تربیت معلم کیفی
تربیت معلم کیفی
مهدی بهلولی،روزنامه ایران،ص آموزش و پرورش،10 خرداد 95
تعرض جنسی یک آموزگار به یک دانش آموز دختر 9 ساله که متآسفانه چندی پیش در یکی از روستاهای زنجان انجام گرفت باعث شد که در فضای مجازی و رسانه ها،گفت و گوهای زیادی درگیرد. از خبرنگاران که بگذریم بی گمان خود آموزگاران،قشری بودند که بیشترین واکنش را به این کار شرم آور نشان دادند و در شمار چشمگیری از روزنامه ها،به بررسی این رخداد تلخ پرداختند. کانون صنفی معلمان ایران هم تشکلی بود که به این موضوع واکنش نشان داد و با صدور بیانیه ای نسبتا مفصل،به محکومیت و بررسی آن پرداخت. البته از همان نخستین تحلیل ها،به درستی،پای دوره های پرورش آموزگار یا تربیت معلم به این جریان باز شد. دلیل آن هم روشن است (به ویژه به نزد آموزگاران) : متآسفانه دوره های تربیت معلم در ایران،از کیفیت بایسته برخوردار نیستند. یک دانشجو- آموزگار،افزون بر یک سری درس های تخصصی رشته ی خود،حدود 20 واحد درس های مربوط به فنون تدریس،روانشاسی رشد،فلسفه آموزش و پرورش،و ... می گذراند. تا آنجا که این نگارنده از نزدیک دیده و می تواند گواهی دهد این درس ها،به نزد دانشجو- آموزگاران از کمترین اهمیت برخوردارند و کمتر دانشجویی آنها را جدی می گیرد. استادان این درس ها نیز گویی چندان بدشان نمی آید که کلاس های درس شان به گفتن جزوه و گاهی روخوانی بخش های از کتاب های درسی بگذرد و کمتر گفت و گویی جدی در این کلاس ها رخ می دهد. ناگفته پیداست که این ارزیابی،همه ی این کلاس ها و استادان را دربرنمی گیرد و بی گمان کار شماری از استادان این درس ها،بیرون از این ارزیابی منفی است اما در کل می توان گفت که متآسفانه سپهر چیره بر درس های تربیتی،سپهری زنده و پویا نیست. در درس های تربیتی،از حقوق دانش آموز کمتر سخنی می رود،کمتر به صورت مصداقی به موارد چالش برانگیز میان آموزگار و دانش آموز پرداخته می شود،و کمتر از آگاهی های نوین حقوقی – آموزشی بحثی درمی گیرد. بسیاری از آموزگاران،هنگامی که پا به عرصه ی آموزش می نهند درمی یابند که تا چه اندازه می توانسته اند از آن کلاس ها بهره بگیرند؛ولی متآسفانه زمان را از دست داده اند. در کشور ما ،گزینش دوره های پرورش آموزگار اعتقادی است و بیشتر پیرامون یک سری از احکام شرعی انجام می گیرد. در حالی که یک آموزگار موفق،افزون بر یک سری باورهای اخلاقی و انسانی،نیاز به یک سری ویژگی های روحی هم دارد؛ویژگی های که از او انسانی سالم،شکیبا،و اهل گفت و گو بار می آورد. ولی در گزینش های ما برای پیشه ی مهم آموزش،به ویژگی های روحی و سلامت روانی،توجهی نمی شود. در برابر این وضعیت،در کشورهای پیشرو در آموزش و پرورش جهان،دوره های تربیت معلم و سلامت روحی – روانی آموزگار از اهمیت ویژه ای برخوردار است آن چنان که برخی از اندیشه وران آموزشی جهانی یکی از نقطه های قوت آنها را همین ها می دانند. زبانزدترین این کشورها،فنلاند است. در فنلاند دوره های پرورش آموزگار پنج ساله است. پس از پنج سال به همه ی آموزگاران مدرک فوق لیسانس داده می شود اما ورود به این دوره ها،کار آسانی نیست. پاسی سالبرگ،یکی از اندیشمندان آموزشی فنلاند،در کتاب "درس های فنلاندی" یکی از ویژگی های مهم آموزش و پرورش فنلاند را دوره های پرورش آموزگار و گزینش علمی و سخت دانشجو- آموزگاران می داند. سالبرگ در ارزیابی نهایی خود از کامیابی آموزش و پرورش فنلاند،حرفه ای بودن آموزگاران را برجسته می داند و آن را مدیون دوره های پرورش آموزگار فنلاند به حساب می آورد.
اما پرورش آموزگار،تنها محدود به سال های آغازین ورود به پیشه ی آموزشگری نیست و آموزش های ضمن خدمت را هم دربرمی گیرد. شوربختانه در آموزش های ضمن خدمت نیز،آن کیفیت بایسته و روزآمدی دیده نمی شود. شاید رخدادهای تلخی همچون تعرض به دانش آموز زنجانی،تلنگری جدی باشد برای بالا بردن کیفیت دوره های پرورش آموزگار و کلاس های ضمن خدمت،و اهمیت دادن به گزینش علمی آموزگاران. یک پیشنهاد می تواند این باشد که در دوره های ضمن خدمت، "منشور ملی حقوق دانش آموز" به آموزگاران تدریس شود- منشوری که شوربختانه هم اکنون سال هاست در شورای عالی آموزش و پرورش دارد خاک می خورد! هیچ گاه از اهمیت آگاهی بخشی نباید غافل ماند. در منشور ملی حقوق دانش آموز بندهایی این چنین دیده می شود : "دانش آموز مصون از تعرضات جسمانی،روانی،و حیثیتی می باشد و کرامت والای شخصیت انسانی وی باید مورد احترام قرار گیرد. دانش آموز از حق حریم شخصی برخوردار است."
http://iran-newspaper.com/newspaper/page/6225/11/133636/0