شرایط بسیار سخت گرمایی و تبخیر شدید آب نیازمند مصرف بهینه و مدیریتی صحیح برای حفظ منابع آبی در شهرستان خاش سیستان و بلوچستان است.
با توجه به اینکه حجم بالایی از منابع آبی به مصارف کشاورزی اختصاص دارد، ضروری است نسبت به این موضوع نگاهی ویژه از سوی دولت و بهره برداران صورت بپذیرد.
همواره از سوی کارشناسان در زمینه بحران آب و کمبود این مایه حیاتی هشدار داده می شود اما روزانه شاهد بهره‌برداری بیش از حد از آب های زیرزمینی هستیم و افزایش عمق چاه‌ها نسبت به گذشته زنگ خطر جدی را برای کاهش سطح آب زیرزمینی به صدا درآورده است.
در دولت یازدهم گامهای خوبی برای اجرای سامانه های نوین آبیاری برداشته شده و در همین شهرستان خاش به گفته مسئولان در حوزه کشاورزی کمتر از 10 هزار هکتار سامانه نوین آبیاری کار شده و قریب به 3 هزار هکار پروژه آبیاری نوین در دست اجرا و یا تهیه طرح هستند.
روی آوردن به تولید و کشت گیاهان دارویی و گل و کشت های گلخانه ای و با نیاز آبی کم از اقدامات ارزشمندی بوده که در دولت مورد توجه قرار گرفته است.
امان الله طوقی مدیر جهاد کشاورزی خاش بیان کرد: با توجه به اینکه شدت گرما و شرایط تبخیر آب در این شهرستان در تابستان امسال به حد هشدار می رسد توصیه ما این است که کشاورزان آبیاری اراضی باغی و زراعی را در ساعات اولیه صبح و یا شب هنگام انجام دهند.
محمدرضا بهادرزهی رئیس اداره منابع طبیعی خاش هم گفت: از مجموع 18 میلیارد متر مکعبی حجم بارشها در سیستان و بلوچستان یک و نیم میلیارد متر مکعب سهم خاش بوده که انتظار داریم برای ذخیره آب ناشی از نزولات جوی اعتبارات لازم برای اجرای طرحهای آبخیزداری این شهرستان ویژه دیده بشود.
وی ادامه داد: هم اینک بخش بزرگی از پروژه های ما به دلیل نبود اعتبار تعطیل شده اند و بعنوان مثال یک پروژه سد سرزردان را در ایرندگان داریم که تعطیل بوده و در صورت اجرا و تکمیل آن افزون بر 2 میلیون متر مکعب در پشت آن ذخیره می شود.
این مسئول تصریح نمود: متأسفانه اقلیم عادی در حال تبدیل به اقلیم نیمه‌خشک و خشک است و با پایین رفتن سطح منابع آب زیرزمینی عمدتاً پوشش گیاهی نیز بسیار کمتر شده و یا از بین رفته‌اند.
سالانه 3 هزار و 328 میلی متر آب در خاش تبخیر می شود
رئیس اداره هواشناسی خاش با اشاره به اینکه متوسط سالانه بارش باران در این شهرستان 150 میلی متر می باشد گفت: هر سال افزون بر 3 هزار و 328 میلی متر از آب ها در خاش تبخیر می شوند.
ابراهیم ایرندگانی افزود: سال 95 میزان متوسط بارش در خاش 173 میلی متر بوده و با توجه به میزان بارش 80 و 62 میلی متری بارش ها در سالهای 93 و 94 می توانیم بگوئیم در دو سال متوالی خاش بارشها مطلوب نیست و در دو دهه اخیر شرایط بارشها در خاش به شدت بحرانی بوده و تنها در سال 92 با بارش 214 میلی متری وضعیت بهتر بوده است.
وی اظهار کرد: در خرداد ماه امسال حداکثر دما در شهر خاش به حدود 43 درجه رسید ولی در تابستان شرایط سخت تر خواهد بود.
سالاری مدیر امور منابع آب خاش هم گفت: آب عامل و محرک اصلی کشاورزی جهان به شمار می رود، به همین دلیل حدود 70 درصد آب مصرفی جهان به آبیاری مزارع کشاورزی اختصاص داده شده است، در بسیاری ازکشورها مانند ایران، کشت آبی جزو اصلی ترین روش تولید مواد غذا محسوب می شود. وی افزود: از اولویت های اصلی شورای حفاظت از منابع آب شهرستان برخورد قانونی با چاه های حفر شده غیرمجاز و چاه هایی که اضافه برداشت دارند بوده که با هدف هفظ منابع آبی در دستور کار است. سالاری اظهار نمود: نصب کنتورهای هوشمند، ایجاد اکیپ‌های گشت و بازرسی، اجرای روشهای مختلف تغذیه مصنوعی، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی از جمله اقدامات موثر برای پیشگیری از افت منابع آبی محسوب می شود.
بخشدار مرکزی خاش نیز بیان کرد: در این بخش سالانه از استحصال ۱۶۷ میلیون متر مکعب آب فقط ۱۰۰ میلیون متر مکعب تجدید پذیر بوده و متأسفانه تأثیرات اقلیمی به سمت نیمه کویری سبب شده که خاش با مشکلات بی‌آبی و کم‌آبی روبرو شود.
مجتبی شجاعی افزود: کشاورزان از آبخیزداری و روشهای مشابه فاصله گرفته‌اند و از ۹۳ رشته قنات که میراث معنوی خاش هستند ۸۰ درصدشان در بحران به‌سر می‌برند و مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی نیاز به عزم عمومی دارد. وی افزود: باید از سفره های زیرزمینی منطقه در ۴ حوزه تهلاب، کارواندر، دشت آبخوان و پشت کوه متناسب با حجم تغذیه آنها، برداشت کنیم اما بعضا اضافه برداشت هایی علاوه بر چاههای غیرمجاز، از چاههای مجاز می شود که این اضافه برداشت ها نسبت به ظرفیت سفره زیرزمینی منطقه بیشتر بوده که می توان با روشهای تعدیل سفره های آب به نوعی به کاهش خسارتها کمک کرد.
شجاعی گفت: حداقل درجه حرارت زمستانی در بخش مرکزی حدود منفی هشت تا مثبت هفت است و حداکثر حرارت تابستانی تا ۴۵ درجه می رسد.
بخشدار مرکزی خاش ادامه داد: طرح انتقال آب با لوله که از افتخارات دولت است راه حلی اساسی و البته درمانی کلیدی است.
فرماندار شهرستان خاش با اشاره به وقوع گرمای شدید و نیاز به مصرف آب و برق در این فصل بر اهمیت صرفه جویی در مصرف آب و برق تاکید کرد. محمداکبر چاکرزهی بیان کرد: با توجه به اینکه سفره های آب زیرزمینی با کاهش شدید مواجه شده اند ضرورت دارد برای پیشگیری از شرایط بحرانی در موضوع مصارف بهینه همه خانوارها با مسئولان همکاری و اوضاع را مدیریت کنند. وی افزود: به مسئولان ادارات خدمات رسان هم توصیه شده است برای جلوگیری از وارد آمدن فشار به اقشار محروم و آسیب پذیر جامعه مهلت دریافت مطالبات خود را به بعد از پایان ماه مبارک رمضان موکول کنند. چاکرزهی با تاکید بر اهمیت حفظ و احیا و تعادل بخشی منابع آبی گفت: حفر چاه های غیرمجاز، استفاده بی رویه از حوضههای آبریز، برخی محدودیتهای آبی، فقدان عزم جدی در صرفه جویی از چالشهای بخش آب های زیرزمینی بوده که در کنار اثرات منفی ناشی از افت سطح آب زیرزمینی از جمله کاهش آبدهی منابع آب زیرزمینی و کف شکنی مکرر چاه‌ها تهدیدات جدی را پیش روی جامعه قرار داده است.
#کانال #تلگرامی #فرمانداری #خاش را به دوستان خود معرفی کنید. @farmandary telegram.me/farmandary
