سيناپرس/ امروزه روش تصوير برداري با استفاده از امواج ماوراي صوت که به اصطلاح، سونوگرافي ناميده مي شود به دليل عوارض ناچيز و عملکرد مناسب آن، بسيار رايج است. در اين گزارش به چگونگي عملکرد اين سيستم مي پردازيم. يکي از مهمترين مواردي که پزشکان براي ارائه راهکار درماني يا پيشگيرانه در مواجه با بيماران و افراد نيازمند مراقبت هاي خاص بايد درباره آن اطلاع داشته باشند، شرايط داخلي و نحوه عملکرد بافت ها و اندام هاي داخلي بدن است. براي دستيابي به اين مهم؛ روش هاي تصوير برداري متعددي مثل اشعه ايکس، ام آر آي ، سي تي اسکن و .... وجود دارد. در حقيقت و به زبان ساده در اين روش تصوير برداري، امواج صوتي با فرکانسي بسيار بالا که براي گوش انسان قابل شنيدن نيست توسط دستگاه ايجاد شده و اين امواج پس از هدايت به سمت مواضع خاص، با موانع پيش رو برخورد کرده و بازتاب پيدا مي کنند. دستگاه سونوگرافي نيز بر اساس نوع بازتاب، سرعت و چگونگي بازگشت امواج صوتي فوق، نسبت به شناسائي مواردي که در برابر آن قرار داشته، اقدام مي کند. اين عمليات علاوه بر اينکه بدون عوارض جانبي است، هيچ نوع درد و ناراحتي نيز براي بيماران ايجاد نکرده و دستگاه هاي امروزي سونوگرافي با دارا بودن اطلاعات کامل از انواع بافت ها و بخش هاي مختلف بدن انسان؛ به راحتي از نحوه بازگشت امواج صوتي ، قادر به شناسائي و ترسيم آن ها بوده و به اين ترتيب پزشکان مي توانند شرايط اندام داخلي بدن را کنترل کنند. متاسفانه بيشتر اين موارد داراي معايب و مشکلاتي هستند که مي تواند عوارض منفي و خسارات جانبي در پي داشته باشد. يکي از روش هاي مناسب و امن براي بررسي و مشاهده بافت هاي داخلي بدن، استفاده از امواج ماوراي صوت يا همان روش سونوگرافي است. به باور بسياري از پزشکان، سونوگرافي تقريبا فاقد عوارض جانبي بوده و به همين دليل از اين روش براي افرادي مانند زنان باردار و مشاهده جنين در داخل رحم که در شرايط حساسي هستند استفاده مي شود. البته بايد توجه داشت که اين روش بيشتر براي مشاهده بافت ها و اندام هاي نرم قابل استفاده بوده و براي بررسي و مطالعه بافت هاي استخواني مناسب نيست و روش هاي ديگر تصوير برداري براي مطالعه شرايط استخوان و موارد مشابه توصيه مي شود. امواج ماوراي صوت براي نخستين بار در سال 1876 ميلادي کشف شده و نخستين استفاده آن در جنگ جهاني اول و با هدف کشف محل زير دريائي هاي دشمن گزارش شده است. پس از اين کشف ، سال هاي زيادي به طول انجاميد تا دانشمندان قادر به شناسائي کاربرد هاي پزشکي اين سيستم شده و براي نخستين بار در سال 1937 ميلادي از قابليت امواج ماوراي صوت در پزشکي بهره برداري شده و در ابتدا از اين روش تنها براي مطالعه شرايط مغز انسان استفاده مي شد. به تدريج قابليت هاي فراوان تصوير برداري با امواج ماوراي صوت مورد توجه پزشکان قرار گرفته و به مرور زمان اين سيستم تکميل شده و رفته رفته تبديل به يکي از ارزان ترين و کارآمد ترين روش هاي مطالعه و بررسي بافت هاي داخلي بدن انسان شد. روش تصوير برداري مبتني بر امواج ماورا صوت چگونه است؟ گوش انسان به طور عادي قابليت شنيدن و تشخيص امواج بين 20 هرتز تا 20 هزار هرتز را داشته و امواج داراي فرکانس بالاتر از و کمتر از اين ميزان ، توسط انسان قابل شنيدن نبوده و امواج توليد شده توسط دستگاه سونوگرافي در گروه امواج ماوراي صوت که بالاتر از 20 هزار هرتز هستند؛ دسته بندي مي شود. در حقيقت و به زبان ساده در اين روش تصوير برداري، امواج صوتي با فرکانسي بسيار بالا که براي گوش انسان قابل شنيدن نيست توسط دستگاه ايجاد شده و اين امواج پس از هدايت به سمت مواضع خاص، با موانع پيش رو برخورد کرده و بازتاب پيدا مي کنند. دستگاه سونوگرافي نيز بر اساس نوع بازتاب، سرعت و چگونگي بازگشت امواج صوتي فوق، نسبت به شناسائي مواردي که در برابر آن قرار داشته، اقدام مي کند. اين عمليات علاوه بر اينکه بدون عوارض جانبي است، هيچ نوع درد و ناراحتي نيز براي بيماران ايجاد نکرده و دستگاه هاي امروزي سونوگرافي با دارا بودن اطلاعات کامل از انواع بافت ها و بخش هاي مختلف بدن انسان؛ به راحتي با بررسي نحوه بازگشت امواج صوتي ، قادر به شناسائي و ترسيم آن ها بوده و به اين ترتيب پزشکان مي توانند شرايط اندام داخلي بدن را کنترل کنند. اين امواج توسط کامپيوتر ويژه اي که به همين منظور طراحي شده است ، آناليز و به شکل مصور در مي آيد. تصوير برداري مبتني بر امواج ماورا صوت مي تواند به صورت دو بعدي يا سه بعدي انجام شود. کاربرد هاي عملي تصوير برداري با روش ماوراي صوت: از سونو گرافي مي توان براي موارد مختلف تشخيصي و بررسي اندام داخلي استفاده کرد. رايج ترين کاربرد اين سيستم براي مطالعه رشد و بررسي چگونگي شرايط جنين است. به طور طبيعي مادران باردار بايد بر اساس نظر پزشک معالج؛ شرايط رشد جنين خود را تحت کنترل داشته و موارد حياتي مانند شرايط قلب، رشد استخوان هاي سر، دست و پا، شرايط استقرار جنين در داخل رحم و فعاليت هاي حياتي وي تحت کنترل قرار گيرد. البته از اين روش براي بررسي شرايط برخي از بيماران مانند افراد داراي سنگ کليه؛ بيماري هاي مرتبط با بينائي و آسيب هاي وارد شده به چشم و اعصاب آن؛ مشاهده اندام هاي داخلي مانند کبد؛ کليه و ... نيز استفاده مي شود. از اين روش در برخي شرايط خاص براي مطالعه بخش هاي داخلي لثه نيز استفاده شده و همچنين در برخي موارد مي توان از اين روش براي درمان آسيب ديدگي هايي مانند تورم ناشي از ضربات سخت استفاده کرد. البته بايد در نظر داشت امواج فراصوت قابليت عبور از استخوان را نداشته و همچنين از گاز و هوا نيز نمي‌توانند عبور کنند ، بنابر اين روش فوق ، براي تصويربرداري از ريه و دستگاه گوارش مناسب نيست. نوع خاصي از سونوگرافي به نام سونوگرافي داپلر Doppler Sonography وجود دارد. اين روش تصويربرداري براساس پديده داپلر عمل کرده و هدف از انجام آن بررسي ميزان و سرعت جريان خون در وريدها و شريان هاي بدن است. اگر چه روش تصوير برداري مبتني بر امواج ماوراي صوت در مطالعات استخوان ها کاربرد ندارد اما متخصصين ارتوپدي نيز در برخي موارد ناگزير به استفاده از سيستم سونوگرافي هستند. در ارتوپدي از اين روش بيشتر براي بررسي احتمال لخته شدن خون در وريدهاي عمقي ساق DVT استفاده ميشود. در ابتداي اين نوشتار اشاره شد که اين روش تصوير برداري تقريبا بدون خطر است اما بايد در نظر داشت که تکرار بيش از اندازه تصوير برداري با روش امواج ماوراي صوت مي تواند عوارض جانبي مانند سوختگي ، پارگي رشته هاي دي ان اي و آسيب هاي مولکولي در بافت ها را در پي داشته باشد. به طور کلي متخصصين سونو گراف اطلاع دارند که اين فرکانس هاي صوتي نبايد به طور مستقيم و ممتد به يک بافت وارد شوند زيرا در اين صورت احتمال بروز يکي از موارد فوق وجود دارد. در اين گزارش ويدئويي به طور مختصر شاهد چگونگي عملکرد سيستم تصويربرداري مبتني بر امواج ماوراي صوت هستيم. منبع: سيناپرس
This entry passed through the Full-Text RSS service - if this is your content and you're reading it on someone else's site, please read the FAQ at fivefilters.org/content-only/faq.php#publishers. Recommended article from FiveFilters.org: Most Labour MPs in the UK Are Revolting .

دستگاه هاي تصويربرداري مافوق صوت چگونه کار مي کنند؟