ارتودنسی + دکتر فرزین اصلانی

ارتودنسی یک روش برای بهبود عملکرد وضعیت و ظاهر دندان ها می باشد. ارتودنسي در واقع از دو بخش ” ارتو ” به معنای دندان و ” دنسی ” به معنای مرتب کردن تشكيل شده است؛ البته در برخی مواقع درمان ادغامی از این پروسه و جراحی فک می باشد که به آن ارتوسرجری می گویند. ارتوسرجری با هدف رفع ایرادات فکی و دندانی همچون اپن بایت ، جلو بودن فک ، عقب بودن فک ، انحراف فک و تنگى فك بالا  انجام می گیرد. البته  دکتر فرزین اصلانی ، این مقاله را به بررسی جامع ارتودنسی اختصاص داده است.

نقش دندان و درمان ارتودنسی

مهم ترین نقش دندان ها در جویدن و خرد کردن مواد غذایی می باشد که باعث مى شود ترکیب بزاق با مواد غذایی بهتر و سریع تر انجام گیرد. یکی دیگر از وظایف دندان ، تکلم صحیح کلمات می باشد. همچنین مرتب بودن دندان ها باعث افزایش اعتماد به نفس افراد و زیبایی چهره آن ها می شود.

مزایای ارتودنسی دندان

ارتودنسی بعنوان یکی از شاخه های تخصصی دندانپزشکی ، با اصلاح ناهنجاری های فک و دهان ، سبب بهبود سلامت دهان و دندان و اصلاح طرح لبخند می شود. ارتودنسی طول عمر دندان ها را افزایش داده ، و لبخندی زیبا را به شما هدیه می دهد.

مهمترین فواید ارتودنسی عبارتند از :

کمک به کاهش بیماری های لثه

ابتلا به بیماری های لثه می تواند ، سبب شود که فرد دندان های سالم خود را از دست بدهد. چرا که به دنبال عفونت لثه ، حتی دندان های سالم نیز لق می شوند. این روند درمانی می تواند میزان ابتلا به بیماری های لثه را کاهش دهد ، و اینکار را از دو طریق انجام می دهد :

• کنترل فشار بر روی فک و لثه
• کمک به حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان

کمک به سهولت تمیزی دندان ها

قرار گرفتن دندان های کج بر روی یکدیگر ، و همپوشانی بخش هایی از دندان ها توسط یکدیگر ، سبب می شود ریسک خطر پوسیدگی دندان ها ، افزایش یابد. دندان های کج و نامرتب ، محل های مناسب و عالی برای تجمع و تکثیر باکتری ها هستند ؛ زیرا تمیز کردن دندان ها در این حالت دشوار بوده و حتی ممکن است ، به قسمت هایی از دندان برای تمیزی دسترسی نداشته باشید. درمان ارتودنسی از طریق صاف و مرتب نمودن دندان ها ، به بهتر تمیز شدن آن ها کمک می کند و همین امر ، خطر پوسیدگی دندان ها و ابتلا به بیماری های لثه را کاهش می دهد.

تقویت اعتماد به نفس

زیبایی دهان و دندان ، یکی از ارکان زیبایی صورت محسوب می شود. در صورتی که دندان ها نامرتب بوده یا در فک ها مشکلی وجود داشته باشد ، این امر تاثیر مستقیمی بر زیبایی فرد می گذارد. همچنین وجود این مشکلات در سنین کودکی سبب می شود ، که کودک مورد تمسخر و آزار هم سالان خود قرار گرفته و گوشه گیر شود. این گوشه گیری سبب کاهش اعتماد به نفس در کودک شده ، و کودک برای حضور در اجتماع و فعالیت های اجتماعی ، خودباوری اش را از دست می دهد. این امر تاثیرات منفی در سنین بزرگسالی ، را به دنبال خواهد داشت. ارتودنسی با صاف و تراز کردن دندان ها ، از طریق ایجاد لبخندی زیبا ، سبب بهبود اعتماد به نفس در فرد می شود.

کمک به بهتر غذا خوردن

ایجاد مشکلات گوارشی ، یکی از عوارض وجود ناهنجاری فک و دهان می باشد. فرد نمی تواند با دندان های کج و به هم ریخته ، غذا را به درستی بجود و همین امر می تواند سبب بروز ناراحتی ، در سیستم گوارشی او شود. درمان ارتودنسی از طریق کمک به هضم بهتر غذا ، سبب کاهش ابتلا به مشکلات گوارشی می شود.

رفع مشکلات گفتاری

وجود ناهنجاری در فک و دهان سبب می شود ، که فرد نتواند کلمات را به طرز صحیحی تلفظ کند. ارتودنسی می تواند ، با اصلاح زاویه دندان ها و مکانی که زبان با دندان ها تماس می یابد ، به تلفظ صحیح کلمات توسط فرد کمک کرده و سبب بهبود ، در تکلم او شود.

کمک به رویش دندان های نهفته

ممکن است بعضی از دندان های دائمی ، رویش کافی را نداشته باشند و در لثه باقی بمانند. ارتودنسی از طریق حرکت دادن دندان های نهفته ، سبب رویش این دندان ها در جای مناسب و اصلی خود می شود ، و این امر زیبایی دهان را ارتقا می دهد.

انواع ارتودنسی

برای این درمان ، انواع ارتودنسی وجود دارد که عبارتند از :

ارتودنسی ثابت

دستگاه ارتودنسی ثابت بر روی دندان ها نصب شده و تا اتمام دوره درمان به طور شبانه روز بر روی دندان ها باقی می ماند.

ارتودنسی متحرک

دستگاه ارتودنسی ثابت قابلیت درآوردن و قرار دادن مجدد بر روی دندان ها را دارد؛ این نوع دستگاه فقط در هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن از دهان در آورده می شود و پس از آن مجدد بر روی دندان ها قرار می گیرد.

 ارتودنسی نامرئی

برخی از افراد نمی خواهند که براکت های ارتودنسی شان جلب توجه کند به همین علت از بهترین متخصص ارتودنسی می خواهند که برای مرتب کردن دندان ها آن ها از دستگاه  ارتودنسی نامرئی استفاده کند.

مزایای ارتودنسی ثابت

1. این روش درمانی نسبت به سایر روش ها هزینه مناسب تری دارد.
2. عملکرد و تاثیر بالایی دارد.
3. برای تمام سنین مناسب است وهم در کودکان و هم در بزرگسالان قابل انجام می باشد.
4. از ارتودنسی ثابت علاوه بر رفع نامرتب بودن دندان ها برای درمان ناهنجاری های فک و دهان نیز استفاده می شود.
5. در این روش درمانی ، درمان خود به خود صورت می گیرد و بیمار تنها لازم است مراقبت های بهداشت دهان و دندان ها را انجام دهد.

معایب ارتودنسی ثابت

1. این روش به مراقبت بیشتری از دندان ها نسبت به سایر روش های دگیر نیاز دارد؛ زیرا به دلیل وجود براکت و سیم در صورت رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان ها، احتمال وجود عفونت و پوسیدگی دندان ها وجود خواهد داشت.
2. به دلیل وجو براکت و سیم ها ظاهر دهان و لب ها را از حالت طبیعی خارج می کند که ممکن است برای بعضی افراد خوشایند نباشد.
3. ممکن است در ابتدا در هنگام خوردن و آشامیدن اذیت شوید، زیرا امکان خارج کردن آن توسط شما وجود ندارد و فقط پزشک می تواند آن را خارج نماید.

مزایای ارتودنسی نامرئی

• به دلیل دیده نشدن قالب ها در هنگام استفاده ، زیبایی و اعتماد به نفس افراد حفظ خواهد شد.
• هنگام خوردن و آشامیدن بیمارخود می تواند آن را از دهان خارج کند.

معایب ارتودنسی نامرئی

• این روش درمانی برای سنین پایین و کودکان مناسب نمی باشد.
• برای نامرتبی های ساده و کم به اندازه یک الی چند دندان قابل استفاده می باشد.
• هزینه این روش درمانی بالا می باشد.

مزایای ارتودنسی متحرک

• به علت ثابت نبودن، بیمار خود می تواند هر زمان آن را از دهان خود خارج کند.
• هزینه کمتری نسبت به روش درمانی ارتودنسی نامرئی دارد.

معایب ارتودنسی متحرک

به دلیل مشخص بودن، زیبایی ارتودنسی های نامرئی را ندارد.

مراحل  ارتودنسی به شرح ذیل می باشد :

برای انجام ارتودنسی دندان فرد پس از مراجعه به متخصص ارتودنسی ، معاینه می شود. پس از معاینه در صورتی که دندان ها بیمار پوسیدگی یا جرم داشته باشد رفع می شود و پس از آن طرح درمانی برای بیمار تهیه می شود، قابل ذکر است در صورتی که بیمار نیاز به جراحی فک داشته باشد پس از اتمام  پروسه در مرحله اول جراحی زیبایی فک انجام می شود.

در مراحل ارتودنسی دندان ، متخصص برای نصب براکت ها بر روی دندان ابتدا دندان ها را پالیش و خشک می کند سپس اسید مخصوص را بر روی سطح دندان قرار داده و شرایط را برای نصب براکت آماده می کند. در صورتی که کامپوزیت نوری برای چسباندن براکت ها به دندان مورد استفاده قرار میگیرد نور پلاسما با شدت بالا به براکت تابیده می شود. سپس فوق تخصص ارتودنسی دندان سیم قوسی را از تمام براکت ها عبور داده و کش کوچکی را روی براکت ها  قرار می گیرد.

در ارتودنسی جراحى فك روال كار متفاوت است و پس از اینکه دندان ها در وضعیت صحیح خود قرار گرفتند در صورتی که بیمار نیاز به جراحی زیبایی فک داشته باشد، به جراح فک معرفی می شود.

جراحی فک

در جراحی فک ناهنجاری های فکی برطرف می شود؛ به این نکته توجه داشته باشید که در جراحی زیبایی فک بايد براکت ها بر روی دندان بماند تا از جا به جا شدن دندان ها جلوگیری کند.

پس از اتمام جراحی فک و گذراندن دوران نقاهت بیمار مجدد برای  ارتودنسی به متخصص ارتودنسی و جراحي فك مراجعه می کند. ارتودنسی بعد از جراحی فک برای تثبیت موقعیت دندان ها انجام می شود. باید گفت در برخی مواقع در ارتودنسی دندان لازم است یک الی چند دندان کشیده شود تا دندان ها در موقعیت اصلی خود قرار گیرند.

اقدامات قبل از ارتودنسی دندان

1. انتخاب یک متخصص ارتودنسی خوب و مجرب جزء مهم ترین اقدامات قبل از انجام این روند درمانی می باشد که تاثیر بسزایی در به دست آوردن نتیجه دارد.
2. درباره انتخاب یک متخصص ارتودنسی خوب و مجرب در کرج یا سایر شهر به طور جامع مقالاتی تهیه شده و در وب سایت موجود است که می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به آن ها مراجعه کنید.

از دیگر موارد قبل از ارتودنسی دندان می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1. معاینه و چکاپ تمامی دندان ها و تهیه قالب و عکس رادیوگرافی از دندان
2. رفع پوسیدگی و جرم موجود بر روی دندان ها
3. رفع خونریزی و سایر مشکلات موجود در لثه بیمار

مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان

1. پس از قرار گیری دستگاه ارتودنسی بهداشت دهان دندان خود را رعایت کنید تا دچار عواملی همچون پوسیدگی دندان نشوید.
2. در صورتی که قصد ورزش کردن را دارید حتما از محافظ استفاده کنید.
3. جلسات چکاپ را به طور مرتب بروید تا هم دندان ها و هم براکت ارتودنسی از نظر وضعیت سالم بودن بررسی شود.
4. در صورتی که براکت ثابت بر روی دندان های تان نصب شده است از خوردن خوراکی های سفت مانند آجیل ، ته دیگ ، سیب و غیره پرهیز کنید.
5. در صورتی که از بریس متحرک استفاده می کنید به جز مسواک زدن و غذا خوردن آن را از دهان خود خارج نکنید.

در مقاله مربوط به اقدامات قبل از ارتودنسی و مراقبت هاي بعد از ارتودنسی دندان تمامی نکات مورد نیاز را به بیمار توضیح داده ایم و فرد با مراجعه به آن اطلاعات لازم را به دست می آورد.

کشیدن دندان در درمان ارتودنسی

در برخی از مواقع فشردگی دندان ها به قدری زیاد است که متخصص  ارتودنسی ( ارتودنتیست ) برای مرتب کردن دندان ها مجبور به کشیدن یک الی چند دندان از دهان می شود. اما به این نکته توجه کنید که انجام این مراحل جای نگرانی ندارد و فضای دندان خالی نمی ماند و با مرتب شدن دندان ها آن فضای خالی نیز از بین می رود.

حلقه جدا کننده در ارتودنسی

ارتودنتیست در مراحل آغازین ارتودنسی با استفاده از سپریتور برای فاصله انداختن بین دندان ها استفاده می کند. این نوع ابزار در جلسه اول و قبل از نصب براکت های ارتودنسی بین دندان های آسیاب قرار داده می شود تا فضای لازم را بین دندان ها ایجاد کند. از این وسیله زمانی متخصص ارتودنسی استفاده می کند که فشردگی بین دندان ها بسیار زیاد باشد.

عوارض

روش درمانی ، زیبایی ارتودنسی یکی از ایمن ترین روش ها جهت رفع نامرتبی دندان ها می باشد ، که به علت رفع مشکلات فکی نیز انجام می گیرد و از بروز بسیاری از مشکلات دهان و دندان در آینده جلوگیری می کند ؛ بنابراین با انجام آن خطری بیماران را تهدید نکرده و سبب بروز عوارض در آن ها نمی شود.

تنها افرادی که تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته اند ، باید جهت جلوگیری از بروز پوسیدگی دندان ها به رعایت بهداشت دهان و دندان خود بسیار اهمیت دهند ، چرا که با وجود براکت و سیم ها ، احتمال قرارگیری باکتری ها در بین آن ها و در نتیجه بروز پوسیدگی دندان ها بسیار زیاد است. علاوه بر بروز پوسیدگی دندان ها در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ، احتمال بروز بیماری های لثه ای نیز در این دوران وجود دارد. بنابراین در رابطه با رعایت بهداشت دهان و دندان سهل انگاری نکرده و به آن اهمیت دهید.

مشکلات بعد از ارتودنسی

ارتودنسی ، سبب بروز مشکل در بیماران نمی شود ، تنها محدودیت هایی را برای آن ها به وجود می آورد ، که در ذیل به برخی از آن ها اشاره شده است :

• در دوره درمانی ، به علت قرارگیری سیم و براکت ها بر روی دندان ها زیبایی دندان و لبخند افراد تحت تاثیر قرار می گیرد ؛ اما نتایج آن بسیار شگفت انگیز بوده و در نهایت سبب زیبایی لبخند افراد می شود.
• بیماران در دوره درمانی ارتودنسی ، کمی در رژیم غذایی خود محدود می شوند ؛ چرا که توصیه می شود از مواد غذایی سفت و چسبناک استفاده نکنند.
• افزایش احتمال بروز پوسیدگی دندان ها و بیماری های لثه ای نیز آن ها را کمی نگران می کند که با رعایت بهداشت دهان و دندان جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.

آیا ارتودنسی درد دارد ؟

یکی از پرتکرارترین سوالات بیمارانی که قصد انجام ارتودنسی را دارند ، در این باره می باشد ؛ در پاسخ به این پرسش باید ذکر شود که براکت و سیم ها ، جهت رفع نامرتبی دندان ها به آن ها فشار وارد می کنند و بروز کمی درد در اثر فشارهای واردی بر دندان ها ، مسئله ای عادی و طبیعی می باشد که به مرور زمان کاهش می یابد و بیماران به آن عادت می کنند و آن ها تنها در روزهای ابتدائی اتصال بریس ها به دندان کمی اذیت می شوند.

هزینه ارتودنسی جراحی فک چقدر می باشد ؟

هزينه ارتودنسی جراحي فك با توجه به میزان ناهنجاری دندان و فک ها و غیره تعیین می شود.شما برای کسب آگاهی بیشتر درباره هزینه پروسه مذکور می توانید به مقاله ای که دکتر فرزین اصلانی تهیه نموده و در وب سایت ایشان موجود است مراجعه کنید.

سن مناسب برای انجام ارتودنسی

در واقع می توان گفت ارتودنسی دندان مربوط به سن خاصی نمی شود و همه ی افراد بعد از 3 سالگی می توانند دندان های خود را ارتودنسی کنند. بهترین زمان برای انجام ارتودنسی در سنین پایین تر و کودکی می باشد. باید توجه داشت که بدان معنا نیست که در سنین بالاتر و در افراد بزرگسال این روش درمانی مناسب نیست ؛ چرا که در هر سنی می توان از این روش درمانی استفاده نمود. البته تفاوت هایی در ارتودنسی بین کودکان و افراد بزرگسال وجود دارد. برای انجام این روش درمانی در کودکان لازم است دندان های کودک رشد کند و به تعداد مناسبی برای انجام ارتودنسی رسیده باشد که توسط متخصص و دندان پزشک بعد از معاینه قابل تشخیص است.

ارتودنسی دندان های نیش و هزینه درمان

نا منظم بودن دندان های نیش از مشکلات شایع بین افراد می باشد. این نا مرتبی ها ممکن است مربوط به یک یا دو و حتی هر چهار دندان باشد. از جمله مشکلات و نامرتبی های دندان نیش به کوتاهی و یا بلندی بیش از حد معمول و کجی و در برخی افراد نهفته بودن این دندان ها می توان اشاره کرد. در صورتیکه ناهنجاری های دندان های نیش برطرف نشود ، ممکن است موجب آبسه و مشکلات فکی شود. بنابراین لازم است افرادی که در دندان های نیش دچار مشکل هستند ، به دندان پزشک مراجعه کنند و با توجه به معاینات صورت گرفته توسط پزشک از یکی از روش های درمانی برای حل مشکل خود استفاده کنند، که هزینه های مربوطه به تعداد دندان ها ومیزان نا مرتبی و مشکلات دندان و روش درمانی به کار برده شده بستگی خواهد داشت.

سوالات متداول ارتودنسی دندان

آیا در طول درمان ارتودنسی ، کشیدن دندان ضرورت دارد ؟

این مسئله به میزان ناهنجاری فک و دندان ها بستگی دارد. به صورت کلی همه افراد نیازی به کشیدن دندان ندارند ، این در حالی است که ممکن است برخی افراد نیاز به کشیدن 2 الی 4 دندان داشته باشند.  زمان کشیدن دندان ها متفاوت بوده و گاهی پیش از شروع درمان ، دندان ها کشیده می شوند ، این درحالی است که گاه بعد از گذشت چند ماه از انجام ارتودنسی دندان ، نیاز است تا دندان کشیده شود تا شرایط لازم برای حرکت و جابجایی بهتر دندان ها فراهم شود.

هرچند وقت یکبار لازم است در دوران درمان ارتودنسی به متخصص ارتودنسی مراجعه شود ؟

برنامه ریزی و طرح درمانی هر بیمار متفاوت است اما به صورت کلی لازم است هر 4 الی 5 هفته یکبار برای بررسی وضعیت دندان ها به کلینیک دندانپزشکی مراجعه شود. میزان جلسات درمانی نیز در همه افراد یکسان نیست و ممکن است برخی افراد در بازه زمانی کوتاهی به نتیجه برسند و گاهی برای رسیدن به درمان موفقیت آمیز لازم است برای مدت زمان بیشتری از  دستگاه ارتودنسی استفاده شود.

آیا جدا شدن براکت از روی دندان مهم است ؟

نیروی مورد نیاز برای جابجایی و حرکت دندان ها از طریق سیم ها به براکت وارد می شود به همین دلیل در صورتی که براکت ها از دندان جدا شوند و یا مشکلی برای آن ها به وجود بیاید ، مشکلاتی در روند درمان ایجاد خواهد شد.

آیا می توان تنها دندان های یک فک را ارتودنسی کرد ؟

این موضوع تا حد زیادی به ناهنجاری و مشکلات فرد بستگی دارد ، ممکن است گاهی به نظر برسد که مشکل و ناهنجاری فقط در یکی از فکین وجود دارد ، در حالی که بررسی ها و معاینات انجام شده نشان می دهند که برای درمان نیاز است ارتودنسی در هر دو فک انجام شود ؛ بنابراین این موضوع به نظر و صلاحدید پزشک بستگی دارد و متناسب با وضعیت و شرایط هر بیمار طرح درمانی خاصی ارائه می شود.

آیا لازم است در طول درمان ارتودنسی بیشتر مسواک بزنیم ؟

رعایت بهداشت دهان و دندان ها در طول ارتودنسی از اهمیت بیشتری برخوردار است و عدم بی توجهی به این مسئله منجر به پوسیدگی و از دست رفتن دندان ها خواهد شد. به همین دلیل لازم است بعد از مصرف هر وعده غذایی دندان ها خود را تمیز نمایید و مسواک بزنید. همچنین استفاده از نخ دندان برای کمک به بهتر تمیز شدن دندان ها توصیه می شود. بهتر است بعد از مصرف وعده های غذایی از خمیر دندان حاوی فلوراید و پیش از خواب از ژل فلوراید استفاده شود.