1640-ديويد هاروي
1640-ديويد هاروي
پرسش: پرفسور هاردي وقتمان در حال تمام شدن است. ولي دوست دارم بدانم که نظر شما راجع به حزب کمونيست و جنبشهاي چپ در کشورهاي در حال توسعه چيست؟ منظورم اين است تاريخ جنبشهاي کمونيستي در بعضي از کشورهاي درحال توسعه خيلي قديمي است. مثلا" حزب کمونيست ايران در سال 1920 تشکيل شد. ولي آيا اين برخلاف آموزههاي کارل مارکس نبود؟ منظورم اين است که مارکس پيشبيني کرده بود، شما بايد يک جامعهي سرمايهداري داشته باشيد که در درونش زيرساختهاي سوسياليست بنا شده باشد تا بعدا" سيستم سياسي به سوسياليسم تبديل بشود. اين را چگونه توضيح ميدهيد؟
ديويد هاروي: بله. بعضي از مارکسيستهاي به اين شکل بيان ميکنند. ولي من برابر نيازها فکر ميکنم. مارکس در واقع ميگويد خيلي خلاصه شدهاش البته؛ همه اين را ميدانند. همهي تاريخ، تاريخ مبارزات طبقاتي است. اگر شما در سال 1920 در ايران هستيد، اولين سوالي که ميپرسيد اين است که صورتبندي طبقات اجتماعي در اينجا به چه شکلي است؟
پرسشکننده: جامعهي فئودالي.
ديويد هاروي: رعيت و ارباب و طبقه تاجر سرمايهدار، صنايع کوچک، پيشهوران. خوب شما به ساختار طبقات نگاه ميکنيد و بعد به تغييرات در اين ساختار ميپردازيد. بعد به نابرابريهاي اين ساختمان طبقاتي ميپردازيد. و بعد ميگوييد چه راههايي وجود دارد که ما يک جامعهي متفاوت داشته باشيم که اين نابرابريها در آن نهادينه نشده باشد؟ اگر شما در 1920 در آن نقطه جهان باشيد کاملا" يک مبارزه متفاوتي داريد، با زماني که در بريتانياي 1930 باشيد، جايي که طبقهي کارگر در يک جامعهي صنعتي سرمايهداري کاملا" تثبيت شده است و همينطور براي امروز.
امروز ما سرمايهداري داريم که از طريق سرمايهداري مالي شکل گرفته است و امروز قدرت امور مالي در مقايسه با آنچه؛ مثلا" در سي يا چهل سال قبل بود، بسيار بزرگتر است. ما بايد تحليلهايمان را براساس ساختار طبقاتي که در حال شکلگيري است، انجام بدهيم.
ما امروز شرکتهاي جديد بسيار قدرتمند داريم؛ مثل گوگل، آمازون و فيسبوک که قدرت وحشتناکي دارند! من شنيدم که 5% پول نقد جهان در دست اپل است. 5% فقط در دست اپل است. اين يک پديدهي کاملا" جديد است. ما بايد با اين پديدهي بسيار جديد کنار بياييم. ميدانيد مشکل با مارکسيست سنتي اين است که ما معمولا" يک برداشت غيرقابل تغيير از ساختار طبقاتي داريم.
يک بار ديگر ميگويم که بايد بسيار انعطافپذير بود و بايد يک ماترياليست تاريخشناس باشيد. دوست دارم بگويم يک ماترياليست تاريخشناس و جغرافيدان، چون مسئلهي طبقهي کارگر در چين شبيه به طبقهي کارگر قرن نوزدهم بريتانياست، ولي شبيه به طبقهي کارگر آمريکا نيست.
ميدانيد اين چيزهايي است که ما خودمان را بايد با آن تطبيق بدهيم
پرسش: زمان ما دارد به اتمام ميرسد ولي من ميخواهم يک سوال آخر را هم به پرسم و ممنون ميشوم اگر يک جواب خيلي خلاصه و کوتاه بدهيد. شما چهقدر خوشبين هستيد که اين تغييرات با آن شکلي که شما ميخواهيد اتفاق بيفتد؟
ديويد هاروي: من خوشبين هستم. براي اين که در نهايت شما نميتوانيد مردم را سرکوب کنيد. اين روح در مردم وجود دارد وقتي که آنها را در خيابانها ميبينيد که ميآيند تا کاري انجام بدهند. آنها ميتوانند دنيا را تغيير بدهند. و تغيير خواهند داد.