کار با داده های DGN (نقشه توپوگرافی)- بخش ۶ (نقشه شیب)
کار با داده های DGN (نقشه توپوگرافی)- بخش ۶ (نقشه شیب)
تابع شیب Slope ماکزیمم آهنگ تغییرات مابین هر سلول و سلول همسایه را محاسبه می کند. که خروجی نقشه شیب بر حسب درصد شیب و یا درجه شیب محاسبه می شود.
تقسیم بندی شیب
برای کاربری استفاده از شیب چند نوع تقسیم بندی وجود دارد:
۱- شیب مخدوم
بر اساس محدوده کلاسهای زیر تقسیم بندی می شوند (بر حسب درصد)
- ۲-۰ ( کاربرد برای شهرسازی)
- ۵-۲ (احداث باغات مسثمره و کشاورزی متمرکز)
- ۸-۵ (سیستمها تحت فشار)
- ۱۲-۸ (آبیاری قطره ای)
- ۱۵-۱۲ (دیم کاری)
- ۳۰-۱۵ (حد توسعه متعارف)
- ۶۵-۳۰ (مرتع داری و جنگلداری)
- ۶۵ > (حیات وحش و حفاظت)
۲- FAO
بر اساس محدوده کلاسهای زیر تقسیم بندی می شوند. (بر حسب درصد) و بیشتر برای سیل و هیدرولوژی کاربرد دارد.
- ۵-۰
- ۱۰-۵
- ۲۵-۱۰
- ۴۵-۲۵
- ۴۵>
مراحل تهیه نقشه شیب
الف- تولید نقشه شیب
۱- وارد محیط ArcMAP شوید و نقشه DEM مورد نظر را را فراخوانی کنید. (به طور مثال topodr را از مسیر زیر فراخوانی کنید. )
C:\arcgis\arcTutor\spatial analyst\DEM
۲- از نوار ابزار Spatial Analyst بر روی منوی Spatial Analyst کلیک و سپس گزینه Surface Analysis و در انتها بر روی Slop کلیک کنید.
۳-در پنجره slop در بر روی فلش drop_down کلیک و toporm را انتخاب کنید. در قسمت Outpuut measeurment گزینه Degree را تیک کنید. در قسمت Zfactor برای تبدیل واحد xوy به واحد z می توانید عدد مورد نظر را وارد کنید در این تمرین چون تبدیلی صورت نمی گیرد عدد ۱ را وارد کنید. در قسمت Output cell size اندازه پیکسل خروجی را تعیین کنید دقت داشته باشید که کمتر از این عدد نمی توانید وارد کنید. و بر روی آیکون کلیک و مسیر خروجی را مشخص کنید و به نام slop ذخیره کنید. و در انتها بر روی ok کلیک کنید.
ب- تعیین تعداد کلاسهای شیب
۱- بر روی نقشه شیب در قسمت TOC راست کلیک و گزینه Properties را کلیک کنید. و سپس بر روی تب Symbology کلیک کنید.
۳- بر روی گزینه Classify کلیک کنید . در پنجره Classification در قسمت Break Value حد بالای مقادیر شیب مورد نظر (۵،۱۰،۲۵،۴۵ ) تایپ کنید. در ضمن آخرین عدد را بدون تغییر باقی گذارید و در خارج از این اعداد تایپ شده کلیک کنید.( دقت داشته باشید هیچ کدام از اعداد در حالت انتخاب نباشند.) (در این تمرین بر اساس روش FAO طبقه بندی می کنیم.) و بر روی Ok کلیک کنید.
شیب | Break Value |
۵-۰ | ۵ |
۱۰-۵ | ۱۰ |
۲۵-۱۰ | ۲۵ |
۴۵-۲۵ | ۴۵ |
۴۵> | بدون تغییر عدد |
۴- در پنجره Layer properties بر روی Apply و سپس بر روی ok کلیک کنید.
ت- Reclassify نقشه تهیه شده
در این مرحله ما با استفاده از نقشه تولید شده، می خواهیم به پیکسلها کد بدهیم به همین دلیل Reclassify می کنیم.
۱- از نوار ابزار Spatial Analyst بر روی منوی Spatial Analyst کلیک و سپس گزینه ReClassify کلیک کنید. دقت داشته باشید که در قسمت Layer لایه slop فعال باشد.
۲-در پنجره Reclassify در قسمت Set value to reclassify بر روی سطر NoData را انتخاب و بر روی گزینه Delete Entries کلیک کنید.
۲- بر روی آیکون کلیک و خروجی را به نام slopr در مسیر زیر ذخیره کنید.
C:\arcgis\arcTutor\spatial analyst\DEM
ج- تبدیل به پلیگون
۱- از نوار ابزار Spatial Analyst بر روی منوی Spatial Analyst کلیک و بر روی گزینه Convert و در انتها بر روی Raster to Features کلیک کنید.
۲- بر روی فلش drop_down در قسمت input raster کلیک و لایه slopr را انتخاب کنید. و بر روی آیکون کلیک و به نام slop در مسیر زیر ذخیره کنید. بر روی Ok پنجره Raster to Feature کلیک کنید.
د- اضافه کردن فیلد
۱- بر روی لایه پلیگونی slop در قسمت TOC راست کلیک و گزینه Open Attribute را کلیک کنید.
۲- بر روی گزینه Option کلیک و سپس بر روی گزینه Add Filed کلیک کنید.
۳- در پنجره add Field در قسمت Name نام slop و بر روی فلش drop_down در قسمت Type کلیک و نوع فرمت را Text انتخاب کنید. در قسمت Lengthطول فیلد را ۷ تایپ کنید.(به ازای هر کارکتر، ۲ بایت سیستم فضا اشغال می کند.) و در انتها بر روی ok کلیک کنید.
۳- برای انتخاب GRIDCODE برابر با ۱ که نشان دهنده شیب ۵-۰ می باشد. بر روی Options کلیک و سپس گزینه Selected by Attribute را کلیک کنید.
۴- در پنجره Select by Attributes بر روی GRIDCODE دابل کلیک کنید تا در قسمت متنی مشاهده شود سپس بر روی آیکون و عدد یک را تایپ کنید. و بر روی Apply کلیک کنید.
مشاهده می کنید که GRIDCODEهای برابر با یک انتخاب شده اند در گام بعدی به این GRIDCODEها محدوده ۵-۰ نسبت می دهیم.
۵- بر روی سربرگ فیلد slop راست کلیک و گزینه Field Calculator را کلیک کنید.
۶- در قسمت متن عبارت “۵-۰″ را تایپ و بر روی Ok کلیک کنید.
مشاهده می کنیم که تمام GRIDCODEها یک انتخاب شده در فیلد SLOP مقدار ۵-۰ وارد شده است. برای بقیه GRIDCODها گام ۴ به بعد برای GRIDCODها جدید تکرار کنید.
- ۵ -۰ برای GRIDCOD برابر یک
- ۱۰-۵ : برای GRIDCOD برابر دو
- ۲۵-۱۰: برای GRIDCOD برابر سه
- ۴۵-۲۵: برای GRIDCOD برابرچهار
- ۴۵>: برای GRIDCOD برابر پنج
ه- برچسب گذاری بر اساس فیلد SLOP
۱- بر روی پلیگون SLOP در جدول محتویات TOC راست کلیک و گزینه Properties را کلیک کنید.
۲- بر روی تب Symbology در پنجره Layer Properties کلیک کنید.
۳- در قسمت Show بر روی Catergories کلیک و از لیست باز شده بر روی Unique values را انتخاب کنید.
۴-بر روی فلش drop_down در قسمت Value Field کلیک و فیلد slop را انتخاب کنید.
۵-بر روی گزینه Add All Value کلیک کنید. درضمن با استفاده از آیکونهای ، مکان شیب های را جابجا کنید.
۶- بر روی Apply و سپس Ok کلیک کنید.
نقشه شیب در شکل زیر مشاهده می شود.