نظر هر کس برای خودش!
نظر هر کس برای خودش!
به نام خدا
تمام جستار پیش رو، مبتنی است بر 2 اصل که اینها را فعلاً بیاثبات میپذیریم، گرچه شاید نیازمند اثبات باشند. اولین اصل این است که حقیقت یکی است و از هر دو جملۀ متناقض یا متضادی یکی درست است و دوم اینکه رسیدن به حقیقت مهم و خوب است.
یکی از حرفهایی که زیاد زده میشود این است که نظر من و تو با هم فرق دارد و هر کس به نظر خودش معتقد است، پس چرا دربارۀ نظراتمان صحبت بکنیم؟ اینکه نظر افراد متفاوت باشد طبیعی است و نتیجۀ پیچیده بودن حقیقت است. چون اگر حقیقت جلوی چشممان بود که نظراتمان فرق نمیکرد. پس زمانی که دو نظر متفاوت اند یا یکی درست است یا هیچکدام درست نیست. البته در گزارههای تجربی ممکن است هر گزاره بهرهای از حقیقت داشته باشد. به هر حال مطابق اصل اول، بالاخره حقیقت یکی است. و چون مطابق اصل دوم رسیدن به حقیقت مهم است، اگر گفتگو دربارۀ نظرات راهی برای رسیدن به حقیقت باشد، گفتگو هم کار خوبی است.
اما من دلیل انجامنشدن گفتگوی مناسب را قبول نداشتن این اصول نمیدانم بلکه فکر میکنم ما چندان بلد نیستیم گفتگو کنیم. مهمترین اصل گفتگو این است که هدف رسیدن به حقیقت است نه اثبات برتری خود. پس افراد باید به محض فهمیدن غلطبودن نظراتشان، حرف قبلی خود را نفی کنند و به اشتباهشان اعتراف کنند نه اینکه بخواهند به هر روشی نظرشان را توجیه کنند. همچنین باید توجه شود که دوستی و گفتگو ربطی به هم ندارند. اگر هر دو نفر توان مدیریت سلامت گفتگو را داشته باشند، دو نفر میتوانند نظراتشان را به اشتراک بگذارند و دربارهاش صحبت بکنند اما در همان حال دوستی خود را حفظ کنند. اما اگر گفتگو به بحث و جدل و دعوا کشیده میشود، همان بهتر که آغاز نشود.