سیاست؛ فهم ضروریات

کوروش الماسی - ریشه‏ای‏ترین دلیل ناکارآمدی و پرهزینه بودن مدیریت کلان سیاسی‏ به‏عنوان یگانه منشا درد و رنج بی‏پایان شهروندان، «عدم شفافیت» است. عدم شفافیت در اندیشه‏ها، اهداف، طرح‏ها و... صاحب‏منصبان، کارگزاران، جناح‏ها و فعالان سیاسی و متنفذین بی‏منصب، پیرامون چیستی سیاست، سیاست‏ورزی و فلسفه وجودی حکمرانی(مدیریت کلان سیاسی) است.
در‏صورتی‏که میان نخبگان‏ فهم مشترکی از چیستی حمکرانی وجود داشته باشد، به راحتی می‏توان انواع چالش‏های گوناگون که مدیریت کلان سیاسی و در نتیجه شهروندان را در معرض شدید و شاید بی‏سابقه‏ترین سختی‏ها قرار داده، با هزینه کم و در کوتاه‏مدت برطرف کرد.
شاید به نظر ساده‏انگاری تلقی شود، اما بنا بر عملکرد کارگزاران انتخابی و انتصابی مدیریت کلان سیاسی و بخش قابل توجه‏‏‏ای از فعالان عرصه سیاسی، درک مشترک و کاربردی از چیستی حکمرانی ندارند.
به بیان بسیار ساده، حکومت عصاره و تبلور اراده و تلاش یکایک اعضای جامعه به منظور تحقق انواع نیازها، خواسته‏ها، اهداف و... است. اگر تعریف مختصر و ساده از چیستی حکومت پذیرفته شود آنگاه می‏توان ادعا کرد تنها و تنها کارکرد و معنی حکومت‏ها تهیه و تامین(از طریق بسترسازی و سازماندهی شهروندان در نهادهای گوناگون اجتماعی) غذا، لباس، مسکن، آموزش و پرورش، امنیت، بهداشت و درمان، آموزش عالی، روابط خارجه سودمند و... است.
بنابراین داستان بسیار شفاف است؛ هر حکومتی تعدادی شهروند تحت حمایت خود دارد، این حکومت مقدار مشخصی منابع، ذخایر، دارایی و... همگانی(ملی) در اختیار دارد. از این‏رو، قابل فهم و شفاف‏ترین وظیفه هر حکومتی مدیریت‏‏‏ منابع، ذخایر و دارایی‏های ملی برای تهیه و تامین نیازهای یکایک شهروندان خود(منافع ملی) است. در صورت پذیرش این استدلال، گزینش الویت‏های داخلی و خارجه هر حکومتی باید این باشد که امر یا موضوع داخلی و خارجه تا چه میزان می‏تواند در راستای تحقق منافع ملی سودمند یا مضر باشد.
به عنوان مثال، هیچ حکومتی الزام اخلاقی، انسانی، عقلانی و... ندارد که سرنوشت یا کیفیت زیست شهروندان دیگر کشور‏ها را به سرنوشت یا کیفیت زیست شهروندان خود ترجیح دهد.
حمایت از دیگر ملل یا کشورهای امری بسیار طبیعی در عرصه روابط بین‏الملل است. آمریکا، مهد آزادی جهان معاصر، از سران قبایل سرزمین‏های حاشیه خلیج فارس حمایت همه‏جانبه می‏کند. شیوه حکمرانی، قوانین اجتماعی، شرایط زنان، مجازات‏های قرون وسطایی و... در این قبایل هیچ مغایرتی با حقوق بشر آمریکایی ندارد. چین از کره‏شمالی حمایت تمام‏عیار می‏کند. فرانسه از برخی سران کشورهای آفریقایی که شهروندان در آنجا از ابتدایی‏ترین نیازهای جانداران برخوردار نیستند حمایت کامل می‏کند. روسیه از جدایی‏خواهان اوکراین و گرجستان حمایت تمام‏عیار اقتصادی و تسلیحاتی می‏‏کند و... نکته حائز اهمیت اینکه، یک امر مشترک در رفتار تمام کشورهای استعماری که از برخی کشورهای دست‏نشانده حمایت می‏کنند، وجود دارد. اینکه کشورهای استعماری در ازای هر ریالی که به کشور دیگری می‏دهند، «در راستای منافع ملی» بازگشت ملموس، زمینی و چند برابری به دست می‏آورند.
دستاوردهای ملموس، قابل ارزیابی و ریالی راهبرد روابط خارجه تنها و درست‏ترین معیار سنجش کارآمد یا ناکارآمدی روابط خارجه یک کشور است. روابط بین‏الملل میدان نبرد راهبردهای برآمده از «منافع ملی» است‏. مطالب برگزیده...