کودکان ممكن است با خوردن برخی مواد غذایی دچار مشکل شوند، این بدان معناست که به دلایلی نسبت به یک ماده غذایی حساسیت و یا عدم تحمل دارد. طی بیست سال اخیر شمار مبتلایان به حساسیت، دو برابر شده است. دادن زود هنگام غذا و استفاده از مواد غذایی متنوع برای کودکان از دلایل افزایش درصد مبتلایان به حساسیت غذایی است. #حساسیت_غذایی نوزاد حتی ممکن است از دوران جنینی نیز وجود داشته باشد، در نتیجه مادران باردار باید از مصرف مواد آلرژی‌زا خودداری نمایند. #آلرژی_غذایی چیست؟ آلرژی نوعی پاسخ ایمنی نسبت به غذای خاص و یا مواد تشکیل دهنده آن است. حساسیتهای غذایی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن دچار اشتباه می‌شود، در حالت طبیعی سیستم ایمنی بدن وظیفه مقابله در برابر میکروارگانیسمها (میکروب، باکتری، ویروس و...) را دارد و در برابر این #آنتی_ژنها، مادهای به نام #آنتی_بادی تولید می‌کند که این ماده به شکل التهاب بروز پیدا می‌کند. این #ماده_آلرژی‌زا می‌تواند گرده گیاهان، مواد غذایی و یا برخی داروها (مانند پنیسیلین) باشد، بنابراین ماده ایجاد کننده آلرژی به خودی خود خطرناک نیست، بلکه واکنش سیستم ایمنی بدن به آن است که می‌تواند خطرناک باشد. تفاوت آلرژی و عدم تحمل مواد غذایی اگرچه هر دو اختلال علائمي مشابه مانند حالت تهوع، استفراغ و درد معده دارند، اما در تحمل نكردن مواد غذايي، سيستم ايمني نقشي ندارد؛ براي مثال پس از مصرف ميوه‌ها بهدليل داشتن نوعي اسيد، ممكن است كودك دچار قرمزي و خارش اطراف دهان شود يا مصرف شكر در برخي كودكان، حالت تهوع را بهدنبال خواهد داشت، اما اين اختلال، واكنش آلرژيك نبوده و به سيستم دفاعي مربوط نمي‌شود. برای مثال کمبود برخی آنزیمها مثل "لاکتاز" باعث عدم تحمل مواد غذایی می‌شود. اگر کودک شما دچار کمبود این آنزیم باشد در صورت مصرف مواد غذایی حاوی آن مثل شیر دچار مشکل می‌شود؛ در این مورد باید از شیرهای فاقد لاکتوز استفاده کرد. علائم و نشانهها نوع و شدت علايم آلرژي از يك ماده حساسیت‌زا به ماده ديگر و از يك فرد به فرد ديگر متفاوت است. ممکن است کودک شما فقط علائم مربوط به بخش دهان مثل قرمزی و خارش گلو را پیدا کند، ولی در کودک دیگر حساسیتهای پوستی و اگزما دیده شود و یا گروهی دیگر چندین علامت را با هم داشته باشند. شايع‌ترين #علايم_آلرژي_غذايي عبارت‌اند از • درگيري پوست و مخاط: كهير، خارش يا اگزما، تورم لب‌ها، صورت، زبان و گلو يا هر عضو ديگر از بدن • درگيري دستگاه تنفس: خسخس سينه، گرفتگي صدا، تنگي نفس، سرفه مزمن • درگيري دستگاه گوارش: دردهاي شكمي، اسهال، تهوع و استفراغ، وجود خون در مدفوع • درگيري دستگاه گردش خون: آفت فشار خون، گيجي، سبكي سر، سردرد. شیر مادر و التهاب آلرژیهای غذایی، نخستین گروه مواد حساسیت‌زای طبیعی است که با بدن ارتباط برقرار می‌کند. در واقع مواد حساسیت‌زای غذایی از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود. هر ماده خوراکی که مادر مصرف کند به کودک منتقل شده و حساسیتزایی ایجاد می‌کند. در موارد حساسیتهای ارثی، احتمالا یک اختلال در فرآیندها و ایجاد حساسیت وجود دارد. #مواد_غذایی_آلرژی‌زا در واقع تمامی مواد غذایی می‌توانند حساسیت ایجاد کنند، ولی در این بین برخی از مواد برای این بیماری شناخته شدهترند: • بادام زمینی و دیگر آجیل‌ها • غذاهای دریایی از جمله میگو • شیر، به ویژه شیر گاو • تخم مرغ • سویا • برخی میوهها مانند کیوی و توت فرنگی تا قبل از یک سالگی، تخم مرغ، بادام زمینی و شیر گاو مهمترین #مواد_غذایی_حساسیت‌زا هستند. تخم مرغ (۳۱ درصد)، بادام زمینی (۱۸ درصد)، شیر (۱۲.۵ درصد)، ماهی (۱۲.۵ درصد). روغن بادام زمینی و خردل خوراکیهایی هستند که عامل #حساسیت_در_کودکان یک تا سه ساله هستند. در بچههای بزرگتر، با خوردن خوراکیهایی مانند میگو، ماهی یا میوههایی مانند فندق، گردو و نظایر آن، حساسیت حادتر و به شکل کهیر بروز می‌کند. در موارد شدید، حساسیت بسیار خطرناک شده و موجب شوک آنافیلاکتیک همراه با از دست دادن هوشیاری و آفت شدید فشار خون می‌شود، بنابراین تا حد امکان سعی کنید از موادی که حساسیتزاترند، استفاده نکنید. تأثیر برخی فاکتورهای دیگر نیز در بروز حساسیت به خوبی روشن شده است که از جمله تنوع زیاد غذاها و استفاده زیاد و فراگیر از پروتئینهای افزودنی به مواد غذایی صنعتی و... را میتوان نام برد. کارخانجات مواد غذایی در واقع مرتبا ترکیبات جدیدی را به محصولات خود اضافه میکنند. پيشگيري همیشه بهتر از درمان است • تغذيه فقط با شير مادر، حداقل به مدت 6 ماه • تداوم تغذيه با شير مادر حتي‌الامكان تا 2 سال • اجتناب از دود سيگار در دوران حاملگي • تاخير در شروع غذاهاي كمكي تا سن 6 ماهگي • هر غذاي جديد را يك به يك شروع كنيد تا مشخص شود واكنش آلرژيك نسبت به كدام ماده غذايي است. • سفيده تخم مرغ را بعد از يك سالگي به کودک دهید. • آجيل و غذاهاي دريايي را بهتر است بعد از 2 سالگي شروع كنيد. • خوردن غذاهاي بسته‌بندي شده يا تغذيه در مدرسه و رستوران ممكن است كودك شما را در معرض منابع مخفي آلرژي قرار دهد.
آلرژی یا حساسیت غذایی کودکان
کودکان ممكن است با خوردن برخی مواد غذایی دچار مشکل شوند، این بدان معناست که به دلایلی نسبت به یک ماده غذایی حساسیت و یا عدم تحمل دارد. طی بیست سال اخیر شمار مبتلایان به حساسیت، دو برابر شده است. دادن زود هنگام غذا و استفاده از مواد غذایی متنوع برای کودکان از دلایل افزایش درصد مبتلایان به حساسیت غذایی است. #حساسیت_غذایی نوزاد حتی ممکن است از دوران جنینی نیز وجود داشته باشد، در نتیجه مادران باردار باید از مصرف مواد آلرژی‌زا خودداری نمایند. #آلرژی_غذایی چیست؟ آلرژی نوعی پاسخ ایمنی نسبت به غذای خاص و یا مواد تشکیل دهنده آن است. حساسیتهای غذایی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن دچار اشتباه می‌شود، در حالت طبیعی سیستم ایمنی بدن وظیفه مقابله در برابر میکروارگانیسمها (میکروب، باکتری، ویروس و...) را دارد و در برابر این #آنتی_ژنها، مادهای به نام #آنتی_بادی تولید می‌کند که این ماده به شکل التهاب بروز پیدا می‌کند. این #ماده_آلرژی‌زا می‌تواند گرده گیاهان، مواد غذایی و یا برخی داروها (مانند پنیسیلین) باشد، بنابراین ماده ایجاد کننده آلرژی به خودی خود خطرناک نیست، بلکه واکنش سیستم ایمنی بدن به آن است که می‌تواند خطرناک باشد. تفاوت آلرژی و عدم تحمل مواد غذایی اگرچه هر دو اختلال علائمي مشابه مانند حالت تهوع، استفراغ و درد معده دارند، اما در تحمل نكردن مواد غذايي، سيستم ايمني نقشي ندارد؛ براي مثال پس از مصرف ميوه‌ها بهدليل داشتن نوعي اسيد، ممكن است كودك دچار قرمزي و خارش اطراف دهان شود يا مصرف شكر در برخي كودكان، حالت تهوع را بهدنبال خواهد داشت، اما اين اختلال، واكنش آلرژيك نبوده و به سيستم دفاعي مربوط نمي‌شود. برای مثال کمبود برخی آنزیمها مثل "لاکتاز" باعث عدم تحمل مواد غذایی می‌شود. اگر کودک شما دچار کمبود این آنزیم باشد در صورت مصرف مواد غذایی حاوی آن مثل شیر دچار مشکل می‌شود؛ در این مورد باید از شیرهای فاقد لاکتوز استفاده کرد. علائم و نشانهها نوع و شدت علايم آلرژي از يك ماده حساسیت‌زا به ماده ديگر و از يك فرد به فرد ديگر متفاوت است. ممکن است کودک شما فقط علائم مربوط به بخش دهان مثل قرمزی و خارش گلو را پیدا کند، ولی در کودک دیگر حساسیتهای پوستی و اگزما دیده شود و یا گروهی دیگر چندین علامت را با هم داشته باشند. شايع‌ترين #علايم_آلرژي_غذايي عبارت‌اند از • درگيري پوست و مخاط: كهير، خارش يا اگزما، تورم لب‌ها، صورت، زبان و گلو يا هر عضو ديگر از بدن • درگيري دستگاه تنفس: خسخس سينه، گرفتگي صدا، تنگي نفس، سرفه مزمن • درگيري دستگاه گوارش: دردهاي شكمي، اسهال، تهوع و استفراغ، وجود خون در مدفوع • درگيري دستگاه گردش خون: آفت فشار خون، گيجي، سبكي سر، سردرد. شیر مادر و التهاب آلرژیهای غذایی، نخستین گروه مواد حساسیت‌زای طبیعی است که با بدن ارتباط برقرار می‌کند. در واقع مواد حساسیت‌زای غذایی از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود. هر ماده خوراکی که مادر مصرف کند به کودک منتقل شده و حساسیتزایی ایجاد می‌کند. در موارد حساسیتهای ارثی، احتمالا یک اختلال در فرآیندها و ایجاد حساسیت وجود دارد. #مواد_غذایی_آلرژی‌زا در واقع تمامی مواد غذایی می‌توانند حساسیت ایجاد کنند، ولی در این بین برخی از مواد برای این بیماری شناخته شدهترند: • بادام زمینی و دیگر آجیل‌ها • غذاهای دریایی از جمله میگو • شیر، به ویژه شیر گاو • تخم مرغ • سویا • برخی میوهها مانند کیوی و توت فرنگی تا قبل از یک سالگی، تخم مرغ، بادام زمینی و شیر گاو مهمترین #مواد_غذایی_حساسیت‌زا هستند. تخم مرغ (۳۱ درصد)، بادام زمینی (۱۸ درصد)، شیر (۱۲.۵ درصد)، ماهی (۱۲.۵ درصد). روغن بادام زمینی و خردل خوراکیهایی هستند که عامل #حساسیت_در_کودکان یک تا سه ساله هستند. در بچههای بزرگتر، با خوردن خوراکیهایی مانند میگو، ماهی یا میوههایی مانند فندق، گردو و نظایر آن، حساسیت حادتر و به شکل کهیر بروز می‌کند. در موارد شدید، حساسیت بسیار خطرناک شده و موجب شوک آنافیلاکتیک همراه با از دست دادن هوشیاری و آفت شدید فشار خون می‌شود، بنابراین تا حد امکان سعی کنید از موادی که حساسیتزاترند، استفاده نکنید. تأثیر برخی فاکتورهای دیگر نیز در بروز حساسیت به خوبی روشن شده است که از جمله تنوع زیاد غذاها و استفاده زیاد و فراگیر از پروتئینهای افزودنی به مواد غذایی صنعتی و... را میتوان نام برد. کارخانجات مواد غذایی در واقع مرتبا ترکیبات جدیدی را به محصولات خود اضافه میکنند. پيشگيري همیشه بهتر از درمان است • تغذيه فقط با شير مادر، حداقل به مدت 6 ماه • تداوم تغذيه با شير مادر حتي‌الامكان تا 2 سال • اجتناب از دود سيگار در دوران حاملگي • تاخير در شروع غذاهاي كمكي تا سن 6 ماهگي • هر غذاي جديد را يك به يك شروع كنيد تا مشخص شود واكنش آلرژيك نسبت به كدام ماده غذايي است. • سفيده تخم مرغ را بعد از يك سالگي به کودک دهید. • آجيل و غذاهاي دريايي را بهتر است بعد از 2 سالگي شروع كنيد. • خوردن غذاهاي بسته‌بندي شده يا تغذيه در مدرسه و رستوران ممكن است كودك شما را در معرض منابع مخفي آلرژي قرار دهد.
