اصول صحبت با کودک
یکی از شیرین‌ترین لحظاتی که پدر و مادر در زندگی خود تجربه می‌کنند زمانی است که فرزندشان اولین کلمات را ادا می‌کند. کلماتی مانند "دَ دَ، بابا، ماما" اگر‌چه ساده‌اند اما برای والدین آن بچه به اندازه دنیایی از حرف، دلنشین و ارزشمند است. اما این شیرینی برای بعضی از پدران و مادران زودتر اتفاق می‌افتد چرا که با رعایت برخی از نکات و تلاش برای به حرف انداختن کودک خود، او را به صحبت کردن ترغیب کرده و این بالقوه را زودتر در وجودش بالفعل می‌کنند. اگر شما هم مایلید فرزندتان زودتر زبان باز کند نکات زیر را انجام دهید تا لحظات شیرین را زودتر و بهتر تجربه نمایید: • صحبت با کودک اگر‌چه فرزندتان نمی‌تواند صحبت کند اما این دلیل نمی‌شود که او قدرت فهم ندارد. با او به اندازه سن و سالش صحبت کنید. تصاویری را نشان دهید و راجع به آنها حرف بزنید. او به مرور زمان کلمات را می‌شنود و با آشنا شدن آنها سعی می‌کند تکرارشان کند. همین تلاش او برای ادای کلمات نوعی تلاش برای زبان باز کردن او می‌شود به شرطی که او تشویق به صحبت کردن گردد. پس تا می‌توانید با آنها صحبت کنید و نگران نفهمیدن آنها نباشید. صدا در آوردن آنها یا بیان چیزهایی که برای شما هیچ مفهومی ندارد آغاز صحبت کردن آنهاست. مبادا این کلمات نا‌مفهوم را جدی نگیرید. فرزندتان در حال صحبت با شماست اما با زبان خودش. شما پاسخ او را بدهید و مطمئن باشید او به زودی یاد می‌گیرد چگونه صحبت کند. • ادای درست کلمات دیده شده برخی از والدین در مقابل فرزند خود تا سن پنج سالگی به جای گفتن کلمه سگ می‌گویند هاپو یا برای صدا زدن گربه از پیشی استفاده می‌کنند. این مسئله باعث می‌شود بچه‌ها به موقع با کلمات واقعی آشنا نشوند. البته لزومی ندارد از کلمات بسیار دشوار و طولانی یا مبهم استفاده کنید اما از کلمات بسیار سخیف و جایگزین استفاده نکنید. تقریبا سه سالگی زمانی است که دایره لغات کودک افزایش می‌یابد به خصوص اگر تحت آموزش قرار گیرد. آنها در این سن و سال این کلمات را می‌فهمند بنابراین در برابر آنها از کلمات درست استفاده کنید. • گوش دادن به کودک شاید دیده باشید بچه‌هایی را که برای ساعت‌های متمادی پشت سر هم حرف می‌زنند. این حرف زدن در بچه‌هایی با سن پایین با ادا کلمات نا‌مفهوم و برای بچه‌هایی که می‌توانند بهتر حرف بزنند زمانی مفید به فایده خواهد شد که شما شنونده خوبی برای آنها باشید ولو اینکه متوجه منظورشان نشوید. البته مراقب باشید آنها نفهمند گاهی متوجه حرف‌هایشان نمی‌شوید. در کل آنچه برای آنها مهم است گوش دادن شما و گاهی هم تایید آنهاست. مبادا با بی‌حوصلگی او را از حرف زدن مایوس کنید. شما با گوش دادن به فرزند خود نشان می‌دهید برایش ارزش قائلید و همین امر هم اعتماد به نفس او را بیشتر کرده و تشویق به حرف زدن می‌شود. اما اگر دعوایش کنید یا هنگام صحبت کردن او سرتان به گوشی موبایل یا کار دیگری باشد به اصطلاح در ذوق او خورده و باعث می‌شود دیگر برای حرف زدن تلاش نکند. • سوال پرسیدن برای اینکه فرزندان خود را برای حرف زدن ترغیب کنید گاهی درباره برخی مسائل از آنها سوال بپرسید با این فرض که شما از آن بی‌خبر هستید و نیازمندید آنها به شما بگویند جریان از چه قرار است. اما در این بین آنها را سوال پیچ نکرده و با سوالات کارآگاه‌گونه خود آنها را گیج نکنید. سوالات را ساده و کوتاه بپرسید و اگر از شما هم سوالی پرسیدند ساده و بدون ابهام پاسخ دهید تا اذیت نشوند. البته مهم است از چه ساختاری برای پرسیدن سوالات خود استفاده می‌کنید. به طور مثال بیشتر از اینکه بپرسید: "وقتی بابا رفتی پارک بهت خوش گذشت؟" بپرسید: "رفتی پارک چه وسایلی سوار شدی؟" سوالاتی که نیاز به پاسخ تفضیلی دارد ذهن کودک را درگیر نوعی ورزش فکری کرده و او را به حرف زدن وا می‌دارد. چرا که در پاسخ سوال نخست می‌تواند به راحتی بگوید: "آره" و دیگر حرفی نزند. کودک شما بچه‌ای پر از استعداد و توانایی است و اگر شما قدر چنین موهبتی را دانسته و تلاش مساعدی را در شکوفا کردن استعدادهایش داشته باشید خودتان از داشتن چنین فرزند یا فرزندانی بیش از همه لذت می‌برید. همان طور که گفتیم یکی از تواناییهای ارزشمند فرزندتان صحبت کردن است که نیازمند همکاری شماست. در ادامه و در پیرو نکات بالا به چند راهکار دیگر اشاره می‌کنیم: • نام فرزندتان را زیاد صدا بزنید چرا که مهربانی شما باعث جلب توجه‌اش به شما و حرف‌هایتان می‌شود • از القاب "جانم" یا "عزیزم" استفاده کنید • لحن صدایتان آرام و پر از مهربانی بوده و از داد زدن بپرهیزید • وسط صحبت کودک حرفی نزنید (به اصطلاح وسط حرفش نپرید) • تا جایی که می‌توانید جملات مثبت را جایگزین جملات منفی نمایید • هنگام صحبت کردن چشم در چشم کودک شوید • اگر حرفی به کودک می‌زنید مطمئن باشید که او متوجه منظور شما شده است مراقب باشید در حرف زدن با کودک زیاده‌روی نکرده و ظرفیت کودک را در نظر بگیرید. همچنین مراقب گفتگوی خود با دیگران جلوی روی کودک باشید. شاید فکر کنید آنها در اتاق دیگر بوده و حواسشان به بازی کردن خود است اما واقعیت امر این است آنها گوششان به شما بوده و متوجه صحبت‌های شما می‌شوند و سریع هم به ذهن خود سپرده و به در وقت خودش استفاده می‌کنند. بنابراین از الفاظ زشت یا بد‌گویی و دیگر صحبت‌های منفی بپرهیزید. یادتان باشد برای #زبان_باز_کردن_بچه‌ها آنها را به این کار وادار نکرده و با تهدید مجبورشان نکنید. آنها با صبر و حوصله و مهربانی شما شروع به صحبت کرده و برایتان شیرین زبانی می‌کنند.
