اندیشکده یا اتاق فکر
اندیشکده یا اتاق فکر
تعداد اندیشکدهها
براساس گزارش دانشگاه پنسیلوانیادر سال ۲۰۰۸ در سراسر جهان در مجموع ۵۴۶۵ گروههای مطالعاتی وجود داشتند که نسبت به سال ۲۰۰۷ (۵۰۸۰) این تعداد نه در صد افزایش داشته است. تعداد گروههای مطالعاتی در مناطق مختلف جهان به شرح ذیل میباشد:
آمریکای شمالی:۱۸۷۲، اروپای غربی: ۱۲۰۸، آسیا: ۶۵۳، اروپای شرقی ۵۱۴، آمریکای لاتین و کاریب: ۵۳۸، آفریقا: ۴۲۴، خاور میانه و آفریقای شمالی: ۲۱۸ و استرالیا و اقیانوسیه: ۳۸
رتبه کشورها از نطر اندیشگاهها یا اتاقهای فکری:
اکنون آمریکا با ۱۸۲۸ مؤسسه مطالعاتی - چین ۴۲۶ - انگلستان ۲۸۷ و هند ۲۶۸ مؤسسه مطالعاتی به ترتیب اول تا چهارم هستند. ایران با حدود ۳۰ مؤسسه در رده بسیار پایینی قرار دارد.
تاریخچه اتاق فکر در ایران :
سال۱۳۷۱ شروع رسمی اتاق فکر در ایران است و با بحث های مفاهمه فکری شروع شده و با دو رویکرد :
۱- شناسایی افکار غربی
۲- شناسایی افکار بومی
دور دوم اتاق فکر از ۱۳۷۷ شروع شده و تا ۱۳۸۳ ادامه یافته است .
مباحث این دوره پیرامون منطق بنیادین فکر بوده است .
« مسئله فکر، تئوری های فکر، کارگاه های فکرسازی ، تکنولوژی فکر و ... »
دور سوم اتاق فکر از ۱۳۸۴ شروع و ادامه دارد (۱۳۸۷ )
تشکیل اتاق فکر حکومتی است یا پژوهشهای فکر حکومتی است . مانند کانون های تفکر یا اتاق های فکر که در وزارتخانه ها و به تبع آن در سازمانهای استانی آنان شکل گرفته است .
تاریخچه اتاق فکر در جهان :
« اتاق های فکر » گرچه در ایران پدیده ای جدید است ، اما در غرب تشکیل این کانون ها به اوایل قرن بیستم برمی گردد .
کانون تفکر نوعی سازمان ویژه برای تفکر و پژوهش در زمینه سیاست ها و استراتژی ها است که براصل « جمع اندیشی » یا « ایده پردازی جمعی » استوار است . این نوع سازمان به صورت حرفه ای زاییده شرایط پس از جنگ دوم جهان در غرب بوده است و هم اکنون انواع و اقسام اتاق های فکر در زمینه های مختلف در سطح جهان پراکنده اند .
مطابق اطلاعات موسسه نیرا « Nira » در ژاپن در سال ۲۰۰۲ ، ۳۲۰ کانون تفکر در ۷۷ کشور جهان مشغول به کار بوده اند که ۱۲۰ مورد آنها فقط در آمریکا فعالیت می کردند .
واژه اتاق فکر « Think Tank » برای اولین بار در سال توسط پاول آمریکایی به کار برده شد و به مرور در ادبیات علوم سیاسی و مدیریتی وارد و جا افتاد .
اولین اتاق های فکر که در آمریکا تاسیس شدند عبارتند از :
- بنیاد راسل سیج در سال ۱۹۰۷
- اتاق فکر بروکینگز ۱۹۱۶
- شورای روابط خارجی ۱۹۲۱
- اتاق فکر ژنو ۱۹۴۷
البته « ناکامورا مادوکا » محقق ژاپنی معتقد است کهن ترین کانون تفکر جهان موسسه خدمات سلطنتی در زمینه مطالعات نظامی ( انگلستان ۱۸۳۱ ) و جامعه فابیان ( انگلستان ۱۸۸۴ ) می باشد .
کشورهای آسیایی بعد از جنگ دوم جهان بصورت جدی به تاسیس « کانون های تفکر » پرداختند . البته ژاپن از این جهت ، از دیگر کشورهای آسیایی پیشروتر است و تقریبا از اوایل قرن بیستم به ایجاد این کانون ها دست زد .
اندیشکدهها در ایران
از جمله اندیشکدههای ایرانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اندیشکده تمدن نوین اسلامی
اندیشکده صبح ایران
اندیشکده مطالعات جهان اسلام
شورای راهبردی (اندیشکده) وزارت ورزش و جوانان
اندیشکده مشیر
اندیشگاه آفاق
اندیشکده یقین
اندیشکده راهبردی امنیت نرم
اندیشکده برهان
اندیشکده شریف
اندیشکده روابط بینالملل
اندیشکده پلی تکنیک
اندیشکده آتی نگار
اندیشکده سیوان
اندیشکده تبیین
اندیشکده صنعت و فناوری
اندیشکده نانوفناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
اندیشکده فارابی