غذاهای حلال و حرام
غذاهای حلال و حرام
دین اسلام به عنوان جامع ترین نقشه زندگی ، مطالب ارزشمندی را درباره تغذیه صحیح ، به جامعه بشری ارائه کرده است . از انتخاب غذای پاک و سالم گرفته تا آداب غذا خوردن ، توصیه های بسیار مفید و ارزنده ای د متون و روایات اسلامی آمده است که یکی از این نسخه های شفا بخش؛ رساله ذهبیه یا طب الرضاست . ما در این مجموعه برنامه ها بر آن هستیم تا قطره ای از اقیانوس بی کران علم و معرفت پیامبر بزرگوار اسلام ، ائمه اطهار خصوصاً امام رضا (ع) را در زمینه علوم تغذیه و طب با شما در میان بگذاریم . در برنامه امروز در مورد ویژگیهای غذای حلال از دیدگاه امام رضا (ع) می پردازیم لطفا ً همراه ما باشید .
در اسلام ، در مباحث مربوط به تغذیه ، موضوع حلال و حرام ، از جایگاه خاصی برخوردار است . اسلام ، تاکید فراوانی بر خوردن غذاهای حلال دارد و طعام حلالی را که وارد بدن ما می شود ، مایه پاکی و کسب انرژی برای حرکت در راه خدا می داند . ولی طعام حرام و ناپاک را ، تباه کننده می خواند . غذای حرام از این رو ، زیان بار و تباه کننده دانسته شده است که آسیبهای اخلاقی ، روحی و اجتماعی فراوانی به بار می آورد .
امام رضا (ع) می فرماید : «اسلام ، هر آنچه را برای سلامت جسم و روان ، خطرناک و زیانبار است ، حرام یا مکروه ، و آنچه را برای انسان لازم و مفید است ، واجب یا مستحب دانسته است . همچنین آنچه را که سود و زیانی برای جسم و روان آدمی ندارد ، مباح خوانده است .»(مستدرک الوسایل، جلد 16، صفحه 233(
اسلام در بحث خوردنی های حلال و حرام ، به کلیات اکتفا نکرده است . در آیات و روایات ، بطور صریح و مشخص ، خوردن برخی از غذاها ، ممنوع و حرام اعلام شده است . خداوند ، خوردن گوشت بعضی از حیوانات ازجمله خوک را حرام می داند . خوردن حیوات مرده ، پرندگان و درندگانی که چنگال دارند ، جایز نیست . همچنین خوردن خون ازجمله خون حیوانات حلال گوشت ، حرام است . از میان گیاهان نیز ، خوردن گیاهان سمی و زیان آور که باعث مرگ انسان شوند ، حرام محسوب می شود . مصرف برخی نوشیدنیها ازجمله مشروبات الکلی که مست کننده و زیان آور هستند ، جایز نیست .
در اسلام ، انسانها به خوردن غذاهای حلال و پاکیزه فرا خوانده شده و از پرخوری و شکم بارگی منع شده اند . غذاهای گوناگون بر اخلاق و روان انسان تاثیر دارند. این درحالی است که علم تغذیه بیشتر بر موضوع تاثیرات جسمی غذاها متمرکز شده و به عرصه آثار اخلاقی و روانی خوردنی ها وارد نشده است. پیامبر(ص ) فرمود: «دو کس همیشه بیمارند، انسان تندرستی که رژیم می گیرد و از برخی غذاها پرهیز دارد و انسان بیماری که همه چیز می خورد.» امـام رضـا(ع ) نیز در این مورد می فرمایند : «اگر مردم در خوردن غذا میانه رو باشند، بدن های آنان اعتدال پیدا می کند.»
امام رضا (ع) درباره استمرار سلامتی بدن می فرماید: « بدن همانند زمین پاک و آماده برای زراعت است که اگر در آبادانی و آب دهی به آن مراقبت شود، به گونه ای که آب، نه بیشتر از نیاز به آن برسد تا آن را غرق کند و نه از اندازه کمتر باشد تا آن را به خشکی گرفتار سازد، آبادانی اش استمرار می یابد و خرّمی اش بیشتر می گردد و کشت آن برکت می یابد؛ امّا اگر از آن غفلت شود، به تباهی می گراید و علف هرز در آن می روید. بدن چنین حکایتی دارد و تدبیر آن در خوراک و نوشیدنی، چنین است. پس، سامان و سلامت می یابد و عافیت در آن، ریشه می گسترد. بنگر که چه چیز با تو و با معده ات سازگار است و تن تو با چه چیز نیرو می گیرد و چه خوردنی و نوشیدنی ای برای بدنت سالم تر است، همان را برای خویش مقرّر بدار و خوراک خود گیر.»
همان طور که گفته شد ، اسلام خوردن حرام ها را برای جسم و روان انسان مضر می داند . پزشکان و محققان نیز اکنون ، به آثار زیانبار برخی غذاها و نوشیدنی های حرام مانند گوشت خوک یا مصرف الکل پی برده اند و هشدارهایی در این خصوص داده اند . به طور مثال آنها دریافته اند که برخی بیماری های انگلی ، از طریق مصرف گوشت خوک ، به انسان انتقال می یابد . انگل هایی که حتی در بالاترین درجه حرارت نیز ، از بین نمی روند و پس از آنکه از طریق گوشت خوک به بدن انسان وارد شوند ، در آنجا در سطح وسیعی تخم گذاری می کنند . اثرات مخرّب مشروبات الکلی نیز در عصر حاضر بر همگان روشن شده است .
پزشکان می گویند : " الکل ، ریسک ابتلا به سرطانهای کبد ، مری ، گلو ، حنجره ، دهان و سینه را افزایش می دهد . نوشیدن الکل به مخاط روده باریک و معده آسیب می رساند و توانایی بدن را در جذب مواد غذایی ، تحت تاثیر قرار دهد . "از سوی دیگر ، مصرف شراب و نوشیدنیهای الکلی ، بر عقل انسان تاثیر منفی می گذارد و قدرت تفکر صحیح و منطقی را از فرد الکلی می گیرد . بطوریکه یک فرد مست ممکن است هر جرم و بزهی را مرتکب شود و حتی دست به جنایت بزند . فرد الکلی نه تنها به خود و جامعه آسیب می رساند ، بلکه نسل های بعدی او نیز دچار مشکلات متعدد جسمی و روانی خواهند شد . امیدواریم با تلاش پزشکان و متخصصان ، بیش از پیش ، فواید علمی و پزشکی آموزه های اسلام ، برای همگان
روشن شود