قریب به یک سال پیش، به دنبال موضوعی برای ارائه به عنوان پروژه به دانشجویان می‌گشتم که متوجه شدم ما در زمینه فونت کامپیوتری یک پژوهشِ خوب، کم داریم؛ بنابراین موضوع «فونت» در لیست موضوعات پیشنهادی قرار گرفت و خوشبختانه یکی از بااستعدادترین دانشجویان ما (شاگرد اول رشته‌شان) یعنی خانم الهام بیژن قبول کردند که روی این موضوع کار کنند.
با راهنمایی‌هایی که در حین کار روی موضوع به او شد، نهایتاً متوجه شدم که علی‌رغم اکثر پروژه‌های دانشجویان، پروژه او بسیار جالب و جامع آماده شده است. او از منابع مختلف (بیش از ۲۰ منبع انگلیسی و فارسی) مطالب نابی را گرد آورد که برای خودِ من بسیار پرمحتوا بود.
کیفیت مطالب و عدم وجود یک کتاب مشابه، باعث شد به فکر بهینه‌سازی مطالب و نهایتاً چاپ آن در قالب یک کتاب بیفتیم.
ترجمه‌هایی که به مترجم‌ها داده شده بود، از نظر من به هیچ وجه قابل قبول نبود، بنابراین تمام ترجمه‌ها را نادیده گرفتم و خودم از ابتدا آن‌ها را طی یک ماه ترجمه کردم؛ ترجمه‌ای که به عنوان یک مترجم زبان انگلیسی و همینطور مدرس رشته کامپیوتر، می‌پسندم.
خانم بیژن زحمت پیگیری‌های سخت چاپ کتاب را هم متقبل شدند و خوشحالیم که در آخرین روزهای سال ۹۵ بالاخره این کتاب با نام «فونتا؛ پژوهشی درباره فونت» زیر چاپ رفت.
زحمت ثبت کتاب در کتابخانه ملی و دریافت شابک و فیپا و مجوز انتشار و... به عهده آقای دکتر شیرافکن، از هم‌کلاسی‌های بااستعداد بنده در دوره دکترا که صاحب انتشارات دانش محام و مؤلف چندین جلد کتاب هستند، بوده است که همین‌جا از زحمات و همکاری‌های ایشان کمال قدردانی را داریم.
صفحه مربوط به معرفی و مشخصات کتاب فونتا در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
مطالب کتاب طوری انتخاب شده است که برای هر کسی حاوی نکاتی جذاب باشد؛ به طور مثال به برخی سؤالات که شما پس از مطالعه کتاب به پاسخ آن‌ها دست می‌یابید دقت کنید که چقدر جالب هستند و کمتر کسی از آن‌ها اطلاع دارد:
۱- اصلاً «الف» در الفبا یعنی چه؟ (فکر می‌کنم اگر از میلیون‌ها فارسی‌زبان و عربی‌زبان بپرسید «الف» که شما هر لحظه از آن استفاده می‌کنید چرا الف نامیده شده، شاید یک نفر از هر یک میلیون نفر نداند! می‌دانید چه تاریخچه جذابی پشت همین «الف» قرار دارد؟ می‌دانستید که الف با A انگلیسی یک شباهت جالب تاریخی دارد؟ اصلاً چرا A را این‌شکلی انتخاب کرده‌اند؟ بقیه حروف هم همینطور...؟ تاریخچه مفصلی از الفبا همراه با تصاویر جالب، در فصل اول فونتا آمده است)
۲- چرا انگلیسی‌ها حروف کوچک انگلیسی را ابداع کردند؟ مگر حروف بزرگ چه ایرادی داشت؟ (نکات جالبی در فصل اول در مورد الفبای انگلیسی آمده که من خودم در حین ترجمه و دانستن آن‌ها واقعاً لذت می‌بردم)
۳- تأثیر فونت بر ابداع کاراکترهای جدید چیست!؟ اگر بدانید & اصلاً چطور شد که ابداع شد، شگفت‌زده می‌شوید!
۴- در فصل دوم وارد انواع فونت و ویژگی‌های هر یک می‌شوید که به سؤالاتی شبیه به این پاسخ می‌دهید: انواع فونت کامپیوتری چیست؟ هر کدام چه مزایا و معایبی دارند؟
۵- پکیج‌های فونتی که در پوشه Fonts در ویندوز قرار دارند هدفشان چیست؟
۶- چرا در نرم‌افزارهایی مثل Word، اندازه فونت‌ها ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ و ۱۴ و ۱۶ و ... تا ۷۲ است؟ چرا مثلاً ۱۵ یا ۷۰ در این بین نیست؟
۷- در فصل سوم با طراحی فونت آشنا می‌شوید. اینکه پروسه تولید یک فونت چیست؟
۸- در چه نرم‌افزارهایی می‌توان فونت طراحی کرد؟ (آشنایی با تعدادی نرم‌افزار جهت طراحی فونت)
۹- مبحث مهم کرنینگ (Kerning) یا فاصله بین حروف چطور در فونت‌ها برنامه‌ریزی و کنترل می‌شود؟
۱۰- آشنایی با انواع حروفچینی و تاریخچه و نکات هر کدام. متوجه خواهید شد که اصلاً اصطلاح تایپ کردن از کجا آمده ؟
۱۱- در فصل ۴ نگاهی اختصاصی داشته‌ایم به فونت فارسی؛ پیشرفت‌ها و چالش‌های فونت فارسی. مثلاً چه شرکت‌ها و نرم‌افزارهایی اولین بار فارسی‌نویسی در کامپیوتر را فراهم کردند؟
۱۲- نهایتاً در فصل پنجم نگاهی داشته‌ایم به مبحث فونت در وب. از موارد کاربردی مثل ضمیمه کردن فونت به صفحه تا مفاهیمی مثل یونیکد در این فصل بحث شده‌اند.
در مجموع، کتاب، ترکیبی از ترجمه، گردآوری و تألیف است.
برای مشاهده یک پیش‌نمایش (Preview) از ۱۰ صفحه اول کتاب (مقدمه تا انتهای فهرست مطالب) اینجا کلیک کنید. [PDF]
خرید کتاب فونتا
کتاب در ابعاد رقعی و در ۱۵۳ صفحه چاپ شده است و همانطور که مشخص است، با قیمت ۹۱۰۰ تومان به فروش می‌رود.
برای خرید به صورت پستی می‌توانید به فروشگاه مراجعه کنید:
http://yourl.ir/buy_fonta
(پیشنهاد: اگر محصولات دیگری مثل آموزش‌های ویدئویی طراحی وب و... را نیاز داشته‌اید و تا به حال سفارش نداده‌اید، می‌توانید به خرید خود اضافه کنید تا مبلغ به ۵۰ هزار تومان برسد و هزینه پست رایگان بشود)
نهایتاً لازم می‌دانم از خانم بیژن، این دانشجوی پویا که با سماجت‌های مثال‌زدنی‌شان این کار که واقعاً نیاز به همت بالایی داشت را به سرانجام رساندند، کمال تشکر را داشته باشم (ایشان اعلام کردند که سهم‌شان از درآمد حاصل از فروش به حساب کمیته امداد جهت «تحصیل دانش‌آموزان نیازمند» واریز شود که این هم جای بسی تشکر دارد). چاپ اولین کتاب رسمی آفتابگردان، این کار بزرگ، (إن شاء الله) آغازی است برای کارهای مشابه ما در آینده که خبرهای خوش آن منتشر خواهد شد.
طبق معمول، به کسانی که می‌خواهند نکاتی را بدانند که هر کسی آن‌ها را نمی‌داند و این، برگ برنده آن‌ها در مقاطع مختلف زندگی خواهد بود، تهیه و مطالعه این کتاب را پیشنهاد می‌کنم.
موفق باشید؛ حمید رضا نیرومند
