کسانی که از ناحیه چشم احساس ناراحتی میکنند باید توسط یک اپتومتریست معاینه یا درمان شوند و یا او در صورت لزوم بیمار را به متخصص مربوطه ارجاع دهد. شاید در نگاه نخست به نظر برسد که اپتومتریست همیشه بیماران را به چشمپزشک ارجاع میدهد اما اینگونه نیست، بلکه تقریباً بیشتر بیماریها بر روی چشم علائمی را ظاهر میکنند بنابراین یک اپتومتریست کاربلد میتواند با بررسی دقیق چشم، بیماران را به نزد متخصص مربوطه فرستاده و آنها را از خطرات جدی محافظت نماید.
تاریخچه اپتومتری در جهان:
تاريخچه اپتومتري نوين به کشف و چگونگی شکل گیری تصویر بر روی چشم بوجود آمده است. منشأ علم اپتومتری بر اساس مستندات به هزاران سال قبل از میلاد بر می گردد. البته کاملا نامشخص است که اولین عینک در چه زمانی پدید آمده است. دانشمند انگلیسی و تاریخشناس جناب آقای ژوزف نیدهام در کتاب علم و تمدن در چین در مورد ادعا هایی صحبت کرد که عینک در چین بوجود آمده است. او اعتقاد داشت این علم در چین در سالهای 1400 تا 1700 میلادی انجام گرفته است اگر چه شاهدی بر مدعای خودش نداشت و حتی بعضی منابع اعتقاد دارند که در آن سالها عینک به چین وارد شده بود. تحقیقاتی که دیوید گاس در امریکا انجام داد نشان می دهد که در اواخر قرن سیزدهم دست نوشته هایی در ایتالیا کشف شده است که دقیقا این جمله نوشته شده بود " هنوز بیست سال نیست که هنر ساختن عینک را کشف کرده ایم". در سال 1907 پروفسور برتولد لوفر پاتولوژیست آلمانی-آمریکایی بیان کرد که قدمت ساخت عینک در هند بیشتر از اروپا است. به هر حال منابع متفاوت اظهارات متفاوتی در زمینه ساخت و کشف عینک دارند ولی آنچه مسلم است این است که قدمت عینک حداقل به بیش از هفتصد سال پیش بر می گردد. بنتیو دازا کتابی را در سال 1623 چاپ کرد که طرز ساختن و استفاده از عینک را بیان کرد. در سال 1962 ویلیام مولینیوکس کتابی را در مورد نورشناسی و لنز ها نوشت و عیب های میوپیا و مشکلات مرتبط با نزدیک بینی را در آن اشاره کرده است. کپلر کشف کرد که رتینا باعث بوجود آمدن بینایی می شود. از سال 1773 تا حدود 1829 توماس یانگ ناتوانی آستیگماتیسم را کشف کرد و جورج بیدل عینک هایی را طراحی کرد برای تصحیح مشکلاتی که لنز های اسفرولیندریکال را شامل می شدند. به صورت کلی تا اوایل قرن بیستم در آمریکا و استرالیا اپتومتری به عنوان یک حرفه در نظر گرفته نمی شد اما در اوایل قرن 21 این رشته به عنوان یک رشته مورد پذیرش در همه دنیا در نظر گرفته می شود.
شرح وظایف یک اپتومتریست
۱. تجویز نمره عینک جهت رفع عیوب انکساری
۲. بررسی و تجویز عینک به کمک داروهای سیکلوپلژیک (فلج کننده تطابق)
۳. بررسی نارساییهای بینایی بزرگسالان
۴. بررسی نارساییهای بینایی کودکان
۵. بررسی و تشخیص نارساییهای اختلال دید دو چشمی و درمان غیر دارویی
۶. انجام آزمونهای تشخیصی بیماریهای بخش قدامی چشم از قبیل آب سیاه و آب مروارید و...
۷. تجویز وسایل کمک بینایی در افراد کم بینا
۸. تشخیص اختلالات حرکتی چشم (انحرافات چشمی) مثل لوچی
۹. تمرینات اورتوپتیک به منظور درمان غیر جراحی اختلالات حرکتی چشم
۱۰. اندازهگیری میدان بینایی
۱۱. ارزیابی دید رنگ و دید بعد
۱۲. انجام تستهای ویژه از قبیل توپوگرافی، پاکیمتری، اُ سی تی، جی دی ایکس،الکترو دیاگنوستیک و سونوگرافی چشمی و ...
۱۳. بینایی درمانی به روشهای غیر دارویی و غیر جراحی فیکسیشنهای غیر طبیعی، آمبلیوپ تراپی (درمان تنبلی چشم)
۱۴. تمرینات ویژه جهت ارتقای مهارتهای بینایی برای شاغلین در حرفهها، ورزشکاران و...
۱۵. انجام معاینات اپتومتریک و صدور گزارش استخدامی
۱۶. مشاوره در امور بهداشتی چشم و بینایی در محیطهای کار، صنایع و...
۱۷. ساخت و ارائه عینک طبی
۱۸. ارائه کنتاکت لنز
مقاطع تحصیلی در ایران
اکنون بیناییسنجی در ایران تا مقطع دکترای تخصصی پیاچدی ارائه میشود. ابتدا یک دوره چهار ساله کارشناسی ارائه میگردد که فارغ التحصیلان این دوره به عنوان یک کلینیسین میتوانند بطور مستقل به فعالیتهای کلینیکی در زمینه چشم و بینایی بپردازند و دفتر کار مستقل برای معاینه چشم و سنجش تخصصی بینایی و ارائه عینک و عدسی تماسی تاسیس نمایند. پس از دوره کارشناسی، آن دسته از دانشآموختگان که علاقهمند به ادامه تحصیل و کسب مهارت در زمینه تحقیقات چشم و علوم بینایی هستند میتوانند در دوره دو الی سه ساله کارشناسی ارشد شرکت نمایند و پس از گذراندن این دوره موفق به اخذ کارشناسی ارشد رشته اپتومتری گردند. آن دسته از فارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد که علاقهمند به تحقیقات تخصصی در زمینه چشم وبینایی هستند و مایل به تدریس به عنوان عضو هیأت علمی در دانشگاهها و موسسات آموزشی میباشند میتوانند در دوره دکتری تخصصی (Ph.D) ادامه تحصیل دهند.
وزارت بهداشت ایران در آذر ماه ۱۳۹۱ تصمیم درباره ایجاد دکترای حرفهای اپتومتری را به بورد اپتومتری ایران محول کردهاست. تا کنون تصمیمی در این باره اتخاذ نشدهاست.