توفیق درک محضر حق با سه موضوع
توفیق درک محضر حق با سه موضوع
"... و كن كأفقر عباده بين يديه و أخل قلبك عن كل شاغل يحجبك عن ربك فإنه لا يقبل إلا الأطهر و الأخلص انظر من أي ديوان يخرج اسمك ..." (مصباحالشريعة ص 130 الباب الواحد و الستون في دخول المسجد)
امام صادق علیه السلام در ادامه روایت میفرمایند :
چون به مسجد وارد شدی به حقیقت و راستی باید این معنی را نسبت به خود حس کنی که تو نیازمندترین فقیران و محتاجان و نیازمندان به پیشگاه او هستی و دل از آنچه تو را از مولایت مانع شود و بین تو و محبوبت پرده می اندازد خالی کنی ، که حضرت او جز پاک ترین و خالص ترین عباد و برنامه ها را نمیپذیرد و مساله مهم دیگر آن است که ببینی عاقبت نامت از کدام دفتر و از کدام دیوان خارج میشود !!!
دفتر و دیوان اهل سعادت یا دفتر یا دیوان اشقیا .
در این کلام شریف امام علیه السلام ، حضرت سه موضوع را گوشزد میفرمایند ، که با توجه به این سه موضوع میتوان خود را لایق برای حضور در پیشگاه حضرتش آماده ساخت :
- احساس فقر و نیاز در نقطه نهایی آن در پیشگاه حضرت حق .
- خالی کردن دل از آنچه که مانع بین انسان و خدا است .
- با بینایی کامل نظر کردن به خویش که نام انسان از کدامیک از دو دیوان ، سُعدا یا اشقیا در عاقبت کار خارج خواهد شد .
که مختصرا به بیان هریک از این موارد میپردازیم :
الف . احساس نیاز به درگاه بی نیاز :
با کمی اندیشه و دانش نسبت به قدرت خویش عجز و ناتوانی خود را در مقابل قدرت لامتناهی حضرت خواهیم فهمید ؛ از زمان تولد تا وقت مردن ، غرق در فقر محض و پوشیده از نیاز صرف و محکوم احتیاج به دیگری هستیم .
انسان نه در ورودش به این عالم اختیاری دارد و نه خروجش از این دنیا به دست اوست و نه میتواند در مبداء و منتها دخل و تصرفی نماید .
اگر انسانی در طول زندگی خویش احساس غنا و بی نیازی کند و افکارش نوزادی باشد که مانند طفل شیطانی است ، این غنا و بی نیازی منبعش ، شرور و معاصی و گناه و تخلفات و پستی هاست ؛ که اگر خود را درمان نکند و معرفت به خویش پیدا نکند خود را در منجلاب تنهایی خواهد یافت و چه بسا دست به جنایاتی خواهد زد که کم و بیش نظاره گریم .
در سوره فاطر آیه بیست و پنجم میخوانیم :
يا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَميدُ (15)
اى مردم شما (همگى) نيازمندان به خدا هستيد تنها خداوند است كه بىنياز و شايسته هرگونه حمد و ستايش است.
در اینجا جا دارد برای فقر و مسکنت خویش به دعای با عظمت عرفه امام حسین علیه السلام و دعای ابو حمزه ثمالی و دعای کمیل مراجعه فرمایید تا وضع انسان را در برابر حضرتش از زبان معصوم را دریابید .
ب . خالی کردن دل از موانع وصال :
اگر انسان همت کند و هر آنچه که مانع خویش با معبود خود قرار دارد را کنار گذارد ، خواهد توانست موانع را بردارد ؛ با تحصیل ایمان به خدا و روز قیامت ، از طریق آیات و روایات و معارف الهیه میسر خواهد شد ...
ج . ثبت نام در دیوان سُعدا :
با نگاهی اجمالی و کلی در آیات و روایات ، روشن خواهد شد که برای انسان ها دو نوع دیوان و دفتر وجود دارد :
دفتر سُعدا ، دفتر اشقیا ؛ یا به تعبیر قرآن : دیوان نعیم و دیوان سجین .
انعکاس نام انسان در هریک از این دو دفتر و دیوان ، بستگی به اختیار و انتخاب خود انسان دارد .