کتاب دید اقتصادی | چگونگی رشد و فروپاشی اقتصاد | پیتر شیف

داستان و داستان‌گویی را یکی از شیوه‌های موفق در آموزش و یادگیری می‌دانند. به همین علت، نویسنده‌های بسیاری در زمینه‌های مختلف، به سراغ داستان و داستان‌گویی رفته‌اند و کوشیده‌اند از این ابزار، برای بیان دیدگاه‌ها و دانسته‌های خود استفاده کنند.

پیتر شیف و اندرو شیف هم از جمله‌ی این نویسندگان هستند. آن‌ها در کتابی با عنوان How an Economy Grows and Why It Crashes کوشیده‌اند تاریخ اقتصاد,ی, آمریکا را در قالب یک داستان، برای مخاطبان خود تعریف کنند.

این کتاب دو بار به فارسی ترجمه شده است. یک مرتبه آقای سهند حمزه‌ئی این کتاب را با عنوان دید اقتصاد,ی, ترجمه کرده و با همکاری #انتشارات آریاناقلم آن را منتشر کرده‌اند و یک بار هم، آقای حمیدرضا ارباب همین کتاب را با عنوان چگونگی, رشد و فروپاشی, اقتصاد, ترجمه کرده و به همت نشر نی، به بازار عرضه کرده‌اند.

البته نویسندگان در مقدمه‌ی کتاب توضیح می‌دهند که ایده‌ی این داستان، متعلق به پدر آن‌هاست و این دو نفر، با افزودن آب و تاب به ماجرا و گسترش دادن حوزه‌ی ماجرا، از آن یک کتاب مستقل ساخته‌اند:

داستان دید اقتصاد,ی,، از زندگی سه ماهی‌گیر در یک جزیره‌ی نسبتاً خلوت آغاز می‌شود. آن‌ها تمام روز خود را صرف ماهی‌گیری می‌کنند و روزی یک ماهی به دست می‌آورند. از آن‌جا که مصرف غذای روزانه‌ی آن‌ها هم، یک عدد ماهی است، عملاً تمام زندگی آن‌ها به ماهی‌ گرفتن، ماهی خوردن، خوابیدن و تکرار این چرخه محدود می‌شود.

اما در این میان، یکی از ماهی‌گیرها، تور کوچکی می‌سازد و می‌تواند روزانه دو ماهی بگیرد: یک ماهی بیشتر از نیاز روزانه.

این «مازاد تولید» نقطه‌ی شروع ماجراست. در ادامه می‌بینیم که دو ماهی‌گیر دیگر هم یاد می‌گیرند که ماهی‌های بیشتری صید کنند و کم کم، بخشی از زمان‌شان آزاد می‌شود و اوقات فراغت پیدا می‌کنند.

تفریح و وقت‌گذرانی بیشتر می‌شود و یک اقتصاد مبتنی بر ماهی شکل می‌گیرد. با آمدن مهاجران جدید به این سرزمین فرصت‌ها (بخوانید: سرزمین ماهی‌ها)، شغل‌های جدید به وجود می‌آید و اقتصاد، شکل پیچیده‌تری به خود می‌گیرد.

نویسندگان می‌کوشند با با استفاده از این داستان، خواننده‌ی خود را با مفاهیمی مثل بانک و بانکداری، شکل‌گیری دولت، اورق قرضه، مالیات، شکل‌گیری تورم و مدیریت تولید و مصرف و پس‌انداز در سطح کلان اقتصادی, آشنا کنند.

چند نکته درباره کتاب دید اقتصادی,

کتاب دید اقتصادی, (یا چگونگی, رشد و فروپاشی, اقتصاد)، داستانی ساده، گیرا و خواندنی دارد و قطعاً خواننده – خصوصاً اگر اطلاعات اولیه‌ی اقتصادی,‌اش کم و ناچیز باشد – از آن بسیار خواهد آموخت.

اما لازم است به خاطر داشته باشیم که ساده‌سازی، هرگز بی‌هزینه نیست. وقتی مباحث پیچیده‌ی اقتصادی, را در حد یک داستان نسبتاً کوتاه، خلاصه می‌کنیم، باید انتظار داشته باشیم که ضعف‌هایی هم در آن پدید بیاید.

در بسیاری از بخش‌های کتاب، ممکن است اما و اگرهای بسیاری در ذهن‌تان شکل بگیرد که نویسندگان، به سادگی از کنارش عبور کرده‌اند. به بیان دیگر، ممکن است نتوانید به راحتی با همه‌ی مفروضات نویسندگان کنار بیایید.

هم‌چنین باید به خاطر داشته باشید که در اقتصاد، مکاتب اقتصادی متنوعی وجود دارند و این کتاب، صرفاً از زاویه‌ی دید یکی از جریان‌های مطرح اقتصادی (مکتب اتریشی) نوشته شده است.

البته نویسندگان ابایی از این مسئله ندارند و اتفاقاً هر جا فرصت کنند، نیش و کنایه‌هایی را نثار پیروان دیدگاه‌های دیگر می‌کنند.

با این حال، اگر با بخش‌هایی از کتاب هم موافق نباشید (که کاملاً طبیعی است)، بی‌تردید می‌توان گفت این کتاب، ذهن شما را برمی‌انگیزد تا به شکلی جدی‌تر درباره‌ی اقتصاد فکر کنید و شاید پس از این، دیدگاه متفکران و تحلیل‌گران اقتصادی را با دقت بیشتری دنبال کنید.

قبل از این‌که قسمت‌های کوتاهی از کتاب را با هم بخوانیم، تأکید بر این نکته هم ضروری است که کتاب، بر اساس تاریخ اقتصادی آمریکا نوشته شده و اشاره‌های فراوانی به تاریخ آمریکا در آن وجود دارد. قاعدتاً اگر با این تاریخ آشنا باشید، کتاب برایتان جذاب‌تر خواهد بود. اما اگر هم چیزی از آن تاریخ ندانید، هم‌چنان کتاب، پیام‌های مفید و ارزنده‌ی بسیاری برای شما خواهد داشت.

برای خواننده‌ای کاملاً ناآشنا با اقتصاد هم دو پیشنهاد داریم:

پیشنهاد اول این‌که مقدمه‌ی کتاب را می‌توانید بعد از تمام شدن کتاب بخوانید. چون اصطلاحات متعدد تخصصی آن ممکن است انگیزه‌ی شما را برای خواندن اصل داستان کاهش دهد.

پیشنهاد دوم این‌که می‌توانید کتاب را دو بار بخوانید. دفعه‌ی اول، صرفاً با نویسندگان همراه شوید و از داستان لذت ببرید. دفعه‌ی دوم، با نگاهی نقادانه، ماجرا را مرور کنید و ببینید در چه مواردی، نویسندگان، آگاهانه یا ناآگاهانه از کنار بعضی بحث‌ها گذشته‌اند یا مفروضات خود را به خواننده القا کرده‌اند.

بخش‌هایی از کتاب

قاعدتاً در کتابی که جنبه‌ی داستانی دارد،‌ انتخاب کردن چند پاراگراف چندان ساده نیست. چون تا از روند داستان اطلاع نداشته باشید، با یک قطعه‌ی بریده‌شده از آن، ارتباطی برقرار نخواهید کرد.

با این حال، کوشیده‌ایم صرفاً برای درک فضای عمومی کتاب، سه بخش کوتاه از کتاب را که کمی مستقل‌تر بوده‌اند، جدا کنیم و برای شما در این‌جا بیاوریم.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تاریخچه پول و آینده آن به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه تاریخچه پول و آینده آن
  مطالب برگزیده...