.





كليد واژه: نظام فضايي، سکونتگاه هاي روستايي، پراکنش فضايي، پهنه بندي، GIS، خراسان جنوبي، سربيشه










دانلود فایل مقاله