دیابت یا بیماری قند یک اختلال متابولیک (سوخت و سازی) در بدن است. در این بیماری توانایی تولید انسولین در بدن از بین میرود و یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمیتواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولین پایین آوردن قند خون توسط مکانیزمهای مختلفی است. انسولین هورمونی است که مواد غذایی قندی و نشاسته و… را در بدن به انرژی تبدیل مینماید. تاکنون علت بروز این بیماری کشف نشده است ولی گمان میرود که زمینه مساعد ژنتیکی و عوامل محیطی همچون چاقی و بی تحرکی در ابتلا به این بیماری نقش موثری داشته باشد.
بسیار محتمل است که حتی با نشانههای بسیار کوچک، مبتلا به دیابت باشید! چنین وضعیتی سبب میشود تقریبا نیمی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، غافل از وضعیت خود، رها شوند. در اصل شرایطی وجود دارد به نام “ پیش دیابت ” که معمولا برای ابتلا به دیابت نوع ۲ شناخته میشود و هیچ نشانه ملموسی ندارد. در واقع دیابت نوع ۲ و نشانههای آن به آرامی مشخص میشوند.
از علائم معروف و شایع قند خون بالا، تکرر ادرار و تشنگی است. مشکلاتی چون خستگی، کم آبی بدن و غذا خوردن، از جمله نشانههای معروف دیگر قند خون بالا میباشد که بایستی به آنها بسیار توجه کرد.
تشخیص دیابت
راه دقیق تشخیص علائم دیابت در دست پزشکان است. پیش از آنکه آزمایش بر روی بیمار انجام شود، اگر بیمار علائم خاصی را گزارش دهد، پزشک به احتمال بروز بیماری مشکوک خواهد شد. پزشکان صحت علائم را با پرسشهایی در مورد تاریخچه استفاده دارو از بیمار، ارزیابی میکنند.
پزشکان ممکن است بر حسب نیاز، برخی آزمایشهای فیزیکی را نیز بر روی بیمار انجام دهند. این آزمایشات میتواند شامل بررسی پاها به منظور ایجاد تغییرات احتمالی در روند حسی آنها باشد که در حال توسعه هستند.
انوع دیابت
دیابت نوع ۱
در این دسته از مبتلایان، تولید انسولین در بدن به طور کامل قطع میشود، در نتیجه قند موجود نمیتواند وارد سلولها شده و انرژی بدن را تامین نماید و همین مسئله افزایش شدید قند خون را سبب میشود. حدود ۵% تا ۱۰% کل دیابتیها، مبتلایان نوع ۱ تشکیل میدهند.
دیابت نوع ۲
دیابت نوع ۲ در واقع بیماریای است که در آن پانکراس انسان به مقدار کافی انسولین تولید نکرده و یا بدن انسولین تولید شده را به گونهای مناسب مصرف نمیکند. در نتیجه این موضوع گلوکز (قند) بدن به جای تبدیل شدن به انرژی مورد نیاز ماهیچهها، تنها در خون جمع میشود.
بدن گلوکز را از غذاهایی چون نان، سیب زمینی، برنج، پاستا، شیر و میوه، به دست میآورد. به منظور مصرف گلوکز جذب شده توسط هر یک از این منابع، بدن نیاز به انسولین دارد. انسولین هرمونی است که بدن توسط آن سطح گلوکز (قند) خون را کنترل میکند.
دیابت بارداری
دیابت بارداری ، نوعی از دیابت است که گریبان زنان باردار را میگیرد! این بیماری به طور معمول در طول سهماهه دوم یا سوم بارداری پدیدار میشود. زنانی که دچار دیابت بارداری میشوند تا پیش از بارداری دیابت نداشتهاند، همچنین به طور معمول این بیماری پس از تولد نوزاد از بین میرود. در برخی زنان بیماری دیابت ممکن است در سهماهه اول تشخیص داده شود، که به طور معمول در این موارد شرایط بیماری پیش از بارداری نیز وجود داشتهاند.
به طور معمول دیابت بارداری در آزمایش خونی که در بازه هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام میشود، تشخیص داده میشود. البته زمانی که پیش از بارداری نیز نشانههایی در خود داشتهاند، زودتر مورد تیس قرار میگیرند. با مدیریت مناسب شرایط دیابت بارداری، میتوان شانس داشتن دوران بارداری همراه با سلامتی و در نهایت پرورش کودکی سالم را بالا برد.