مدیر کاخ جهانی گلستان از ثبت کتاب قاجاری «هزارویکشب» کاخ گلستان در جلسه شورای ثبت آثار منقول وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خبر داد.
آفرین امامی در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه چاپ سنگی کتاب هزارویکشب با نام معروف «الف لیله و لیله» که آداب و رسوم ملتهای شرق و نکتههای ادبی و تعلیمات اخلاقی را حکایت میکند برای نخستین بار در سال ۱۲۵۹ قمری انجام شده است، ادامه داد: نسخه دوم همین کتاب در سال ۱۲۷۲ قمری، توسط «میرزاعلی خویی» و شاگردانش به صورت سنگی و با ۷۰ نگاره چاپ شد.
او کتابِ «هزارویکشب»ِ کاخ گلستان را متعلق به دوره ناصرالدینشاه در سال ۱۲۶۳ قمری یعنی زمانی که در دارالسلطنه تبریز اقامت داشته، دانست و گفت: از این کتاب برای ناصرالدینشاه قصههای زیادی میخواندند، به همین دلیل وی به آن
علاقهمند شده و تصمیم گرفت تا اگر به پادشاهی رسید، دستور دهد بار دیگر آن را بنویسند و نگارگری کتاب انجام شود، که با به سلطنت رسیدن وی در سال ۱۲۶۴، دستور داد تا «هزارویکشب» را کتابآرایی کنند. امامی با اشاره به اینکه «حسینعلیخان معیرالممالک» ناظر پروژه شد تا جلدسازی، تذهیب و نگارگری این نسخه با نظارت وی انجام شود افزود: خطاط این نسخه «محمدحسن تهرانی» از خطاطان بنام دوره قاجار بود. همچنین تصویرسازی آن به مدت هفتسال و در ششجلد توسط «صنیعالملک» و شاگردان او از ۱۲۶۴ تا ۱۲۶۹ انجام شد.
او با بیان اینکه این ششجلد در ۲۲۸۵ برگ و با ۱۱۴۲ متن و ۱۱۴۳ نگاره نوشته شده است که در مجموع ۳۶۰۰ مجلس نقاشی را در خود دارد، اظهار کرد: در حال حاضر این نسخه در کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان قرار دارد و آخرین اثر نفیس و زیبا در کارگاه کتابسازی قاجار است.
رئیس کاخ گلستان گفت: سال ۱۳۸۷ تیشوگذاری - قرار دادن کاغذهای روغنی مخصوص با هدف جلوگیری از نداشتن ریزش و ساییده نشدن برگهای کتاب - در داخل کتاب انجام شد. همچنین سه جلد یک، سه و شش توسط عباس سلیمانی - مرمتگر و نقاش نسخههای خطی و تابلوهای نقاشی - نیاز به مرمتهای جزئی داشتند، که انجام شد.
به گفته او، در حال حاضر موافقت ثبت ملی این اثر منقول و نفیس کاخ گلستان توسط شورای ثبت انجام شده است و بهزودی شماره ثبت آن نیز اعلام میشود.
امامی با بیان اینکه نمایش کتاب «هزارویکشب» براساس تقویم فرهنگی کاخ گلستان در زمان مشخص خود نمایش داده میشود، تاکید کرد: مسئولان کاخ گلستان تلاش میکنند تا آثار فرهنگی و تاریخی این مجموعه جهانی را هر چه سریعتر کارشناسی کرده و هر کدام را در قالب پروندههای جداگانه برای ثبت ملی پیشنهاد دهند، در واقع این روند تا ثبت ملی همه آثار فرهنگی و تاریخی کاخ گلستان در فهرست میراث ملی منقول ادامه خواهد داشت.
نسرین مرجانی، امین اموال و مسئول کتابخانه نسخ خطی کاخ گلستان، نیز با بیان اینکه تجدید حیات کتابخانه سلطنتی به اوایل قرن سیزدهم هجری قمری در کاخ گلستان برمیگردد، اظهار کرد: ناصرالدینشاه در نخستین سالهای پادشاهی خود به فکر ساختن موزه و کتابخانه بزرگتری افتاد. در خاطرات نقلشده از آن دوران، نوشتهاند: «... اتاق مخصوصی برای کتابخانه در اندرون پادشاهی ساخته شد و کتب و مرقعات خزانه شاهنشاهی و خطوط مجرب در آن نگهداری میشود».
او شاهکارهای موجود در کتابخانه خطی کاخ گلستان را «شاهنامه بایسنقری»، «مرقع گلشن» و «هزارویکشب» معرفی کرد و گفت: کار تذهیب و ترصیع ششجلد کتاب «هزارویکشب» را میرزاعبدالوهاب و میرزاعلی مذهب و شاگردان او انجام دادند و جلدهای روغنی نسخه توسط «میرزااحمد» و «غلامعلی» و «آقاجانی» انجام شده است. همچنین صحافی جلدهای ششگانه کتاب را «میرزاعلی صحاف» انجام داده است.
به گفته او، براساس برنامهریزیهای انجامشده، «مرقعات خطوط ناخنی» که مجموعهای از خط ناخنی محسوب میشود، قرار است در لیست تهیه پرونده ثبت ملی آثار گنجینه نسخ خطی کاخ گلستان قرار گیرد. مطالب برگزیده...
ما را در سایت مطالب برگزیده دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : جواد رمضانی بازدید : 241 تاريخ : چهارشنبه 24 مهر 1398 ساعت: 19:28