تفکر سیستمی، خصوصیات و اهمیت آن
تفکر سیستمی، خصوصیات و اهمیت آن
ترجمه مقاله انگلیسی:
تفکر سیستمی، خصوصیات و اهمیت آن
What is systems thinking?
تفکر سیستمی چیست؟
تفکر سیستمی، چشم اندازی جدید و قدرتمند، یک زبان خاص، و مجموعه ای از ابزارهاست که شما می توانید برای حل معضلات در زندگی روزمره و کاری خود استفاده کنید. تفکر سیستمی روشی برای درک واقعیتهاست که بیشتر از اجزای سیستم، بر اساس روابط بین اجزای سیستم می باشد. بر اساس یکی از حوزه های مطالعه، معروف به پویایی سیستم ها، تفکر سیستمی دارای ارزش کاربردی است که بر اساس بنیانهای تئوریکی مستحکمی استوار است.
Why Is Systems Thinking Important?
چرا تفکر سیستمی مهم است؟
چرا تفکرسیستمی با ارزش است؟ بدین دلیل که می تواند به شما در طراحی راه حلهای هوشمندانه و پایدار برای حل مشکلات کمک کند. به بیان ساده، تفکر سیستمی به شما تصویری دقیق تر، از واقعیت ارائه می دهد به طوری که شما می توانید با نیروهای طبیعی (داخلی) یک سیستم به نتیجه مورد نظر دست یابید. همچنین شما را به طرز تفکری سوق میدهد که در حل مشکلات و راه حلها با نگاهی جامع و بلند مدت بنگرید. برای مثال، چگونه ممکن است راه حل خاص شما برای یک مشکل در دراز مدت جوابگو باشد و چه پیامدهای ناخواسته ای ممکن است داشته باشد؟ در نهایت ، تفکر سیستمی بر پایه اصول اساسی و جهانشمولی است که شما به محض یادگیری و تشخیص آن، می توانید در همه عرصه های زندگی از آن استفاده نمایید.
What Are Systems?
سیستم ها چه هستند؟
دقیقا یک سیستم چیست؟ سیستم گروهی از اجزای مرتبط، در تعامل با هم، و به هم وابسته است که یک کلیت واحد و پیچیده را تشکیل میدهد. سیستمها همه جا هستند به عنوان مثال ، بخش تحقیق و توسعه در سازمان شما، سیستم گردش خون در بدن تان ، سیستم شکار و شکارچی در طبیعت ، سیستم احتراق در اتومبیل شما ، و غیره. سیستم های بوم شناسی و سیستم های اجتماعی انسانی سیستمهای زنده هستند؛ سیستم هائی که توسط انسان ساخته شده اند از قبیل اتومبیل و ماشینهای لباسشوئی سیستمهای غیرزنده هستند. اکثر متفکران سیستم ها، تمرکز خود را بر سیستمهای زنده و بطور خاص بر سیستمهای اجتماعی انسان گذاشته اند. با این وجود ، اندیشمندان بسیاری، نیز علاقه مند به تاثیرات نظام های اجتماعی انسانها بر سیستم های زیست محیطی بزرگتر در سیاره ما هستند.
سیستم ها دارای چند خصوصیت قابل تعریف هستند :
• هر سیستم هدفی در یک سیستم بزرگتر دارد. به عنوان مثال : هدف از واحد تحقیق و توسعه در سازمان شما تولید ایده های جدید برای محصولات و ایجاد امکاناتی برای سازمان است.
• همه اجزای سیستم باید به ترتیبی در اختیار سیستم قرار گیرند که هدف سیستم را بطور بهینه انجام دهند. به عنوان مثال: سیستم تحقیق و توسعه در سازمان شما متشکل از افراد، تجهیزات و فرآیندهایی میباشد. اگر شما هر یک از این اجزا را حذف کنید این سیستم عملکردی نخواهد داشت.
• قطعات سیستم باید در نظم و حالتی خاص قرار گیرند تا سیستم هدف خود را انجام دهد. به عنوان مثال: اگر بخواهید روابط گزارش دهی در واحد تحقیق و توسعه را تغییر دهید، بطوریکه مسئول واحد محصول جدید به تکنیسین آزمایشگاه ورود مواد گزارش دهد، واحد موردنظر احتمالا در نیل به اهداف خود دچار مشکل خواهد شد.
• تغییرات سیستم در پاسخ به بازخوردها. کلمه بازخورد نقش محوری در تفکر سیستمی ایفا میکند. بازخورد، اطلاعاتی است که به صادرکننده اصلی اطلاعات ارسال میگردد تا فعالیتهای بعدی خود را تسهیل نماید. مثال : فرض کنید که شما خیلی سریع در هنگام رانندگی اتومبیل میپیچید، خطوط روی جاده در پیچیدن به شما کمک میکنند. این خطوط بازخوردی را برای شما ایجاد میکنند که به شما اطلاع میدهد تا کاری که انجام میدهید تغییر داده و ماشین خود را در مسیر درست قرار دهید.
• سیستم ها ثبات خود را از طریق تنظیمات بر اساس باز خورد حفظ می کنند. عنوان مثال : درجه حرارت بدن شما به طور کلی 98.6 درجه فارنهایت است. اگر حرارت بدن تان بالا برود، بدن شما عرق میکند تا خنک شوید .
Systems Thinking as a Perspective: Events, Patterns, or System?
تفکر سیستمی به عنوان نگرش : رویدادها ، الگوها ، و یا سیستم ها ؟
تفکر سیستمی به ما کمک می کند با نگرشی جدید به رویدادها و الگوها بنگریم و در پاسخ به آنها با دیدی کاملتر عمل نماییم. به عنوان مثال، فرض کنید رویدادی مانند آتش سوزی در شهر شما اتفاق افتاده است. شما میتوانید با خاموش کردن آتش به سادگی به آن واکنش نشان دهید. در این حالت شما فقط عکس العمل نشان داده اید و هیچ کاری برای آتش سوزی های بعدی انجام نداده اید. حال آنکه اگر شما آتش را خاموش نمایید و به مطالعه در محل آتش سوزی بپردازید، در این حالت شما به الگوها نیز توجه کرده اید. برای مثال، شما ممکن است متوجه شوید که برخی از محله ها بیشتر آسیب دیده است. اگر شما ایستگاههای آتش نشانی را در این مناطق ایجاد کنید، خود را با وضعیت فعلی تطبیق داده اید. شما هنوز هم کاری برای جلوگیری از آتش سوزی های جدید انجام نداده اید . حال فرض کنید که شما در جستجوی سیستمها هستید – مانند سیستمهای تشخیص دود و مواد و مصالح ساختمانی – تا مشکل الگویی که در محله ها یافتید را حل کنید. اگر شما سسیستمهای هشدار آتش و قوانین جدید در مورد ایمنی و آتش سوزی ایجاد کنید، تغییراتی ایجاد کرده اید. و در نهایت ، برای جلوگیری از آتش سوزی های جدید کارهایی انجام داده اید.
به همین دلیل است که نگرش به دنیا از طریق تفکر سیستمی این چنین قدرتمنداست . تفکر سیستمی باعث میشود در عمل جهانی بهتر بنا کنید.
Systems Thinking as a Special Language
تفکر سیستمی به عنوان یک زبان خاص
به عنوان یک زبان ، تفکر سیستمی دارای ویژگی های منحصر به فردی است که به شما در مورد ارتباط با دیگران در مورد بسیاری از نظام های اطراف ما کمک میکند.
• تفکر سیستمی بیشتر از جزئیات برکلیات تاکید می کند و تاکید آن بر نقش هاست مانند نقش ما در بسیاری از سیستمهایی که در محل کار داریم.
• تقکر سیستمی بر باز خورد های حلقه ای (گردشی) تاکید میکند. (به عنوان مثال ، A منجر به B، و B منجر به C شده وآن هم منجر به A می گردد) بجای برخورد بصورت خطی ( که در این حالت A منجر به B ، و B منجر به C، و آن هم منجر به D و....می گردد.)
• تفکر سیستمی شامل اصطلاحات ویژه ای است که رفتار سیستم را توصیف میکند ، مانند تقویت فرآیند (جریان بازخوردی که باعث کاهش یا افزایش تصاعدی می شود.) و یا فرایند تعادل ( یک جریان بازخوردی که تغییرات را کنترل می کند تا ثبات سیستم برقرار شود.)
Systems Thinking as a Set of Tools
تفکر سیستمی به عنوان مجموعه ای از ابزارها
حوزه تفکر سیستمی طیف وسیعی از ابزارها را ایجاد کرده است که به شما امکان می دهد تا (1) درک تان از رفتار و یا ساختار یک سیستم را بصورت گرافیکی ترسیم نمایید. (2) در مورد درک خود از یک سیستم با دیگران ارتباط برقرار نمایید. (3) در هنگام بروز مشکلات در رفتار سیستم، عملیات لازم را اعمال نمایید.
این ابزارها شامل حلقه های علیت، نمودارهای رفتارها در طی زمان، نمودارهای جریان و موجودی، الگوهای سیستم ها، - که به شما توان تجسم و توصیف درک تان از یک سیستم را می دهند – مدلهای شبیه سازی کامپیوتری و شبیه سازهای مدیریت که به شما کمک می کند تا اثر بالقوه مداخلاتتان را آزمایش کنید.
***
چه شما تفکر سیستمی را بعنوان روشی جدید تلقی کنید، و چه مجموعه ای از ابزارها بدانید ، در هر صورت تفکر سیستمی قدرت و پتانسیلی دارد که به محض یادگیری، بسیار سخت می توانید از ان جدا شوید و هر چه بیشتر یاد بگیرید، اشتیاقتان به یادگیری بیشتر خواهد شد.